Saturday, November 22, 2008

Ερωτας χωρίς αγάπη



Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ

Μια ταινία εποχής για έναν παράνομο έρωτα διεκδικεί αύριο κρατικό βραβείο, φέρνοντας και πάλι κοντά την Μαρίνα Καλογήρου και τον Γιώργο Καραμίχο μετά τον τηλεοπτικό έρωτά τους ως Λαμπέτη-Χορν.

Δωδεκάνησα, μερικές δεκαετίες πριν: μια κοπέλα, η Αθανασία, αναγκάζεται να συζήσει με τη νιόπαντρη αδελφή της και τον άντρα της, μετά τον θάνατο του πατέρα τους. Ομως, άθελά της θα εμπλακεί σε μια παράνομη σχέση με τον κουνιάδο της. Η συγκατοίκηση των τριών θα πάρει εφιαλτικό χαρακτήρα και η τιμωρία θα είναι σκληρή.

Επιστροφή στο σήμερα: μια άλλη κοπέλα, ομογενής από τη Ν. Υόρκη, μαθαίνει πως ο πατέρας της δεν είναι αυτός που νόμιζε και ταξιδεύει στο μικρό ελληνικό νησί της μητέρας της, αναζητώντας τις ρίζες της. Είναι η κόρη της Αθανασίας...

Ολ' αυτά συμβαίνουν στη νέα ταινία του Πάνου Καρκανεβάτου «Καλά κρυμμένα μυστικά-Αθανασία», με την ανερχόμενη Μαρίνα Καλογήρου, την Αγγελική Παπούλια και τον Γιώργο Καραμίχο, που προβλήθηκε αυτές τις μέρες στο φεστιβάλ.

Η ταινία αύριο διαγωνίζεται για τα κρατικά βραβεία, όμως το ραντεβού της με τις αίθουσες είναι έτσι κι αλλιώς κλεισμένο στις 4 Δεκεμβρίου.

Οσα διηγείται η ταινία θα μπορούσαν να συμβαίνουν και στην πραγματικότητα αφού, όπως μας λέει ο σκηνοθέτης, η συγκατοίκηση της δευτερότοκης αδελφής (που δεν είχε δικαίωμα στην πατρική περιουσία) με την παντρεμένη αδελφή της ήταν έθιμο στα Δωδεκάνησα.

Το ενδιαφέρον με την ταινία είναι πως δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. «Ολες οι πλευρές έχουν μερίδιο στην αλήθεια», μας λέει ο σκηνοθέτης. «Δεν υπάρχει ούτε δικαίωση ούτε καταδίκη κανενός». Ακόμα και για τον ήρωα, που μοιάζει εκ πρώτης όψεως ο πλέον αντιπαθής, αφού όλα ξεκινούν με το βιασμό της Αθανασίας....

«Δεν πρόκειται ακριβώς για βιασμό», υποστηρίζει εντούτοις ο Π. Καρκανεβάτος. «Τουλάχιστον όχι με τους σημερινούς όρους. Είναι σίγουρα μια πράξη βίας, αλλά τα πράγματα δεν είναι άσπρα ή μαύρα -υπάρχουν πολλά χρώματα. Αυτά ακριβώς τα χρώματα περιγράφουμε».

Οπως και να 'χει, δύσκολα ερωτεύεσαι κάποιον που σου επιβάλλεται με τη βία: «Η Αθανασία», εξηγεί η Μαρίνα Καλογήρου, «έχει μια πολύ στενή σχέση με τη φύση. Κι αυτό τη φέρνει πιο κοντά με το σώμα και τις αισθήσεις της και όχι με το νου της. Το σώμα της, λοιπόν, έχει επιθυμίες και ανάγκες, που ξέρει ότι ποτέ δεν θα ζήσει λόγω της κοινωνικής της θέσης. Μ' αυτό τον τρόπο εισπράττει την αγάπη και τον πόθο ενός άντρα».

Ταυτόχρονα όμως μοιάζει να απωθείται από την ατιμία του. «Η ταινία ουσιαστικά μιλάει για έναν έρωτα που δεν έγινε ποτέ αγάπη», λέει ο Π. Καρκανεβάτος.

Πάντα εκφραστική, η Μ. Καλογήρου, που με τον Καραμίχο ήταν ζευγάρι και στην τηλεοπτική «Λαμπέτη», εμφανίζεται εδώ σχεδόν βωβή: στον ρόλο μιας παθητικής κοπέλας που βρίσκεται στη σκιά.

«Η σιωπή είναι η γλώσσα της ηρωίδας», μας λέει. «Υπάρχει χωρίς να διεκδικεί. Αφουγκράζεται τη ζωή και ακολουθεί τον παλμό και τη ροή της. Δεν είναι περιορισμός αυτό. Εχει τεράστιο βάθος που δεν κατάφερα να φτάσω και να εκφράσω όσο θα μπορούσα. Εγώ ήμουν ο περιορισμός, όχι εκείνη».

Στο τέλος μια σκληρή σκηνή διαπόμπευσης από τις γυναίκες του χωριού θα φέρει την κάθαρση, με τον τρόπο τουλάχιστον που την εννοεί μια κλειστή κοινωνία... «Ηθελα να παραπέμπει στον χορό της αρχαίας τραγωδίας», εξηγεί ο Π. Καρκανεβάτος. Θυμίζει, όμως, και κάτι από τη σκηνή της διαπόμπευσης στη «Μαλένα» του Τορνατόρε. Εκεί που οι γυναίκες του χωριού, με τη λήξη του πολέμου, κόβουν τα μαλλιά της Μπελούτσι, μετατρέποντάς τη σε θλιβερή. «Οι γυναίκες ρίχνανε ανέκαθεν το φταίξιμο στις γυναίκες», λέει ο Π. Καρκανεβάτος. «Συνήθως την πληρώνει ο πιο αδύναμος».

Από τις πιο ενδιαφέρουσες παρουσίες της ταινίας και η Ελληνοκαναδέζα Σταυρούλα Λογοθέτη, που ενσαρκώνει την Αθανασία σε μεγάλη ηλικία. Η ηθοποιός (και φίλη της Νία Βαρντάλος - είχε μάλιστα έναν ρόλο στο «Γάμος αλά ελληνικά») μοιάζει τόσο με τη Μαρίνα Καλογήρου, που «ξεχνιόμασταν και τη φωνάζαμε Μαρίνα».


ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 23/11/2008

No comments: