Απ' την Ευελπίδων στην Κρουαζέτ

• Η ελληνική Δικαιοσύνη είναι επίκεντρο του ντοκιμαντέρ του Μ. Γκαστίν, που θα προβληθεί στο φεστιβάλ των Κανών

• Καλά ή κακά, τα ελληνικά δικαστήρια θα φτάσουν μέχρι τις Κάνες. Και μάλιστα μέσα από τη ματιά ενός γάλλου ντοκιμαντερίστα που ζει στη χωρα μας. Η ταινία «Θέμις» με θέμα την ελληνική δικαιοσύνη, μια παραγωγή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και της ΕΡΤ, επιλέχθηκε από το παράλληλο πρόγραμμα ACID του φεστιβάλ των Κανών για τον ανεξάρτητο κινηματογράφο. Κι έτσι, ο Μάρκος Γκαστίν, που πριν χρόνια έκοψε πολλά εισιτήρια στις αίθουσες με το βραβευμένο ντοκιμαντέρ του «Μασσαλία, μακρινή κόρη», θα επιστρέψει και πάλι στην πατρίδα του -διά της ελληνικής όμως οδού, αφού, όπως μας είπε, στο φεστιβάλ «υποστηρίζω τα ελληνικά χρώματα». Ο Γκαστίν, άλλωστε, που έχει μακρινή ελληνική καταγωγή από τη μεριά τής μητέρας του, εδώ και 30 χρονια ζει στην Ελλάδα: «Ηρθα για τρεις μήνες και έμεινα 30 χρόνια. Κάπου έμπλεξα τα μηδενικά», λέει γελώντας.

• Η ιδέα για το ντοκιμαντέρ αυτό, όπως γράφει στο σκηνοθετικό του σημείωμα, του ήρθε πριν από 25 χρόνια με τη διαπίστωση ότι ένας στους δέκα Έλληνες πηγαίνει, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, στα δικαστήρια. Το ίδιο έκανε κάποτε κι εκείνος για μια ασήμαντη διαφορά με έναν γείτονα. Αυτό που δεν ήξερε, όμως, είναι ότι τα ελληνικά δικαστήρια είναι σαν τα γυρίσματα μιας ταινίας: «Περιμένεις, περιμένεις... Και, στο τέλος, σου λένε ότι η υπόθεσή σου αναβάλλεται λόγω ωραρίου. Αλλά οι ολοήμερες αναμονές στις δικαστικές αίθουσες δεν είναι καθόλου βαρετές. Αυθαίρετα, διαζύγια, τροχαία, εξυβρίσεις, δυσφημίσεις, μικρές διαφορές μεταξύ γειτόνων, μικροκλοπές και μικροαπατεωνιές... κάθε δίκη φώτιζε κάποια πλευρά του ανθρώπινου χαρακτήρα, κάποια πτυχή της κοινωνικής συνύπαρξης».

• Ετσι, αποφάσισε να γυρίσει αυτή την ταινία. Ομως, τώρα πιά απαγορεύεται η κινηματογράφιση στις αίθουσες τής θεάς Θέμιδος. «Υπήρχαν ωστόσο κάποια παραθυράκια... Ευτυχώς ζούμε στην Ελλάδα, τη χώρα όπου όλα είναι δύσκολα και τίποτα αδύνατο! Αν είχα την συγκατάθεση όλων, μπορούσα να τραβήξω».

• Η κάμερά του, λοιπόν, μπήκε στα ακροατήρια του Πρωτοδικείου Αθηνών καταγράφοντας «κοινές» δίκες. «Καθώς γυρίζαμε την ταινία και στήναμε τρεις κάμερες και πλήθος μικροφώνων, δεν γνωρίζαμε εκ των προτέρων ποιοί θα δέχονταν την κινηματογράφηση της δίκης τους και ποιοί όχι. Ο κόσμος δυσκολευόταν να κατανοήσει ότι κάναμε τόσο κόπο, όχι για κάποιο διάσημο εγκληματία, αλλά για μια πληθώρα τυχαίων άγνωστων με "συνηθισμένες" υποθέσεις». Κι όμως οι υποθέσεις αυτές ήταν τόσο συναρπαστικές.«Σκεφτείτε πως έλεγα στα παιδιά του συνεργείου να κάνουν ένα διάλειμμα για καφέ, κι εκείνοι αρνούνταν να βγουν από την αίθουσα. Ηθελαν να μάθουν την απόφαση!».

• Τίποτε δεν είναι στημένο στην ταινία (που θα βγει και στις αίθουσες τον ερχόμενο Οκτώβριο). «Το ποιές δίκες θα κινηματογραφούσαμε δεν το ξέραμε ούτε το πρωί που πηγαίναμε για γύρισμα». Το μόνο που γνώριζαν ήταν «τι είδους υποθέσεις θέλουμε, πως θα αποσπάσουμε την άδεια από τους δικαστές ή από τους διαδίκους». Σπάνια, όμως, μπορούσαν να κινηματογραφήσουν τις υποθέσεις που είχαν βάλει από πριν στο μάτι. Είτε αναβάλλονταν, είτε δεν ήθελε κάποιος διάδικος, είτε δεν τους επέτρεπαν την κινηματογράφηση οι δικαστές.

• «Ετσι, τις πιο συναρπαστικές υποθέσεις τις χάσαμε. Την δεύτερη μέρα παρακολούθησα μια συγκλονιστική σκηνή: επρόκειτο για μια 38Χρόνη γυναίκα που μήνυσε τον πατέρα της διότι την χτυπούσε από παιδί. Αυτή δεχόταν να τραβήξουμε την δικη. Αυτός όχι. Στο τέλος έτρεμα από απογοήτευση που δεν μου επέτρεψαν να κάνω γύρισμα. Τελικά, εκείνος καταδικάστηκε. Αλλά, φυσικά, έκανε έφεση...». *
  

• Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία / Επτά, Κυριακή, 3 Μαΐου 2009