Thursday, October 23, 2008

Κόκκινο μυστικό στο Βερολίνο


ΤΟΥ RΟGΕR BΟΥΕS

Φωτογραφία

Η Νίνα Χος σε σκηνή από την ταινία «Μια γυναίκα στο Βερολίνο» του Μαξ Φέρμπερμπεκ. Βασίζεται στο ημερολόγιο της γερμανίδας δημοσιογράφου Μάρτα Χίλερς, η οποία είχε βιασθεί επανειλημμένως από στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, όπως και χιλιάδες άλλες Γερμανίδες
Η άγρια εντολή «Κomm frau!» («προχώρησε,γυναίκα!») προκαλεί ακόμη ανατριχίλα στις γηραιότερες Γερμανίδες. Ηταν η διαταγή των ρώσων στρατιωτών όταν περιφέρονταν στο μεταπολεμικό Βερολίνο και σε άλλες βομβαρδισμένες γερμανικές πόλεις ψάχνοντας θύματα για να βιάσουν. Αυτόν τον φόβο θα αποκαλύψει μια νέα γερμανική ταινία με τίτλο «Μια γυναίκα στο Βερολίνο» που αναμένεται να σοκάρει το έθνος, να προκαλέσει απέχθεια προς τους Ρώσους και να δημιουργήσει αντιπαραθέσεις σχετικά με την ηθική εν καιρώ πολέμου.

Η ταινία βασίζεται στο ημερολόγιο της γερμανίδας δημοσιογράφου Μάρτα Χίλερς . Αρχισε να το γράφει σε ένα σκονισμένο κελάρι στις 20 Απριλίου του 1945, ημέρα των τελευταίων γενεθλίων του Χίτλερ. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής είχε βιασθεί επανειλημμένως από στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, όπως και χιλιάδες άλλες Γερμανίδες. Ηταν ένα έγκλημα για το οποίο όλοι σιωπούσαν: στη σοσιαλιστική Ανατολική Γερμανία η Σοβιετική Ενωση ήταν «φίλος» και «προστάτης» και όλα αυτά είχαν ξεχασθεί και στη Δυτική Γερμανία αποτελούσαν οικογενειακά μυστικά.

«Οι γερμανοί στρατιώτες επέστρεφαν από τον πόλεμο και δεν ήθελαν να μάθουν ότι ταπεινώθηκαν οι κόρες τους, οι γυναίκες τους ή οι μανάδες τους» λέει η πρωταγωνίστρια της ταινίας Νίνα Χος. Η Χίλερς, η οποία πέθανε το 2001 σε ηλικία 90 ετών, έγραψε το βιβλίο ανώνυμα φοβούμενη τις αντιδράσεις. Κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ και στη Βρετανία τη δεκαετία του 1950, όταν όμως εμφανίστηκε στη Γερμανία αγνοήθηκε. Το θέμα έγινε αντικείμενο συζήτησης από τους ιστορικούς, αλλά οι υπόλοιποι Γερμανοί μάλλον το αγνόησαν. Μια επανέκδοση του 2003 αντιμετωπίστηκε μάλλον ως μυθιστόρημα και όχι ως ιστορικό ντοκουμέντο.

Ηταινία αποκαλύπτει τα πάντα. Οταν έφθασαν οι στρατιώτες εκεί εξεδήλωσαν όλον τον θυμό τους για όσα είχαν διαπράξει οι Γερμανοί. Η συγγραφέας υποστηρίζει ότι είχαν μια προτίμηση στις ευτραφείς γυναίκες και περιγράφει πώς κυνηγούσαν μια φουρνάρισσα. Η ταινία αποφεύγει αποτρόπαιες σκηνές και επιχειρεί να μην παρουσιάσει τους Γερμανούς απλώς ως θύματα. Αντ΄ αυτού η Χος, η οποία κάνει και την αφήγηση, παραδέχεται ότι ωφελήθηκε από τη ναζιστική προπαγάνδα κάνοντας πολλά ταξίδια ως δημοσιογράφος, προτού γίνει θύμα των Ρώσων. Λίγα λεπτά μετά τον βιασμό της αναρωτιέται γιατί οι Ρώσοι είναι τόσο θυμωμένοι, αντιδρώντας έτσι εμμέσως στα λάθη του Χίτλερ.

Η πιο συγκινησιακή σκηνή της ταινίας είναι όταν αναζητεί την προστασία ενός ρώσου αξιωματούχου προκειμένου να αποφύγει και άλλους βιασμούς. Ηταν μια αντίδραση πολλών Γερμανίδων, οι οποίες είχαν περιστασιακές σχέσεις με τους αντιπάλους με σκοπό να επιβιώσουν και να θρέψουν τα παιδιά τους.

Για να ισοσταθμίσει πάντως την αναμενόμενη κατακραυγή από τη Μόσχα, ο σκηνοθέτης Μαξ Φέρμπερμπεκ έβαλε ρώσους ηθοποιούς να υποδυθούν τους στρατιώτες.

© Τhe Τimes, 2008

No comments: