Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ
Ο Ιάπωνας auteur Τακέσι Κιτάνο φαίνεται να κλέβει τη δόξα ακόμα και από τον Ολιβερ Στόουν στη Θεσσαλονίκη. Ο σκηνοθέτης, ηθοποιός, συγγραφέας, παραγωγός, τηλεοπτικός αστέρας και ερασιτέχνης ζωγράφος δέχεται θύελλα χειροκροτημάτων απ' όπου κι αν περάσει: αίθουσες, master class και Αποθήκες του Φεστιβάλ. Στην πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα δεν κρύβει την αμηχανία του γι' αυτή τη θερμή υποδοχή. Ευχαριστεί και επαναλαμβάνει, σε κάθε ευκαιρία, ότι στην πατρίδα του την Ιαπωνία δεν τον θεωρούν τόσο σημαντικό όσο στη Δύση.
Δύσκολα θα περνούσε απαρατήρητος ο Κιτάνο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Δεν έκανε βήμα χωρίς τον μεταφραστή του, τον παραγωγό του και μια ομάδα συνεργατών του, που τον προστάτευαν με ομπρέλες ακόμα και απ' το ψιλόβροχο |
Στην προχθεσινή προβολή της ταινίας του «Ο Αχιλλέας και η χελώνα» το κοινό ξέσπασε αρκετές φορές σε δυνατά γέλια παρακολουθώντας τις εξωφρενικές περιπέτειες ενός αποτυχημένου ζωγράφου (σε ώριμη ηλικία τον υποδύεται ο Κιτάνο) στην προσπάθεια να διακριθεί στον άγριο κόσμο της σύγχρονης τέχνης. Η ταινία, ένας απρόβλεπτος συνδυασμός λυρισμού, βίας και κωμικών γκαγκ, δεν είναι καθόλου αθώα. Ο Τακέσι Κιτάνο υπογραμμίζει χωρίς ίχνος διδακτισμού, μέσα από ανελέητο χιούμορ, την «απάτη» που χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος της σύγχρονης τέχνης, αλλά κυρίως τη σατανική φύση κάθε αφοσιωμένου στην τέχνη δημιουργού.
«Ο ήρωάς μου είναι ένας αποτυχημένος, ατάλαντος ζωγράφος. Πρόθεσή μου δεν ήταν να κάνω μια ταινία για την καλλιτεχνική αποτυχία. Με ενδιαφέρουν περισσότερο οι άνθρωποι που αισθάνονται και ζουν ως καλλιτέχνες, ανεξαρτήτως της απήχησης του έργου τους», είπε πριν αναφερθεί στη σκοτεινή φύση του δημιουργού. «Ο καλλιτέχνης έχει και μια τρομακτική, σατανική, επικίνδυνη πλευρά. Είναι συχνά απάνθρωπος για τους γύρω του. Αν "μολυνθείς" από την αρρώστια της τέχνης και αφιερώσεις τη ζωή σου σε αυτήν, δεν αποκλείεται η επιλογή σου να αποβεί καταστροφική για τους ανθρώπους δίπλα σου. Ισως να με καταδιώκουν ενοχές για όλους εκείνους που εγκατέλειψα μέσα στα χρόνια για χάρη της δημιουργίας».
Εχει επίσης πλήρη συνείδηση της άγριας εμπορευματοποίησης της τέχνης. «Σήμερα, οι καθαρά δημιουργικές ικανότητες ενός καλλιτέχνη μοιάζουν υποδεέστερες μέσα σ' έναν καλά οργανωμένο καταναλωτικό μηχανισμό. Δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στο πλασάρισμα και στη διασπορά ενός έργου σ' ένα μιντιακό δίκτυο και λιγότερο στην ουσία και την ικανότητα του δημιουργού. Πρόκειται για σύγχρονο καταναλωτικό φαινόμενο».
Θέλοντας να μετριάσει λίγο τον ενθουσιασμό των Ελλήνων απέναντί του μίλησε για την παταγώδη αποτυχία της ταινίας του «Σονατίνα» στην Ιαπωνία. Μπορεί να έχει σήμερα φανατικούς θαυμαστές σε όλο τον κόσμο, αλλά όταν βγήκε στην πατρίδα του κανείς δεν ήθελε να την δει. «Οι αιθουσάρχες αρνούνταν να την προβάλουν κι εγώ αισθανόμουν πραγματικά ένας ατάλαντος, αποτυχημένος σκηνοθέτης που έπρεπε να αλλάξει δουλειά. Τότε άρχισαν να με καλούν για να την προβάλω σε διάφορα φεστιβάλ. Προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι η ταινία αποκτούσε μεγάλο ρεύμα».
Χρειάστηκε, όμως, να κάνει το λυρικό του αριστούργημα «Πυροτεχνήματα» και κυρίως να βραβευτεί γι' αυτό το 1997 με το «Χρυσό Λιοντάρι» στη Βενετία για να δει τη στάση των συμπατριωτών του να αλλάζει. «Μέχρι τότε με θεωρούσαν απλώς έναν κωμικό ηθοποιό, που κάνει ταινίες για την πλάκα του. Ξαφνικά ανακηρύχθηκα σε μεγάλο δάσκαλο του κινηματογράφου». Ρόλος που δεν φαίνεται να του ταιριάζει. Το διαπίστωσε όταν κλήθηκε από την Πανεπιστημιακή Σχολή Καλών Τεχνών της Ιαπωνίας να διδάξει κινηματογράφο. «Στην ουσία δεν διδάσκω τίποτα. Συνήθως βγαίνουμε με τους φοιτητές για ποτό, φαγητό και γλεντάμε. Δεν νομίζω ότι διδάσκεται ο κινηματογράφος».
Ο Βρετανός κριτικός κινηματογράφου Τόνι Ρέινς μάς πληροφόρησε ότι οι πρώτοι διανομείς των ταινιών του Κιτάνο στη Βρετανία θεωρούσαν ότι ο σκηνοθέτης ήταν ισχυρό μέλος της «Γιακούζα» (γιαπωνέζικη μαφία). Εξαιτίας της βίαιης θεματολογίας του. Ο Κιτάνο γέλασε και απάντησε ότι γνωρίζει καλά αυτόν τον κόσμο επειδή μεγάλωσε σε μια υποβαθμισμένη περιοχή της Ιαπωνίας και έχει ακούσει, από πρώτο χέρι, αρκετές βίαιες ιστορίες.
Αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι η ευγενική παρουσία του Τακέσι Κιτάνο και η προβολή της ταινίας του έφεραν χαρά στο Φεστιβάλ. Δύσκολα, όμως, θα περνούσε και απαρατήρητος. Δεν κάνει βήμα χωρίς τον μεταφραστή του (δεν μιλάει αγγλικά), τον παραγωγό του και μια ομάδα μαυροντυμένων συνεργατών, που τον προστατεύουν με ανοιχτές ομπρέλες ακόμα κι από το ψιλόβροχο της Θεσσαλονίκης. *
«Ο ήρωάς μου είναι ένας αποτυχημένος, ατάλαντος ζωγράφος. Πρόθεσή μου δεν ήταν να κάνω μια ταινία για την καλλιτεχνική αποτυχία. Με ενδιαφέρουν περισσότερο οι άνθρωποι που αισθάνονται και ζουν ως καλλιτέχνες, ανεξαρτήτως της απήχησης του έργου τους», είπε πριν αναφερθεί στη σκοτεινή φύση του δημιουργού. «Ο καλλιτέχνης έχει και μια τρομακτική, σατανική, επικίνδυνη πλευρά. Είναι συχνά απάνθρωπος για τους γύρω του. Αν "μολυνθείς" από την αρρώστια της τέχνης και αφιερώσεις τη ζωή σου σε αυτήν, δεν αποκλείεται η επιλογή σου να αποβεί καταστροφική για τους ανθρώπους δίπλα σου. Ισως να με καταδιώκουν ενοχές για όλους εκείνους που εγκατέλειψα μέσα στα χρόνια για χάρη της δημιουργίας».
Εχει επίσης πλήρη συνείδηση της άγριας εμπορευματοποίησης της τέχνης. «Σήμερα, οι καθαρά δημιουργικές ικανότητες ενός καλλιτέχνη μοιάζουν υποδεέστερες μέσα σ' έναν καλά οργανωμένο καταναλωτικό μηχανισμό. Δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στο πλασάρισμα και στη διασπορά ενός έργου σ' ένα μιντιακό δίκτυο και λιγότερο στην ουσία και την ικανότητα του δημιουργού. Πρόκειται για σύγχρονο καταναλωτικό φαινόμενο».
Θέλοντας να μετριάσει λίγο τον ενθουσιασμό των Ελλήνων απέναντί του μίλησε για την παταγώδη αποτυχία της ταινίας του «Σονατίνα» στην Ιαπωνία. Μπορεί να έχει σήμερα φανατικούς θαυμαστές σε όλο τον κόσμο, αλλά όταν βγήκε στην πατρίδα του κανείς δεν ήθελε να την δει. «Οι αιθουσάρχες αρνούνταν να την προβάλουν κι εγώ αισθανόμουν πραγματικά ένας ατάλαντος, αποτυχημένος σκηνοθέτης που έπρεπε να αλλάξει δουλειά. Τότε άρχισαν να με καλούν για να την προβάλω σε διάφορα φεστιβάλ. Προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι η ταινία αποκτούσε μεγάλο ρεύμα».
Χρειάστηκε, όμως, να κάνει το λυρικό του αριστούργημα «Πυροτεχνήματα» και κυρίως να βραβευτεί γι' αυτό το 1997 με το «Χρυσό Λιοντάρι» στη Βενετία για να δει τη στάση των συμπατριωτών του να αλλάζει. «Μέχρι τότε με θεωρούσαν απλώς έναν κωμικό ηθοποιό, που κάνει ταινίες για την πλάκα του. Ξαφνικά ανακηρύχθηκα σε μεγάλο δάσκαλο του κινηματογράφου». Ρόλος που δεν φαίνεται να του ταιριάζει. Το διαπίστωσε όταν κλήθηκε από την Πανεπιστημιακή Σχολή Καλών Τεχνών της Ιαπωνίας να διδάξει κινηματογράφο. «Στην ουσία δεν διδάσκω τίποτα. Συνήθως βγαίνουμε με τους φοιτητές για ποτό, φαγητό και γλεντάμε. Δεν νομίζω ότι διδάσκεται ο κινηματογράφος».
Ο Βρετανός κριτικός κινηματογράφου Τόνι Ρέινς μάς πληροφόρησε ότι οι πρώτοι διανομείς των ταινιών του Κιτάνο στη Βρετανία θεωρούσαν ότι ο σκηνοθέτης ήταν ισχυρό μέλος της «Γιακούζα» (γιαπωνέζικη μαφία). Εξαιτίας της βίαιης θεματολογίας του. Ο Κιτάνο γέλασε και απάντησε ότι γνωρίζει καλά αυτόν τον κόσμο επειδή μεγάλωσε σε μια υποβαθμισμένη περιοχή της Ιαπωνίας και έχει ακούσει, από πρώτο χέρι, αρκετές βίαιες ιστορίες.
Αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι η ευγενική παρουσία του Τακέσι Κιτάνο και η προβολή της ταινίας του έφεραν χαρά στο Φεστιβάλ. Δύσκολα, όμως, θα περνούσε και απαρατήρητος. Δεν κάνει βήμα χωρίς τον μεταφραστή του (δεν μιλάει αγγλικά), τον παραγωγό του και μια ομάδα μαυροντυμένων συνεργατών, που τον προστατεύουν με ανοιχτές ομπρέλες ακόμα κι από το ψιλόβροχο της Θεσσαλονίκης. *
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/11/2008
No comments:
Post a Comment