Thursday, October 16, 2008

Ο Μιχάλκοφ στην Τσετσενία


Το συγκλονιστικό δικαστικό θρίλερ «12» του Ρώσου Νικίτα Μιχάλκοφ, διασκευή της κλασικής αμερικανικής ταινίας «Οι δώδεκα ένορκοι», με φόντο, τη φορά αυτή, τον πόλεμο της Τσετσενίας (σε πανελλήνια πρεμιέρα), η νορβηγική «Mirush» του Μάριους Χολστ, τρυφερή ταινία γύρω από τα προβλήματα των μεταναστών, και η συγκινητική πολωνική «Ωρα να πεθάνεις» της Ντορότα Κεντζιρζάβσκα (στο διαγωνιστικό τμήμα), όμορφο πορτρέτο μιας ηλικιωμένης γυναίκας, είναι οι τρεις νέες ταινίες που προβάλλονται στο σημερινό πρόγραμμα του 21ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου της «Ε».

Ακόμη, σήμερα, στο πλαίσιο του 21ου Πανοράματος, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας), από τις 10.30 το πρωί μέχρι τις 2.30 το απόγευμα, διεξάγεται συζήτηση με θέμα την κριτική κινηματογράφου με τίτλο: «Το μέλλον της κριτικής: λούφα και απαλλαγή;». Στη συζήτηση παίρνουν μέρος κριτικοί, σκηνοθέτες και παραγωγοί.

* Ωρα να πεθάνεις (Time to Die) της Ντορότα Κεντζιρζάβσκα.

Πρωταγωνίστρια της πολωνικής αυτής ταινίας είναι η Ανιέλα, μια ηλικιωμένη γυναίκα προσκολλημένη στο παρελθόν, που ζει μόνη με το σκύλο της σε μια εξοχική έπαυλη, περικυκλωμένη από ψηλά δέντρα. Φαίνεται όμως πως όλοι θέλουν το σπίτι ή τη γη της. Οταν οι νεόπλουτοι γείτονές της συμμαχήσουν με τον σκληρόκαρδο γιο της για να της πάρουν την περιουσία της, εκείνη θα βρει τον τρόπο να ανατρέψει τα σχέδιά τους.

Πρόκειται για μια συγκινητική ιστορία που έχει τις ρίζες της στα εκλεπτυσμένα ψυχογραφήματα του Τσέχοφ. Η Ντορότα Κεντζιρζάβσκα αγγίζει την τρίτη ηλικία με τρυφερότητα και σεβασμό, παρατηρώντας πως η γήρανση δεν εξαρτάται μόνο από την ηλικία αλλά και από τα αποθέματα εσωτερικής δύναμης. Γραμμένη ειδικά για την πρωταγωνίστριά της, τη μεγάλη ντίβα του πολωνικού θεάτρου, Ντανούτα Σαφλάρσκα, που δίνει μιαν αξέχαστη, συγκινητική ερμηνεία. Η ταινία κέρδισε 4 βραβεία στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Πολωνίας, ανάμεσα στα οποία το βραβείο κοινού και το βραβείο κριτικών. Η ταινία προβάλλεται μαζί με τη μικρού μήκους «Σαλβαδόρ» του Αμντελατίφ Χβιντάρ, από τις υποψήφιες για το βραβείο UIP της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου (EFA).

* Μιρούς (Mirush) του Μάριους Χολστ

Το «Mirush» είναι μια ταινία για την αναζήτηση της αλήθειας, την ανάγκη να γνωρίσουμε από πού καταγόμαστε, να αγαπηθούμε και να μάθουμε ποιοι είμαστε. Αλλά και μια ταινία για τη λήθη, το παρελθόν που θέλουμε να ξεχάσουμε, και τη ζωή που δεν συγχωρεί. Ταινία δοσμένη μ' έναν άμεσο, μπρούτο τρόπο, από τον οποίο δεν λείπει και ένας ποιητικός ρεαλισμός, στιλ που συνδυάζει τη δύναμη των ταινιών του Κόπολα με το ημι-ντοκιμαντερίστικο στιλ των «Βρόμικων δρόμων» του Σκορσέζε και τη δύναμη και την εικαστική σύλληψη που συναντάμε στις ταινίες του Ηλία Καζάν (δημιουργό που ο σκηνοθέτης παραδέχεται την επίδρασή του) καθώς και με στοιχεία της αρχαίας τραγωδίας. Ο πρωταγωνιστής, ο Μιρούς, ένα 15χρονο αγόρι, που μοιάζει με 10 χρονώ και συμπεριφέρεται σαν να είναι 20, δεν έχει γνωρίσει ποτέ τον πατέρα του. Μετά τον θάνατο του αδελφού του, και αφού βρει τη μητέρα του στην αγκαλιά ενός εραστή, ο Μιρούς θα ξεκινήσει ένα ταξίδι από το Κόσοβο με προορισμό τη Νορβηγία για να βρει τον πατέρα του που τον άφησε χρόνια πριν και δεν επέστρεψε ποτέ. Ενα ταξίδι που θα αναγκάσει πατέρα και γιο να αντιμετωπίσουν τους ίδιους τους τούς εαυτούς. Δείγμα του πώς μια «νεανική» ταινία μπορεί να έχει και άλλα πιο ανθρώπινα και σημαντικά επίπεδα.

* 12 του Νικίτα Μιχάλκοφ

Ελεύθερη διασκευή της κλασικής αμερικανικής ταινίας «12 ένορκοι» του Σίντνεϊ Λουμέτ, από τον διάσημο Ρώσο σκηνοθέτη Νικίτα Μιχάλκοφ («Ψεύτης ήλιος», «Ο κουρέας της Σιβηρίας», «Πέντε βράδια»), που διαδραματίζεται σε ένα ρωσικό σχολείο στη διχασμένη από τον πόλεμο Τσετσενία. Εκεί θα αποφασιστεί η μοίρα ενός νέου που κατηγορείται ότι σκότωσε τον Ρώσο πατριό του. Ενώ μαίνεται ο πόλεμος Τσετσενίας-Ρωσίας, ένα ελεύθερο πουλί πετά πάνω από τους ενόρκους, συμβολίζοντας τη διαλλακτικότητα.

Ο Μιχάλκοφ ενορχηστρώνει την ταινία «σαν βετεράνος μαέστρος που διευθύνει μπάντα μουσικής κλασικής τζαζ», όπως έγραψε ο κριτικός του Variety. Αλλοτε διευθύνοντας μονολόγους, άλλοτε διαλόγους, άλλοτε τρίο κι άλλοτε σύνολα. Με ξεχωριστή δύναμη, με εικαστικά εντυπωσιακές εικόνες, συνδυασμένες με έναν πρωτοφανή για την εποχή μας ανθρωπισμό, ο Μιχάλκοφ (που το 2007 βραβεύτηκε με το Χρυσό Λιοντάρι της Βενετίας για το σύνολο της καριέρας του) στήνει ένα συναρπαστικό δικαστικό δράμα, που παρά τα 153 λεπτά του παρακολουθείται με ξεχωριστό ενδιαφέρον και που, παράλληλα, λειτουργεί ως καταγγελία ενάντια στον ρατσισμό και τα στερεότυπα. Το «12» είναι μια ιδιαίτερα επίκαιρη ταινία γιατί, στην ουσία, τα όσα διαδραματίζονται αποτελούν μια μικρογραφία των σύγχρονων κοινωνικών σχέσεων.

Η ταινία κέρδισε αρκετά βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ και ήταν υποψήφια για Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας το 2008.

Μ.Ν., ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/10/2008

No comments: