Ηλιάδης «τρώει» Βαρντάλος

• Του Δημήτρη Δανίκα, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 28 Μαΐου 2009

• Εντελώς ελληνική υπόθεση η τελευταία εβδομάδα του Μαΐου. Ντένης Ηλιάδης και Νία Βαρντάλος. Με παραγωγές Μade in USΑ και οι δύο. Εκ της μονομαχίας, θρίαμβος Ηλιάδη διότι η Νία πάει πάλι να τα πάρει με Love story α λα souvlaki. Τον υποδέχομαι με ενθουσιασμό. Τεκμηριωμένο και εξηγήσιμο. Δίχως μεταφυσικό πατριωτισμό.

• Πρώτον. Εξασφαλίζει μεταγραφή για τις ΗΠΑ. Περίεργο, θα πείτε. Καθόλου, θα πω. Το Χόλιγουντ και οι παραφυάδες του ανανεώνονται με αίμα απ΄ όλα τα γεωγραφικά σημεία του ορίζοντα. Κυρίως από Μ. Βρετανία, Αυστραλία, Καναδά και Ν. Ζηλανδία. Αλλά και από Μεξικό, Βραζιλία, Αργεντινή αλλά και από Γαλλία και Γερμανία. Απλώς, για πρώτη φορά στα κινηματογραφικά χρονικά (αμιγώς) Έλληνας σκηνοθέτης καταφέρνει με την πρώτη να κερδίσει την Κριτική και τα αμερικανικά ταμεία.

Αυτό κι αν είναι γεγονός.

• Δεύτερον. Η μεταγραφή συντελέστηκε με τη μεσολάβηση του Γουές Κρέιβεν, αρχιμάστορα των Ηorror Μovies. Παράδειγμα, το «Scream». Ο Κρέιβεν λοιπόν αναθέτει το ριμέικ της δικής του πρώτης σκηνοθεσίας του 1972 «Τελευταίο σπίτι αριστερά» (Τhe last house on the left) στον νεοφώτιστο Ντένη Ηλιάδη. Αποτέλεσμα; Ο Έλληνας εμβολιάζει το σχήμα του Κρέιβεν και κατατροπώνει τον δάσκαλο των θρίλερ τρόμου. Σαν να του λέει «πέτα το αίμα και την τσίχλα και πιάσε την ουσία» Μια σύγκριση- «κατεβάζοντας» από το Διαδίκτυο την παλιά original ταινία- θα σας πείσει.

• Τρίτον. Το καλύτερο. Ο Who the fuck is Denis Ιliadis εισβάλλει στο αμερικανικό πεδίο πολέμου με ευρωπαϊκή εξάρτυση με σφαίρες από Διαλεκτική και Ιστορία... Κατά βάθος, πλαγίως, καθέτως και οριζοντίως, η ιστορία του εφάπτεται με τα «Παράξενα παιχνίδια» (Funny games) του 1997 του Γερμανού Μίκαελ Χάνεκε. Κατά τη γνώμη μου, τον «σπρώχνει» λίγο πιο πέρα. Το εξηγώ για να μην αερολογώ.

• Ο τρόμος του Χάνεκε είναι κυρίως ψυχολογικός. Οι φορείς του τρόμου του Χάνεκε, δύο κωλόπαιδα των βορείων προαστίων. Σκοτώνουν την ώρα τους και διασκεδάζουν τον σαδισμό τους βασανίζοντας μια οικογένεια μεσοαστών. Αυτόςλέει Γερμανός- είναι ο σημερινός νεο-ναζισμός. Τροφοδοτημένος από την ακατάσχετη εικονική βία των καναλιών. Ασπόνδυλος από ιδεολογική επεξεργασία. Επομένως τυφλός και χαοτικός Ο τρόμος του Ηλιάδη είναι κυρίως σωματικός. Φορείς του τρόμου του Ηλιάδη, τα μέλη μιας συμμορίας των μεσοδυτικών, πρωτόγονων, αμερικανικών Πολιτειών. Βιάζουν, μαχαιρώνουν, πυροβολούν. Το «κακό» εισβάλλει απ΄ έξω προς τα μέσα. Το «κακό» είναι κανιβαλικό. Για να το πολεμήσεις πρέπει χειρότερο κτήνος από τα κτήνη να γίνεις. Εδώ ο Ηλιάδης σκηνοθετεί με τη μέθοδο της Διαλεκτικής. Έτσι αποκαλύπτει τη διαδικασία εξέλιξης του πολιτισμού, δηλαδή τη βαρβαρότητα. Για να το καταλάβετε, αρκεί να αντιμεταθέσετε. Τη συμμορία, με τους Ισπανούς του Κολόμβου. Και τον γιατρό με τη γυναίκα του που υφίστανται την εισβολή των κτηνανθρώπων, με τους ιθαγενείς Ινδιάνους. Απαράλλακτη ομοιότητα. Η κατάκτηση της Νέας Ηπείρου με τα ίδια μέσα, τον ίδιο κανιβαλισμό, τα ίδια αποτελέσματα. Γράφει ο Κολόμβος επιστολή στη βασίλισσά του: «Οι ιθαγενείς μάς υποδέχονται φιλόξενα και μας προσφέρουν ό,τι τους ζητήσουμε» (σας παραπέμπω στο εξαιρετικό βιβλίο «Η ιστορία του Λαού των ΗΠΑ» του Χάουαρντ Ζιν).

• Έτσι εξηγείται η αυτοδικία. Έτσι οι «Ινδιάνοι» (ο γιατρός με τη γυναίκα του) αφού πρώτα περιποιηθούν τους εισβολείς, στη συνέχεια μόλις ανακαλύψουν πως οι «ασθενείς» είχαν βιάσει και μαχαιρώσει την κόρη τους μεταμορφώνονται σε τέρατα. Αυτό το υπογάστριο του Πολιτισμού ανά τους αιώνες. Αυτή η διαδικασία μετάλλαξης ενός Ανθρώπου. Ο καλύτερος με τις καλύτερες προθέσεις, σε βάρβαρο θα μεταμορφωθεί για να προστατευτεί και να επιβιώσει.

• Ο Ηλιάδης αναζωογονεί το αμερικανικό θρίλερ τρόμου με ευρωπαϊκή αισθητική. Όσο του επιτρέπεται από τις συμβάσεις.
• Όσο μπορεί με τις δυνάμεις του να επενδύσει. Περιορίζει τον ακατάσχετο θόρυβο που σου ροκανίζει την ακοή και σου απαγορεύει να σκεφτείς. Με τη βοήθεια ενός υποδειγματικού soundtrack παίζει με τις καμπύλες. Οι στιγμές σιωπής εγκυμονούν τρόμο. Αόρατο, υπόγειο, απρόβλεπτο. Η σιωπή, προάγγελος φρίκης. Τολμηρό για τα αμερικανικά δεδομένα. Έτσι ξεσκονίζει από πάνω του κάθε ίχνος «σπλάτερ». Κερδίζει την εύνοια της Νεολαίας, αλλά ταυτόχρονα ενσταλάζει «δηλητήριο» εγκεφαλικής ουσίας στην αφασία. Ταυτόχρονα και με την πνιγμένη στο σκότος φωτογραφία αποπροσωποποιεί τους χαρακτήρες. Who is who? Όλοι κολυμπάνε στο αίμα. Βαρβαρότητα έδωκας, βαρβαρότητα θα λάβεις. Αυτή η αλήθεια. Ο πολιτισμός μας και οι ανέσεις μας πορεύονται με την κτηνωδία!

• Με δυο λόγια: Τετραμελής συμμορία κτηνανθρώπων βιάζει, μαχαιρώνει, πυροβολεί, τεμαχίζει. Ανεμπόδιστοι, ασύδοτοι, αχαλίνωτοι. Το «κακό» κυκλοφορεί εκεί έξω. Ώσπου αναγκάζονται να κτυπήσουν την πόρτα ενός γιατρού σε παρακείμενο εξοχικό σπίτι. Ένας εξ αυτών έχει τραυματιστεί σοβαρά από το τελευταίο του θύμα. Ο γιατρός με τη γυναίκα του αρχίζουν τη θεραπεία και προσφέρουν γενναιόδωρη φιλοξενία, Αγνοούν πως ο ασθενής τους μόλις έχει ξεμπερδέψει βιάζοντας και μαχαιρώνοντας τη δική τους θυγατέρα. Όταν όμως εκείνη με νύχια και με δόντια καταφέρει να συρθεί μέχρι το σπίτι, τότε όλα αλλάζουν. Μάχαιραν έδωκας, μάχαιραν θα λάβεις. Ο γιατρός χειρότερος από Μένγκελε ορμάει να κατασπαράξει τα κτήνη!

«Το τελευταίο σπίτι αριστερά»

Παλιά ταινία του Γουές Κρέιβεν Καλύτερο το ριμέικ του Ντένη Ηλιάδη Εργαλείο του πολιτισμού η βαρβαρότητα

ΒΑΘΜΟΙ=7 (τρόμος με μυαλό)

Τρεις αδελφές αργοπεθαίνουν

• Πλημμυρίδα ευαισθησίας. Ατελείωτη Πινακοθήκη μιας ανεκτίμητης έκθεσης φωτογραφίας. Από τα Σκόπια το κέντημα ύψιστης καλλιτεχνίας. Με το χέρι, την καρδιά και την καλλιτεχνική καλλιέργεια της Teona Strugar Μitevska, δηλαδή Θεώνης Μιτέφσκα. Υπό τον τίτλο «Jas sum od Τitov Veles». Γεννήθηκα στο Τίτο Βέλες. Μικρό, χαμηλόφωνο, ευάλωτο, απροστάτευτο, θεσπέσιο. Αμ τι νομίζατε. Οι γείτονες με μεγαλύτερη Παιδεία φορτωμένοι. Επί Τίτο, τα πρωτοξάδελφα της μεγάλης Σχολής της Γιουγκοσλαβίας από την οποία προέκυψε ο Εμίρ Κουστουρίτσα. Για να υπενθυμίσω και την απληροφόρητη αμηχανία σας να διορθώσω. Πριν από 14 χρόνια ο Σκοπιανός Μίλτσο Μαντσέφσκι με το «Βefore the rain» (Πριν από τη βροχή) και με τη σημαία με το αστέρι της Βεργίνας να ανεμίζει στο φεστιβάλ της Βενετίας, κερδίζει Χρυσό Λιοντάρι καλύτερης ταινίας, διάκριση που δεν έχει συμβεί με κανέναν Έλληνα σκηνοθέτη, ούτε με τον Αγγελόπουλο (το Λιοντάρι που κέρδισε για τον «Μεγαλέξαντρο» ήταν ένα από τα τρία εκείνης της χρονιάς, του 1981 αν δεν με απατά η μνήμη μου).

• Η μόλις 35 ετών Τeona- η σκηνοθέτις ντε- είναι η μεγαλύτερη αδελφή της Λαμπίνα Μιτέφσκα, πρωταγωνίστριας στη «Βροχή» του Μαντσέφσκι και μία από τις τρεις αδελφές του «Βέλες»... Γυναικεία συνωμοσία. Με εξαιρετική, μοναδική θα ΄λεγα, αίσθηση των όγκων, της γεωμετρίας, του κάδρου και των ήχων. Ταλεντάρα η Μιτέφσκα. Έχει αρπάξει καμβά και μπογιές και ζωγραφίζει όλα τα πλάνα με ελάχιστα υλικά και με φόντο τους τοίχους ενός καταρρέοντος σπιτιού όπως σήμερα είναι τα Σκόπια. Γράφει απίστευτα. Με μια μελωδία πιάνου. Αποτέλεσμα; Οι απλοί ήχοι μιας απλής μελωδίας να διαστέλλονται στον όγκο ορχήστρας δωματίου. Ως ατμόσφαιρα, μέσα ο Κισλόφσκι, μέσα ο Τσέχωφ, μέσα και ο Μπέργκμαν. Όμως επί της σεναριακής ουσίας μονοδιάστατο, μονόχορδο. Από το πρώτο μέχρι το τελευταίο πλάνο τα ίδια και τα ίδια. Τρεις αδελφές και πεθαίνοντας ως χώρα. Μέτριο σενάριο, εξαιρετική σκηνοθεσία. Κρίμα.

• Με δυο λόγια: Τρεις αδελφές στη μελαγχολική, παρακμιακή πόλη Τίτο Βέλες. Η πρώτη εξαρτημένη και βουτηγμένη στα ναρκωτικά. Η δεύτερη σιωπηλή, φευγάτη, απογειωμένη. Η τρίτη, η μικρότερη, βγάζει το ψωμί της ως καθαρίστρια με στόχο να φύγει για Αθήνα. «Το κόλπο να πάρεις βίζα είναι να πεις Σκόπια, όχι Μακεδονία». Ν΄ απαρνηθείς την πατρίδα. Οι άντρες εκμεταλλευτές, βίαιοι, βρώμικοι, κακοί. Ένας εξ αυτών με αντάλλαγμα τον συχνό σεξουαλικό «βιασμό», εξασφαλίζει δωρεάν ουσίες για τη μεγάλη αδελφή των ναρκωτικών. Όλες οι πόρτες κλειστές. Επιθανάτιος ρόγχος και για τις τρεις αδελφές.

«Γεννήθηκα στο Τίτο Βέλες»

Καθηλωτική, ιδιαίτερη, φωτογραφία Ατμόσφαιρα Μπέργκμαν, Κισλόφσκι και Τσέχωφ Μέτρια σεναριακή ουσία

ΒΑΘΜΟΙ=7 (υπέρτατη ευαισθησία)

Οι γάτες τρελάθηκαν

• «Οι γυναίκες των ονείρων μου» (Μes Stars et moi). Κομεντί της Λετισιά Κολομπανί (μόλις 33 ετών) με πρωταγωνίστριες Κατρίν Ντενέβ, Εμανουέλ Μπεάρ και Μελανί Μπερνιέρ. Η πρώτη «η γριά κότα έχει το ζουμί». Η δεύτερη «σαραντάρα καλύτερη από εικοσάρα». Η τρίτη ανερχόμενη και ενζενί. Όλες σταρ και αντικείμενα του πόθου ενός θαυμαστή (Καντ Μαράντ). Ο οποίος- χωρισμένος από Μαρία Ντε Μοντέιρος- προσκομίζει τη γάτα του σε ψυχίατρο κατοικιδίων! Παράδειγμα; Μια μέρα στο ντιβάνι χωρίς τη γάτα. Ρωτάει η ψυχίατρος: «Δεν φέρατε τον Ζεράρ; Δεν μπορώ να δουλέψω χωρίς αυτόν». Εννοεί τον γάτο τον τρελό. Τι να σας πω. Ούτε με κιάλια. Συγκριτικά, χίλιες φορές Βαρντάλος απ΄ αυτήν τη γαλλική μπούρδα!

ΒΑΘΜΟΙ=2 (οι γάτες τρελάθηκαν)

• «Jonas Βrothers Τhe 3D Concert Εxperience» του Μπρους Χέντρικς. Όπως «λέει» και το δελτίο Τύπου, πρόκειται για Rockumentary (ροκ και ντοκιμαντέρ) από τη «φλογισμένη περιοδεία των αδελφών Jonas πριν από έναν χρόνο. Με Guests μεταξύ άλλων τον Τέιλορ Σουίφτ και με μιαν ατελείωτη εκδοχή του άσματος «Love is on its way». Πρόκειται για new stars της αμερικανικής, μουσικής σκηνής, δηλαδή τον Κέβιν (21), τον Τζόε (19) και τον Νικ μόλις 16 ετών. Σε λίγο, με την κάθετη πτώση της ηλικίας των θεατών, θα βάζουν να τραγουδάνε τα μωρά.

ΒΑΘΜΟΙ= DΟΝ΄Τ ΚΝΟW (δεν το είδα, δυστυχώς)

Souvlaki made in USΑ

• Και ερχόμαστε στη Νία Βαρντάλος, στον «Έρωτα α λα ελληνικά (Μy Life in Ruins, που πάει να πει Η ζωή μου ερείπια), τον διεκπεραιωτή της σκηνοθεσίας Ντόναλντ Πέτρι, τον σεναριογράφο και παραγωγό Μάικ Ρις, τον Αλέξη Γεωργούλη που του εύχομαι τα καλύτερα στο Χόλιγουντ και την Ελληναμερικανίδα παραγωγό Ρίτα Ουίλσον, σύζυγο Τομ Χανκς. Τhanks παιδιά!

• Αυτό θα έλεγα από καρδιάς. Και αν ήμουν στη θέση του υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης θα καρφίτσωνα στο πέτο όλων των συντελεστών παράσημα πατριωτικών υπηρεσιών. Και παραλλήλως θα επένδυα τον μισό προϋπολογισμό του υπουργείου στη διάδοση και την προβολή της ταινίας. Η αφίσα της Vardalos, η καλύτερη διαφημιστική εκστρατεία. Ζήσε τον μύθο της ελληνικής ακτής. Φανταστείτε, όλα συμβαίνουν με φόντο Ακρόπολη, Δελφούς, Αρχαία Ολυμπία, Αρχαία Αγορά και όλα τα πολύτιμα «ερείπια» των αρχαίων ημών προγόνων. Φανταστείτε ακόμα ατάκα διά στόματος Νίας Βαρντάλος: «Στη σημερινή Ελλάδα ούτε τα καζανάκια δεν λειτουργούν, αλλά πρόσεξε όλοι χορεύουν. Και πού ΄σαι, οι Έλληνες πρώτοι ανακάλυψαν Δημοκρατία και Φιλοσοφία». Που μεθερμηνευόμενο πάει να πει: η Ελλάδα θέλει καλοπέραση. Ό,τι πρέπει για τουριστική εξόρμηση δηλαδή. Ειδικά σε περιοχές της τρίτης ηλικίας. Της αμερικανικής και δευτερευόντως αυστραλέζικης, καναδέζικης και βρετανικής. Με έναν λόγο Love Souvlaki από Αστόρια και ΚΑΠΗ.

• Όσο για κινηματογραφική επαφή, ούτε από μακριά για τα δικά μου γούστα. Η ταινία σκέτο χαρτί. Και από χαμόγελο ούτε με τα κιάλια σε οποιαδήποτε ελληνική ακτή. Για να σας δώσω να καταλάβετε- και τηρουμένων των αναλογιώνμπροστά σ΄ αυτό τον Gyro τον ελληνοαμερικανικό, οι «Διακοπές στην Αίγινα» με την Αλίκη και τον Μπάρκουλη, περίπου Μasterpiece!

• Με δυο λόγια: Ελληνοαμερικανίδα αρχαιολόγος με το όνομα Τζόρτζια Γιαννακοπούλου (Νία Βαρντάλος) άρτι αφιχθείσα εν Αθήναις, βγάζει το ψωμί της ως ξεναγός αγγλόφωνων συνταξιούχων (κυρίως) τουριστών. Ανάμεσά τους και ο Ρίτσαρντ Ντρέιφους. Ο οποίος από την πρώτη στιγμή αντιλαμβάνεται πως το πρόβλημα της μεγαλοκοπέλας είναι τα ερείπια της προσωπικής της ζωής. «Τζόρτζια», της λέει, «μάλλον ψάχνεις για εμπόδια παρά για μαγεία». Εξ ου και Μy Life in Ruins, με διπλή σημασία. Ως εκ τούτου τη σπρώχνει κατά μεριά Προκόπη Κάκα. Με το παρατσούκλι «Πούπης» (Αλέξης Γεωργούλης). Ο οποίος ως σοφέρ μιας τουριστικής σακαράκας περιφέρει τα στίφη σε κάθε γωνιά της Αρχαίας Ελλάδας. Και ο οποίος για να σνομπάρει τη δουλειά αλλά και τη Βαρντάλος με την οποία είναι κρυφο-ερωτευμένος, κυκλοφορεί αξύριστος, με μακριά γενειάδα και άπλυτος σαν χίπι της δεκαετίας του ΄60. Όμως με το που ξυρίζεται και σιδερώνεται, με ανάκλιντρο κάποια αρχαία κολόνα- και κάτω από την σατανική επίδραση μιας μαγευτικής δύσης του ήλιου- ανταλλάσσει με την Τζόρτζια φλογερό ασπασμό. Α, ξέχασα. Όλα αυτά υπό τους ήχους Ζorba the Greek, άντε και ελάχιστα με το γνωστό άσμα «Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν» και τις τουρίστριες να ξερογλείφονται με την κορμάρα του Πούπη-Γεωργούλη. Έτσι εκείνοι πέρασαν όμορφα και εγώ χωρίς χαμόγελα!

«Έρωτας α λα ελληνικά»

Κατώτερο από το «Γάμος α λα ελληνικά» Μεγαλοκοπέλα η Νία Βαρντάλος Παιδαράς ο Αλέξης Γεωργούλης Διαφήμιση Ελλάδας, ναι Κωμωδία ποτέ!

ΒΑΘΜΟΙ=3 (Comedy in ruins)

Αγάπα τους γονείς σου

• «Coraline, το σπίτι στην ομίχλη». Κινούμενα σχέδια με σκηνοθέτη τον Χένρι Σέλικ, συνεργάτη του Τιμ Μπάρτον στον «Χριστουγεννιάτικο εφιάλτη». Μια εντεκάχρονη, απογοητευμένη από τους εργασιομανείς γονείς της, επινοεί δεύτερους, ολόιδιους με τους πρώτους, καλύτερους και πιο τρυφερούς γονείς. Όμως ο παράδεισος κόλαση θα γίνει. Οι δεύτεροι, οι φανταστικοί γονείς με μάτια καλυμμένα από κουμπιά, είναι διάβολοι με πανούργα μυαλά. Το φανταστικό μοιάζει με το γλυκό. Σε μικρές ποσότητες καλό. Σε μεγάλες για την υγεία καταστροφικό. Τίποτα πιο σωστό από το πραγματικό σαν το σπίτι το οικογενειακό. Όπως ακριβώς στον «Μάγο του Οζ». Αγάπα τους γονείς σου και φύγε από τη φυγή σου. Εν ολίγοις εξωτερικά διαφορετικό, εσωτερικά συντηρητικό.

ΒΑΘΜΟΙ=5 (μισό μισό)