Προκαλεί με... χάος ο «Αντίχριστος»

• Η ταινία που σόκαρε το κοινό στο πρόσφατο Φεστιβάλ των Κανών, το «μεταφυσικό θρίλερ» του Δανού σκηνοθέτη Λαρς Φον Τρίερ, θα προβληθεί στη χώρα μας χωρίς περικοπές

• «Θέλω να πιστεύω ότι ακόμα έχω ένα κοινό που εκτιμάει τα πράγματα να δείχνονται όπως είναι», έλεγε ο Δανός σκηνοθέτης Λαρς Φον Τρίερ τον περασμένο Απρίλιο, λίγες εβδομάδες πριν η νέα του ταινία «Αντίχριστος» κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ των Κανών.

Ο Δανός Λαρς Φον Τρίερ «παίζει» με τα παραδοσιακά κλισέ του είδους του μεταφυσικού θρίλερ, βάζοντας τους Σαρλότ Γκενσμπούρ και Γουίλεμ Νταφόε να αντιμετωπίζουν το πένθος, τις ενοχές, την ανελέητη φύση, αλλά και ο ένας τον άλλον.

Τόσο στη δημοσιογραφική όσο και στην επίσημη προβολή του φιλμ στη γιορτή της Κυανής Ακτής, ωστόσο, απεδείχθη αδύνατον να διακρίνεις την «εκτίμηση» για την οποία μιλούσε. Γκρο πλάνο ενός αιδοίου, με την κάτοχο να κόβει την κλειτορίδα της μ’ ένα τεράστιο ψαλίδι.

Κλείσιμο του ματιού τούτη η σκηνή του «Αντίχριστου», που θέλει τη Σαρλότ Γκενσμπούρ ξαπλωμένη σαν Μεσσία πάνω στο γρασίδι.

Κι αφού έχει ακινητοποιήσει τον άντρα της «βιδώνοντας» ένα βαρίδι στο κόκαλο του αριστερού του ποδιού. Ο οποίος άντρας, παρεμπιπτόντως, εκσπερματώνει αίμα μετά από χτύπημα με ογκόλιθο που δέχτηκε στη βουβωνική χώρα.

• Σάλος

Αντε να καταλάβεις ποιοι από αυτούς που κρύβουν το βλέμμα τους και ουρλιάζουν με αποστροφή είναι οι συνεπείς φαν του Φον Τρίερ και ποιοι οι εξοργισμένοι επικριτές του. Με το πέσιμο των τίτλων τέλους -και την αναγραφόμενη αφιέρωση στον Αντρέι Ταρκόφσκι- η αίθουσα βρίσκεται χωρισμένη στα τρία. Σε αυτούς που γιουχάρουν και σφυρίζουν. Σε αυτούς που χειροκροτούν - και προσπαθούν μάταια να ακουστεί το χειροκρότημά τους. Και σ’ εκείνους που απλώς κάθονται αποσβολωμένοι, με το μάτι τεντωμένο από απορία, σαν να τους χτύπησε κεραυνός.

Αποτέλεσμα: Σάλος! Η πιο σοκαριστική ταινία στην ιστορία του Φεστιβάλ Κανών, όπως έγραψε και μια Βρετανή δημοσιογράφος. Ο Φον Τρίερ αντιμετωπίζει ψύχραιμα και με σχετική διπλωματία τις επικριτικές ερωτήσεις στη συνέντευξη Τύπου. Και αργότερα τρεις μέρες πριν η ταινία αποσπάσει το Βραβείο Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της Σαρλότ Γκενσμπούρ από την κριτική επιτροπή με πρόεδρο την Ιζαμπέλ Ιπέρ, δηλώνει πως θα κάνει τις απαραίτητες περικοπές ώστε το φιλμ να διανεμηθεί χωρίς πρόβλημα σε ορισμένες χώρες.

Ευτυχώς η Ελλάδα, όπου ο «Αντίχριστος» ξεκινά να προβάλλεται από την ερχόμενη Πέμπτη, δεν ανήκει σε αυτές. Κινηματογραφόφιλοι συνεπείς ή απλώς περίεργοι θα δουν την ταινία ολόκληρη και όχι λογοκριμένη κατά 4 λεπτά, όπως σε άλλες αγορές του κόσμου.

Για να διαπιστώσουν από μόνοι τους προς τι η όλη φασαρία. Αλλωστε το σενάριο, που ξεκινά από μια τυπική φαινομενικά σύμβαση του είδους του μεταφυσικού θρίλερ, δεν είναι παρά το πρόσχημα: Ενα ανδρόγυνο (Γουίλεμ Νταφόε - Σαρλότ Γκενσμπούρ) χάνει το αγοράκι του σε ατύχημα.

Εκείνη αδυνατεί να συμφιλιωθεί με την απώλεια παρά την άοκνη στήριξη του ψυχιάτρου συζύγου. Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το πένθος και να ξαναχτίσουν την πληγωμένη τους σχέση, αποφασίζουν να αποσυρθούν στο μικρό, απομονωμένο εξοχικό τους, στη μέση ενός δάσους. Οπου θα αρχίσουν να συμβαίνουν -τι άλλο!- περίεργα πράγματα.

Εννοείται πως όλα αυτά, όπως είπαμε, είναι μονάχα η αφορμή. Για να ανατρέψει ο 53χρονος δημιουργός τα κλισέ της «ταινίας είδους» όπως έκανε επανειλημμένως στο παρελθόν με το φιλμ νουάρ («Το στοιχείο του εγκλήματος»), το μελόδραμα («Δαμάζοντας τα κύματα») ή το μιούζικαλ («Χορεύοντας στο σκοτάδι»). Για να δηλώσει την αθεΐα του, κι εδώ ειδικά τη βαθιά επιρροή του από το έργο του Στρίνμπεργκ, του πλέον αγαπημένου του θεατρικού συγγραφέα.

Για να καταπολεμήσει την ίδια του την κατάθλιψη, η οποία δεν έχει πάψει να τον ταλαιπωρεί, όπως ομολογούσε και στις Κάνες. Και για να βροντοφωνάξει πως «το χάος βασιλεύει» όπως είναι το μότο του πολυσυζητημένου «Αντίχριστου» και όπως θα έχουν την ευκαιρία να κρίνουν και οι λάτρεις του Δανού σκηνοθέτη από την προσεχή Πέμπτη.

• ΡΟΜΠΥ ΕΚΣΙΕΛ, ΕΘΝΟΣ, 27/09/2009