Saturday, November 15, 2008

INLAND EMPIRE. Εφιαλτικό αίνιγμα

Η τελευταία «βουτιά» στον κόσμο του υποσυνειδήτου από τον εκκεντρικό σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιντς

Ι. ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ


Η Λόρα Ντερν σε σκηνή από την ταινία

«Ολα στηρίζονται σε ιδέες» έλεγε συνέχεια ο Ντέιβιντ Λιντς όταν πριν από δύο χρόνια «Το Βήμα» τον είχε συναντήσει στο Βερολίνο για μια κουβέντα γύρω από το «Inland Empire». «Από εκεί και πέρα η πραγμάτωση των ιδεών είναι εύκολη υπόθεση. Τουλάχιστον τις περισσότερες φορές... Το "Inland empire" δεν είναι παρά μια συρραφή ιδεών που άρχισε όταν συνάντησα τη Λόρα Ντερν έξω από το σπίτι μου και μου είπε ότι είναι η νέα μου γειτόνισσα και ότι έπρεπε να ξανακάνουμε κάτι μαζί (σ.σ.: η Ντερν ήταν πρωταγωνίστρια στο «Μπλε βελούδο» και στην «Ατίθαση καρδιά»). Από εκεί ξεκινήσαμε. Αργότερα γεννήθηκαν και άλλες ιδέες, και άλλες, και άλλες. Κάποιες καλές, κάποιες όχι και τόσο. Αργότερα τις ενώσαμε όλες μαζί και βγήκε η ταινία...».

Με άλλα λόγια, άντε βγάλε άκρη...

Τι άλλο όμως μπορεί να περιμένει κανείς από τον άνθρωπο που επέλεξε ως επίσημη σύνοψη της ταινίας «Οδός Μαλχόλαντ» τα εξής: «Πρώτο μέρος: Βρήκε τον εαυτό της μέσα στο μυστήριο. Δεύτερο μέρος: Μια θλιμμένη φαντασίωση. Τρίτο μέρος: Ερωτας...».

Ο παράξενος κόσμος που κρύβεται μέσα στο μυαλό του εξίσου παράξενου αυτού ανθρώπου μα και τόσο μοναδικού κινηματογραφιστή τέθηκε μια ακόμη φορά σε λειτουργία στο «Inland Empire». Η ταινία κατακερματίζει τους κανόνες της κλασικής αφήγησης και κεντρίζει τις αισθήσεις χάρη στον συναισθηματικό πλούτο που παράγεται από την αστείρευτη φαντασία του σκηνοθέτη. Αν στην «Οδό Μαλχόλαντ» μέχρι ενός σημείου σού είναι αδύνατον να ξεχωρίσεις με βεβαιότητα τον ονειρικό από τον ρεαλιστικό χρόνο, στο «Inland Empire» δεν τα καταφέρνεις ποτέ. Οπως η «Οδός Μαλχόλαντ» και η «Χαμένη λεωφόρος» έτσι και το «Inland Empire» μοιάζει με τρικυμία φαντασιώσεων, μια βουτιά χωρίς αναπνοή στον κόσμο του υποσυνειδήτου, ένας εφιάλτης χωρίς αρχή, μέση ή τέλος.

Στον πυρήνα της «ιστορίας» ή καλύτερα των ιστοριών βρίσκεται μια ηθοποιός (Λόρα Ντερν) η οποία πιθανόν να ζει στην πραγματικότητα τον ρόλο της ταινίας στην οποία συμμετέχει, πιθανόν όμως να τον φαντασιώνεται. Ισως η ταινία μέσα στην ταινία να μην υπάρχει καν... Ισως, ίσως, ίσως. Το «Inland Empire» τελικά γοητεύει γιατί είναι η αποθέωση του «ίσως».

Τρελός ή ιδιοφυΐα; Ή και τα δύο; Διανοούμενος ή παιδί; Απατεώνας ή γνήσιος καλλιτέχνης; Από την εποχή της πρώτης κιόλας ταινίας του, της ασπρόμαυρης εκκεντρικότητας «Eraserhead» (που συγκαταλέγεται στα κορυφαία cult του κινηματογράφου), ο Λιντς σε έκανε να αναρωτιέσαι για το ποιος είναι. Τριάντα χρόνια αργότερα με το «Inland Empire» συνεχίζει να σε κάνει να αναρωτιέσαι το ίδιο.

Το ΒΗΜΑ, 16/11/2008

No comments: