Saturday, November 22, 2008

Μια καθ’ όλα ελληνική πανωλεθρία

Το εγχώριο σινεμά παλινωδεί, ασθμαίνει, αυτοχειριάζεται – Ενας επιλεκτικός απολογισμός εν όψει των Κρατικών Βραβείων

Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Σάββατο, 22 Nοεμβρίου 2008

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Σε μια πρώτη ανάγνωση η φετινή ελληνική παραγωγή διαθέτει αξιοθαύμαστη ποικιλία: από κωμωδίες μέχρι μελοδράματα, από ταινίες εποχής μέχρι σύγχρονες εικαστικές και θεματολογικές αναζητήσεις, από ψυχολογικά θρίλερ μέχρι ταινίες που… αποτελούν «είδος» από μόνες τους. Τότε, γιατί ένας πρώτος απολογισμός των 22 ταινιών μυθοπλασίας, που συνθέτουν την προς κρίση παραγωγή για τα Κρατικά Βραβεία της ερχόμενης Δευτέρας, προκαλεί μεγάλη αμηχανία και σφίξιμο στο στομάχι; Γιατί, στη συντριπτική πλειοψηφία, οι σκηνοθετικές αδυναμίες συναγωνίζονται τις σεναριακές ακαταληψίες και το μεγαλεπήβολο των προθέσεων την πανωλεθρία του αποτελέσματος.

Η πιο ενδιαφέρουσα σκηνοθετική ματιά είναι του Αλέξανδρου Αβρανά στο «Without». Λειτουργώντας περισσότερο ως εικαστικός καλλιτέχνης παρά ως κινηματογραφικός δημιουργός, ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης υπέγραψε την πιο συνεπή στο ύφος και στις ανησυχίες της ταινία του ελληνικού τμήματος. Απέφυγε τη σύμβαση καταγράφοντας ένα πυρηνικό θέμα: το κλειστό, νοσηρό σύμπαν μιας τριμελούς οικογένειας. Συνεπής στο ύφος του είναι και ο Πέτρος Σεβαστίκογλου στις «Τρεις στιγμές» (και οι δυο ταινίες συμμετείχαν στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα). Μόνο που η ατμόσφαιρα μαγικού ρεαλισμού που επιθυμεί να δημιουργήσει (παρακολουθώντας τρία ζευγάρια σε τρεις διαφορετικές ηλικιακές στιγμές) δεν απογειώνεται, σκαλώνοντας στον πληθωρισμό των εικόνων και την υπερβολική θεατρικότητα του ύφους. Ο Παναγιώτης Καρκανεβάτος στα «Καλά κρυμμένα μυστικά - Αθανασία» παίζει σε διαφορετικούς χρόνους: την Νίσυρο στη δεκαετία του ’70 και σήμερα και στη σύγχρονη Ν. Υόρκη. Σε δύο χρόνους εξελίσσεται και το «καλά κρυμμένο μυστικό» μιας κοπέλας που ανακαλύπτει στα 30 της τον πραγματικό της πατέρα. Ανιση παραγωγή. Ο σκηνοθέτης «γεμίζει» τα πλάνα με αυθεντικά αισθήματα, αλλά το σκηνογραφικό φολκλόρ πνίγει τις προθέσεις με κλινική καθαρότητα.

Η Ελένη Αλεξανδράκη («Ο Αρσιβαρίστας και ο Αγγελος») και ο (νεότερος) Χρίστος Γεωργίου («Μικρό έγκλημα»), είναι χαρακτηριστικές περιπτώσεις σπατάλης σκηνοθετικού ταλέντου. Η πρώτη, λυγίζει κάτω από το βάρος ενός συγκεχυμένου και «μπαρόκ» σεναρίου, ο δεύτερος, υποτιμά τις δυνατότητές του σε μια συμβατική κωμωδία κάποτε διασκεδαστική αλλά συχνά αδιάφορη και κοινότοπη. Η Νίσυρος είναι αγαπημένος προορισμός της Ελ. Αλεξανδράκη. Πλέκει λοιπόν μια ιστορία έρωτα, πάθους και (ηφαιστειογενούς) μυστηρίου, στην οποία μπερδεύονται: σύγχρονοι «εισβολείς καλλιτέχνες», μια ταινία εποχής μέσα στην ταινία, ένας ήρωας κακός - Ιάγος και η ποίηση της Εμιλι Ντίκινσον. Ασφυκτικός εγκλωβισμός, για μια σκηνοθέτιδα με μέτρο, γνώση και ευαισθησία. Ενα άλλο νησί, τη Θηρασιά, επιλέγει ως τόπο ο Χρ. Γεωργίου για να στήσει μια αισθηματική κωμωδία με έναν νεαρό αστυνόμο, ένα πτώμα και μια τηλεστάρ πρωινάδικου. Γιατί, άραγε, στριμώχνεται στο σωρό ένας σκηνοθέτης που μπορεί να ξεχωρίσει;

Ο πρωτοεμφανιζόμενος Παναγιώτης Καραμήτσος στην «Τρυφερότητα» διαθέτει δύο καλές ηθοποιούς (την Αλεξάνδρα Παυλίδου και τη νεαρή Ρασμί Σούκουλη) και μια καλή ιδέα: δυο γυναίκες, μια μεσήλικη και μια φοιτήτρια, σε διπλανά διαμερίσματα, με ελλείμματα επικοινωνιακά και ανοιχτά τραύματα. Η σχέση μάνας - κόρης από διαφορετικές οπτικές, οι νευρώσεις μιας ανερωτικής εποχής, και ένα «εύκολο» τέλος. Ατεχνη, δήθεν νευρώδης σκηνοθεσία ενός ενδιαφέροντος θέματος.

Από την επιλεκτική αποτίμηση (απουσιάζει η ταινία του Τώνη Λυκουρέση «Σκλάβοι στα δεσμά τους», που προβλήθηκε χθες το βράδυ) δεν θα πρέπει να παραλείψουμε την «Ιστορία 52» του πρωτοεμφανιζόμενου Αλέξη Αλεξίου, που βγήκε την περασμένη άνοιξη στις αίθουσες. Μια γοητευτικά παράξενη και σινεφιλική ακροβασία ανάμεσα στο ψυχολογικό δράμα και στο σινεμά του φανταστικού.

No comments: