Τα φαβορί δικαιώθηκαν στις Κάννες

• Χρυσός Φοίνικας στον Μίκαελ Χάνεκε και τη «Λευκή κορδέλα», βραβείο και στον «Κυνόδοντα» του Γ. Λάνθιμου

ΦΕΣΤΙΒΑΛ. Με μια αναμενόμενη βράβευση και μια δίκαιη μεγάλη διάκριση για μια ελληνική ταινία έκλεισε το 62ο Φεστιβάλ των Καννών. Οπως όλα έδειχναν, ο Χρυσός Φοίνικας απονεμήθηκε στον Μίκαελ Χάνεκε και τη «Λευκή κορδέλα», μια ταινία που μέσα από την ιστορία σκληρότητας σε ένα χωριό της Γερμανίας, ο Αυστριακός σκηνοθέτης προσπαθεί να εξηγήσει τις ρίζες του φασισμού και της βίας. Αναμενόμενη για πολλούς λόγους η βράβευση του Χάνεκε και κυρίως λόγω της στενής επαγγελματικής σχέσης του με την πρόεδρο της κριτικής επιτροπής Ιζαμπέλ Ιπέρ, η «Λευκή κορδέλα» ήταν ωστόσο ένα από τα φαβορί για το μεγάλο βραβείο, τόσο εξαιτίας του θέματός του όσο και λόγω της αισθητικής αρτιότητας της ταινίας, παρά τα προβλήματα που τη διακρίνουν στην αφήγηση.

• Ελληνική έκπληξη

Η πιο ευχάριστη έκπληξη όμως ήταν η βράβευση του «Κυνόδοντα» του Γιώργου Λάνθιμου με τη μεγάλη διάκριση του τμήματος «Ενα κάποιο βλέμμα». Η ταινία, που ξεχώρισε από τη στιγμή που προβλήθηκε, πήρε το βραβείο από την επιτροπή στην οποία προήδρευσε ο Πάολο Σορεντίνο (Il Divo), ενώ μέλος της ήταν και ο διευθυντής του φεστιβάλ του Τορόντο, στο οποίο πιθανότατα θα προβληθεί ο «Κυνόδοντας» τον Σεπτέμβριο. Με έκπληξη και ικανοποίηση πήρε το βραβείο ο Γιώργος Λάνθιμος, ο οποίος είπε απλώς «ευχαριστώ, φαίνεται ότι τα καταφέραμε».

Σε ό, τι αφορά τα υπόλοιπα βραβεία, η κριτική επιτροπή απένειμε το Μεγάλο Βραβείο της στο «Ενας προφήτης» του Ζακ Οντιάρ, μια ταινία που άρεσε στο σύνολο των κριτικών, η οποία περιγράφει με ολοκληρωμένο τρόπο το πορτρέτο ενός νεαρού κρατουμένου με ηγετικές φιλοδοξίες. Ενα τιμητικό βραβείο απονεμήθηκε στον Αλέν Ρενέ για το σύνολο του έργου του. Δεν θα μπορούσε να φέρει κανείς αντίρρηση στον τιμητικό χαρακτήρα αυτού του βραβείου, έστω κι αν η ταινία που παρουσίασε στις Κάννες ο 87χρονος Γάλλος σκηνοθέτης, τα «Αγρια χορτάρια», απέχει μακράν από τις καλύτερες περιόδους της φιλμογραφίας του.

• Οι λοιπές βραβεύσεις

Και τα καλά και κοινής αποδοχής σημεία των βραβείων σταματούν σε αυτό το σημείο... Τα βραβεία σκηνοθεσίας και σεναρίου κέρδισαν δύο ταινίες με προβληματική σκηνοθεσία και χαοτικό σενάριο... Το «Kinatay» του Φιλιππινέζου Μπριλάντε Μεντόζα είχε τον χειρότερο μέσον όρο στον πίνακα με τις βαθμολογίες των κριτικών, ενώ στην ταινία που αφηγείται την απαγωγή, τον βιασμό και τον διαμελισμό μιας πόρνης με το όνομα Μαντόνα, περίπου μία ώρα σπαταλιέται στη διαδρομή που κάνουν οι απαγωγείς μέχρι να φτάσουν στο κρησφύγετό τους... Το «Spring fever» του Κινέζου Λου Γε, από την άλλη πλευρά, που κέρδισε το βραβείο σεναρίου, χαρακτηρίζεται από την υπερπροσπάθεια του Γε να φανεί προοδευτικός, τολμηρός και μοντέρνος, βάζοντας ένα πλήθος ηρώων, στρέιτ, γκέι και μπάι σε κάθε πιθανό ερωτικό συνδυασμό, όχι όμως με πολύ πειστικό τρόπο, πέρα από την εκτίμηση της κριτικής επιτροπής.

Σε ό, τι αφορά τα βραβεία ερμηνειών, οι επιλογές της κριτικής επιτροπής είναι και δικαιολογημένες, αλλά και δέχονται αμφισβήτηση. Η Σαρλότ Γκένσμπουργκ που τιμήθηκε με το βραβείο γυναικείας ερμηνείας για τον «Αντίχριστο» του Λαρς φον Τρίερ, σίγουρα αξίζει συγχαρητήρια για την τόλμη και την ορμή με την οποία δόθηκε στον ρόλο, ο οποίος απαιτούσε από εκείνη να κυκλοφορεί γυμνή, να ουρλιάζει υστερικά, να κακοποιεί και να αυτοτραυματίζεται. Είναι όμως αυτό καλή ερμηνεία; Σύμφωνα με την επιτροπή, ναι. Πολλοί άλλοι διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας. Οσο για τον Αυστριακό Κρίστοφ Βαλτς, που κέρδισε παίζοντας έναν ψυχρό αξιωματικό των SS στο «Αδωξοι μπάσταρδη» του Κουέντιν Ταραντίνο, είναι ο ηθοποιός που παίρνει πάνω του την ταινία και κλέβει την παράσταση από τον Μπραντ Πιτ. Μπορεί ο ρόλος του να μην ήταν πρωταγωνιστικός, όμως είναι βέβαιο ότι σύντομα θα καθιερωθεί (ίσως και τυποποιηθεί) σε ρόλους «κακών».

• Το βραβείο της επιτροπής

Το βραβείο της επιτροπής μοιράστηκε σε δύο ταινίες, στη «Δίψα» του Κορεάτη Παρκ Τσαν Γουκ, ένα ευρηματικό μείγμα βαμπιρικού δράματος, ερωτικής ιστορίας και κωμωδίας με υψηλή αισθητική, και στο «Fish Tank» της Αγγλίδας Αντρεα Αρνολντ, με την ιστορία ενηλικίωσης μιας έφηβης στα ασφυκτικά λαϊκά προάστια. Βραβείο για την επεξεργασία του ήχου, τέλος, απονεμήθηκε στο «Map of the sounds of Tokyo» της Ιζαμπέλ Κοϊξέ, ένα βραβείο που θα άξιζε πολύ περισσότερο σε μια άλλη ταινία που προβλήθηκε παραμονές του τέλους του φεστιβάλ και αγνοήθηκε -αδίκως- στα βραβεία, του «Enter the void» του Γκασπάρ Νοέ.

• Του απεσταλμένου μας στις Καννες Παναγιωτη Παναγοπουλου, Η Καθημερινή, 26/5/2009