Sunday, May 17, 2009

[Για το Φεστιβάλ Καννών...]


Της Pιτσας Mασουρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 17/5/2009
  • Οι σχέσεις μου με το Φεστιβάλ Καννών είναι χαμηλής ανάλυσης. Οι εικόνες που συγκρατώ περιορίζονται στον κόκκινο τάπητα, τα φλας και τους αλαλαγμούς του πλήθους κι ας παραδεχτώ ότι μου φέρνουν στον νου κινηματογραφικές σκηνές από το Κολοσσαίο, τη στιγμή που οι πρωταγωνιστές (θύτες και θύματα) εισβάλλουν στην αρένα. Προφανώς δεν επικρατεί κλίμα αρένας στο Φεστιβάλ. Τα πράγματα είναι λιμαρισμένα, κυριλέ και γκλαμουράτα. Λείπουν τα λιοντάρια ή τουλάχιστον δεν εμφανίζονται επί σκηνής. Χορταίνει το μάτι εικόνα. Ομορφες παρουσίες, καλογυμνασμένα κορμιά, προσποιητά χαμόγελα, παραπλανητικές εκδηλώσεις έρωτος ανάμεσα σε ζευγάρια, σκέρτσα και χαριεντισμοί καλά μελετημένοι στον καθρέπτη μήνες πριν… Μα αν διακρίνω κάτι με σιγουριά είναι ο πόθος του ανθρώπου για προβολή ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους που δεν έχουν τον καιρό να συνομιλήσουν με τον εαυτό τους.
  • Η εικόνα που ο μέσος άνθρωπος έχει για τη χλιδή αναιρείται από τη χλιδή που ακροπατεί στον κόκκινο τάπητα. Το κόκκινο: δείγμα ότι ζωή σημαίνει αίμα που κυκλοφορεί αδιάκοπα στα αιμοφόρα αγγεία. Χάρις στο κόκκινο, η συνέχεια του ατόμου δεν διακόπτεται. Αλίμονο, αν κάποιος πατήσει εκτός τάπητος...
  • Λατρεύω την τέχνη και θεωρώ ότι τα φεστιβάλ συμβάλλουν στην ανάδειξη του καινούργιου, του διαφορετικού, του ταλαντούχου. Μοιάζουν με γυροσκόπια που ψάχνουν καινούργια αστρικά φαινόμενα. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, με ξενίζει το σκηνικό που διαδραματίζεται πριν οι κριτικοί φτάσουν στις αίθουσες για να παρακολουθήσουν τη δουλειά μιας ειδικής συνομοταξίας εργατών, των ανθρώπων της κινηματογραφικής τέχνης.
  • Ο Τζέιμς Μπάλαρντ, γνωστός σε μας από το «Crash»-πέθανε προ μηνός– έγραψε μια νουβέλα με τον τίτλο Super Cannes, συλλαμβάνοντας την τρέλα του φεστιβάλ. «Χωρίς να το συνειδητοποιούν, τα πλήθη κάτω από τους φοίνικες είχαν στρατολογηθεί να παίξουν τον παραδοσιακό ρόλο τους. Καθώς τσίριζαν και χοροπηδούσαν, αισθάνονταν πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση από τους ηθοποιούς οι οποίοι έμοιαζαν αδύναμοι και ανασφαλείς καθώς έβγαιναν από τη λιμουζίνα τους, σαν εγκληματίες σελέμπριτις που σύρονταν σε μαζική δίκη από τους ενόρκους στο Παλάτι, μια πολιτιστική δίκη, τύπου Νυρεμβέργης, εμπλουτισμένη με ακρότητες που οι ίδιοι βοήθησαν να συμβούν».
  • Το Φεστιβάλ των Καννών ξεκίνησε το 1939, όταν οι Γάλλοι αποσύρθηκαν από το Φεστιβάλ της Βενετίας, έχοντας ενοχληθεί από την επέλαση του φασισμού στην Ιταλία. Συνέβαλε, επομένως, ο Μουσολίνι, πιέζοντας τους διοργανωτές της Βενετίας να χρησιμοποιήσουν τη δουλειά τους ως μέσον φασιστικής προπαγάνδας. Κάπως έτσι οι Γάλλοι έστησαν το δικό τους φεστιβάλ που μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εξελίχθηκε σε θεσμό. Ως τη δεκαετία του ’60 είχε καταφέρει να μετατραπεί σε ναό της ποιοτικής ταινίας και της προβολής των συμβόλων του σεξ.
  • Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, η εμφάνιση των Φρανσουά Τρυφώ και Ζαν Λυκ Γκοντάρ απογείωσε τη γαλλική Nouvelle Vague, δημιουργώντας νέα σημαντικά κινηματογραφικά ρεύματα. Υπάρχουν, βεβαίως, πολλοί που θεωρούν ότι οι Γάλλοι βρίσκουν τρόπους να προωθούν τις δικές τους ταινίες, αλλά αν εξαιρέσουμε την περυσινή χρονιά που βραβεύτηκε η γαλλική ταινία η «Τάξη» του Λοράν Καντέ (συνδυασμός μυθοπλασίας με στοιχεία ντοκιμαντέρ) η Γαλλία είχε να κερδίσει από το 1987. Κάθε χρόνο στις Κάννες υποβάλλονται 4.000 ταινίες, από τις οποίες προβάλλονται οι 50. Τριάντα χιλιάδες επαγγελματίες διαπιστεύονται, μεταξύ των οποίων 1.000 σκηνοθέτες και 4.000 δημοσιογράφοι. Κάθε χρόνο, τέλος, παίζεται κι ένα ματαιόδοξο θεατρικό στη μεγάλη παραλία, ένα είδος χρηματιστηρίου σωματικών αξιών: η γυμνή μόνωση του σύγχρονου ανθρώπου.

Το οικοσύστημα του Φεστιβάλ Καννών

  • Το Φεστιβάλ Καννών είναι ένα εκπληκτικό οικοσύστημα, μοναδική φυγή προς το όνειρο που συνοδεύεται από ένα σύμφυρμα ταλαντούχων ανθρώπων, πλουσίων ανδρών, μικροαπατεώνων και εξωγήινων σταρ. Oταν η Λίζα Μινέλι εμφανίστηκε στο κέντρο προβολής των ταινιών φέρεται να είπε: «Θεέ μου, ένας αιγυπτιακός τάφος». Παρ’ όλα αυτά, είναι ο τόπος όπου εισήλθε θριαμβευτικά ως νεαρή στάρλετ η Μπριζίτ Μπαρντό στη δεκαετία του ’50, βγάζοντας τα ρούχα της, ο τόπος που πλέχτηκε το ειδύλλιο ανάμεσα στην Γκρέις Κέλι και τον πρίγκιπα Ρενιέ του Μονακό, εκεί όπου η Ρίτα Χέιγουορθ παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Αγά Χαν και άγνωστοι δημιουργοί από χώρες του Τρίτου Κόσμου βραβεύτηκαν και καταχειροκροτήθηκαν.

No comments: