Tuesday, November 18, 2008

Συλλογικότητα και αλλαγή προσανατολισμού

49ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

«Ο θόρυβος των άλλων γύρω μας»
(ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Τετάρτη 19 Νοέμβρη 2008. Του απεσταλμένου μας ΝΙΚΟΥ ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ).--

«Κάθε χρόνο, το πρόγραμμα του Διεθνούς Διαγωνιστικού δεν αποτελεί θεματική ενότητα αλλά πρισματική εικόνα του παγκόσμιου νέου κινηματογράφου. Επιλέξαμε τα πιο ελπιδοφόρα ξεκινήματα σκηνοθετών από την Ευρώπη, την Ασία και τη Λατινική Αμερική και φέτος νιώθουμε τυχεροί καθώς αυτά τα "ξεκινήματα", μοιάζουν περισσότερο με "αφίξεις" στην καλλιτεχνική ωριμότητα».

Με τα παραπάνω ιδιαιτέρως βερμπαλιστικά, που αποκαλύπτουν τη «φιλοσοφία» των επιλογών του, ανοίγει το εισαγωγικό σημείωμα του φεστιβάλ. Τα λόγια, βέβαια, απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Οι ταινίες του διαγωνιστικού, στις οποίες αναφέρεται η εισαγωγή του σημειώματος, οι άλλες εκδηλώσεις και οι προβολές, δεν είναι παρά η προσωπική ματιά αυτού που έκανε τις επιλογές. Αυτός που έκανε τις επιλογές έτσι βλέπει τον κόσμο. Μοιραία, τέτοιες επιλογές έκανε! Εμείς - αυτό δεν το βγάζουμε από το κεφάλι μας, αλλά από αντικειμενικές εκτιμήσεις - δεν πιστεύουμε ότι οι ταινίες του διαγωνιστικού, που εξετάζουμε σήμερα, είναι οι αντιπροσωπευτικότερες νέων σκηνοθετών, που ζουν, βιώνουν και έχουν κατανοήσει τον σημερινό κόσμο.

Βέβαια, οι εκτιμήσεις, ιδιαίτερα για τα ζητήματα της τέχνης, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι υποκειμενικές. Για να γίνουν αντικειμενικές, πέρα από την αλλαγή θεώρησης των πραγμάτων, επιβάλλονται και συνολικότερες λειτουργίες. Το φεστιβάλ, όμως, είναι προσωπικό φεστιβάλ. Ενας, το πολύ δυο, αποφασίζουν για τα πάντα!

«Ανεμοι του Σεπτέμβρη»
Φυσικά αν επρόκειτο για προσωπική επιχείρηση, αν ξόδευε τα λεφτά του πατέρα του Αυτός ο Ενας, πολύ λίγος λόγος θα μας έπεφτε! Στη Θεσσαλονίκη, όμως, ξοδεύεται δημόσιο χρήμα. Και είναι σκάνδαλο, και μάλιστα πρώτου μεγέθους, με δημόσιο χρήμα να κάνει το κέφι του και τις δημόσιες σχέσεις ο οποιοσδήποτε ένας! Φυσικά η ευθύνη δε βαρύνει μόνον αυτόν τον Εναν. Ούτε την κυβέρνηση που τον διόρισε! Η ευθύνη, πρωτίστως, βαρύνει τους Ελληνες κινηματογραφιστές και, βέβαια πρώτα τους συλλογικούς φορείς τους, που παραδόθηκαν, και μάλιστα αμαχητί, σε αυτές τις λογικές! Η δημοκρατική επιτροπή αντικαταστάθηκε από την απολυταρχική μονοκρατορία!

Ετσι, όμως, δε χτίζεται όμορφος κόσμος! Και η τέχνη για να αποδώσει τα μέγιστα, απαιτεί αξιοπρεπείς και περήφανους δημιουργούς. Δημιουργούς οι οποίοι θα πιστεύουν σε συλλογικές αποφάσεις, σε συλλογικές λειτουργίες. Η παραίτηση, που είναι σύμπτωμα των τελευταίων μίζερων χρόνων, πρέπει να τελειώσει. Η επίθεση των δημιουργών, επίθεση σε όλους τους τομείς και σε όλες τις σφαίρες, είναι αυτή που θα εξασφαλίσει ελεύθερη κοινωνική τέχνη. Ο αντίποδας του συλλογικού είναι το αδιέξοδο προσωπικό με όλα τα συνεπακόλουθα! Συνεπακόλουθα που αντανακλώνται και μέσα στις ταινίες!

«Κλεψύδρα - W»
«Κλεψύδρα»
Η ταινία του ουγγρικής καταγωγής Σέρβου σκηνοθέτη Σάμπολτς Τολνάι, «Κλεψύδρα», θα μπορούσε να είχε θέση σε ένα διαγωνιστικό φεστιβάλ νέων δημιουργών, με την προϋπόθεση, όμως, να είχε βάλει σε τάξη το θέμα του. Τώρα δε μας πρόσφερε τίποτα περισσότερο από σκόρπιες ασπρόμαυρες εικόνες. Πολλές από τις οποίες είχαν κάποια αισθητική αξία. Η όποια αισθητική αξία τους χανόταν μέσα στις δαιδαλώδεις νοηματικές και ιδεολογικές ασάφειες.

Θα μου πείτε μήπως ήταν καλύτερος ο... ηλικιωμένος (1946) Ολιβερ Στόουν, ο οποίος ήρθε στην Ελλάδα να προωθήσει την ταινία του (W) και αφού ήταν περαστικός από τον τόπο μας, τού δώσαμε, με την ευκαιρία, και έναν «Χρυσό Αλέξανδρο» (οικονομία στους Αλέξανδρους παιδιά, γιατί στο τέλος θα είναι σαν τα μαρουλόφυλλα, δε θα τους παίρνει κανείς).

Και αυτός σκόρπιες εικόνες μάς προσέφερε. Εικόνες από έναν χαζό, έναν σχεδόν μογγολικό Μπους. Ομως, με τα αστειάκια και τα ανέκδοτα δεν εξηγείται ο πολύπλοκος κόσμος. Ο άγριος αμερικάνικος κόσμος. Αντιλαμβάνεστε γιατί στην εισαγωγή μας, μιλήσαμε για προσωπική πολιτική, για προσωπικές επιλογές! Με ποια λογική επιλέχτηκε η ταινία του Στόουν, η οποία, έτσι και αλλιώς, από την Πέμπτη θα βρίσκεται στις αίθουσες;

Χτες παίχτηκαν δυο ακόμα ταινίες στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ! Οι «Ανεμοι του Σεπτέμβρη», του ταϊβανέζου Τομ Σου-γιου Λιν, που αναφέρεται, με φτωχό κινηματογραφικό τρόπο, σε ένα σκάνδαλο που ξέσπασε στην Ταϊβάν και αφορούσε στα παράνομα στοιχήματα, στους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές (μπέιζμπολ) και στις επαφές τους με τους τοπικούς γκάνγκστερ (έχει άφθονους τέτοιους η Ταϊβάν). Αυτό είναι το φόντο της ταινίας. Η ιστορία αφορά σε μια ομάδα μαθητών και στην ενηλικίωσή τους.

Η δεύτερη ταινία είναι από τη Γαλλία. Λέγεται «Ο θόρυβος των άλλων γύρω μας», και τη γύρισε ο Ντιασέμ. Εδώ το φόντο είναι το φεστιβάλ της γαλλικής πόλης Αβινιόν και η ιστορία είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις μιας ομάδας καλλιτεχνών. Μια ακόμα γαλλική μικροαστική ταινία. Η οποία, κάποιες στιγμές κάτι προσπαθεί να πει, όμως, τελικά αυτό δεν ολοκληρώνεται. Αυτό είναι ένα από τα πολλά ελαττώματα των μικροαστών.

No comments: