Saturday, November 22, 2008

Ακίρα Κουροσάβα, ο Βαν Γκογκ του σινεμά...

Της ΚΑΤΙΑΣ ΑΡΦΑΡΑ

Τα story-boards ανήκουν τις περισσότερες φορές στο στάδιο προετοιμασίας μιας ταινίας, απέχοντας πολύ από το να αποτελέσουν αυτόνομα καλλιτεχνικά έργα.

Ο Ακίρα Κουροσάβα, ωστόσο, ο σκηνοθέτης που καθιέρωσε τον ιαπωνικό κινηματογράφο στη Δύση με το αριστουργηματικό «Ρασομόν» του 1951, δεν περιοριζόταν ποτέ στην απλή εικονογράφηση ενός σεναρίου. Η οπτική αναπαράσταση σκηνών από τις ταινίες του φέρνει στην επιφάνεια μια πηγαία σχεδιαστική δεινότητα αλλά και έναν εξαιρετικό χειρισμό του χρώματος. Τιμώντας έναν από τους σημαντικότερους δημιουργούς του 20ού αιώνα, το Petit Palais στο Παρίσι παρουσιάζει μέχρι τις 11 Ιανουαρίου ένα σημαντικό αφιέρωμα στη λιγότερο γνωστή αυτή όψη του ιάπωνα σκηνοθέτη, συγκεντρώνοντας συνολικά 87 σκίτσα από τις τελευταίες ταινίες του. Η αρχή γίνεται με τα 22 σχέδια που έκανε για την προώθηση της ταινίας του «Καγκεμούσα» που του χάρισε το 1980 τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Κανών, αλλά που κατάφερε να χρηματοδοτήσει με πολύ κόπο χάρη στη βοήθεια των αμερικανών «μαθητών» του, Τζορτζ Λούκας και Φράνσις Φορντ Κόπολα.

Σπούδασε ζωγραφική

Απόγονος των σαμουράι, ο Ακίρα Κουροσάβα που έφυγε από τη ζωή πριν από δέκα ακριβώς χρόνια, σε ηλικία 88 ετών, παρέμεινε πάντα μεταξύ Δύσης και Ανατολής, αποτελώντας ένα είδος γέφυρας μεταξύ των δύο πολιτισμών.

Εχοντας σπουδάσει ζωγραφική πριν αποφασίσει να στραφεί στον κινηματογράφο, μεγάλωσε με τους μετρ της μοντέρνας τέχνης, ενσωματώνοντας στην ιαπωνική παιδεία του επιρροές από καλλιτέχνες όπως ο Σεζάν, ο Σαγκάλ ή ο Ρουό. Κυρίαρχη, ωστόσο, μορφή στο σύμπαν του και στον τρόπο με τον οποίο μεταφέρει στο χαρτί την εσωτερική ζωή των ηρώων του είναι ο Βαν Γκογκ. Ιδιαίτερα τα σχέδιά του για την πλέον εικαστική ταινία του με τίτλο «Ονειρα» (1990) είναι ενδεικτικά της εγγύτητας του πλούσιου σε συμβολισμούς έργου του με τον ταραγμένο κόσμο του ολλανδού ζωγράφου.

Ο Κουροσάβα δεν σχεδίασε βέβαια ποτέ έχοντας συναίσθηση πως δημιουργεί αυτόνομα καλλιτεχνικά έργα κι αυτό του έδωσε μεγάλη ελευθερία να κινηθεί μεταξύ διαφορετικών στυλ και εποχών στο πλαίσιο πάντα μιας αινιγματικής ποιητικότητας. Προσπαθώντας να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους η ζωγραφική αποτελούσε ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι της δημιουργικής διαδικασίας, σημείωνε χαρακτηριστικά τα εξής:

«Υπάρχουν πολλά πράγματα που σκέφτομαι παράλληλα όταν σχεδιάζω τα story-boards. Το κάδρο του συγκεκριμένου χώρου, η ψυχολογία και τα αισθήματα των ανθρώπων, οι κινήσεις τους, η γωνία της κάμερας που θα είναι κατάλληλη για τη σύλληψη αυτών των κινήσεων, ο φωτισμός, τα κοστούμια, τα αξεσουάρ... Αν δεν σκεφτώ όλες αυτές τις λεπτομέρειες, δεν μπορώ να σχεδιάσω τη σκηνή. Θα μπορούσε βέβαια να πει κάποιος πως στην πραγματικότητα σχεδιάζω ακριβώς για να μπορέσω να σκεφτώ αυτά τα πράγματα. Πως αποκρυσταλλώνω, συλλαμβάνω την εικόνα κάθε σκηνής προκειμένου να τη "δω" καθαρά».

No comments: