Friday, September 5, 2008

«Ο πόλεμος στο Ιράκ είναι ναρκωτικό»


Του απεσταλμένου της Ελευθεροτυπίας ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ

Ο πόλεμος του Ιράκ και το μέλλον των ΗΠΑ μετά τις προσεχείς προεδρικές εκλογές είναι στο επίκεντρο του φετινού 65ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας. Οχι μόνο στις ταινίες, αλλά και στις δηλώσεις των Αμερικανών σκηνοθετών, που βρέθηκαν την περίοδο αυτή στο Λίντο για να πάρουν μέρος στις εκδηλώσεις της Μόστρας του κινηματογράφου.

Για τη λήξη ενός αδικαιολόγητου πολέμου, που όπως αναφέρει στην ταινία της «είναι σαν ναρκωτικό», μίλησε χθες η σκηνοθέτρια Κάθριν Μπίγκελοου στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την προβολή της ταινίας της, «The hurt lοcker», που συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα της Μόστρας. «Ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει», τόνισε η σκηνοθέτρια, «είναι καιρός ν' αλλάξουν τα πράματα, να μπορέσουμε να ζήσουμε μια πιο ανθρώπινη, ειρηνική ζωή. Αυτό προσπαθεί να πει η ταινία μας».
«Η ταινία μας μπορεί να βοηθήσει τον Μπαράκ Ομπάμα», ανέφερε και ο Τζόναθαν Ντέμι, σκηνοθέτης της ταινίας «Η Ρέιτσελ παντρεύεται», στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την προβολή της, «μια και η ταινία αναφέρεται σε μια δυσλειτουργική οικογένεια, η οποία κατά κάποιον τρόπο εκπροσωπεί την ίδια την Αμερική που χρειάζεται αυτή τη στιγμή να τα βρει με τον εαυτό της, με τους πολίτες της και να οδηγηθεί σε μια ριζική αλλαγή». Αποψη που εξέφρασε και η σεναριογράφος της ταινίας Τζένι Λουμέτ, αναφέροντας ότι αυτό «μπορεί αρχικά να μην ήταν η πρόθεσή μας, αλλά είναι σίγουρο πως αυτή η ταινία μπορεί να βοηθήσει τον Ομπάμα».
Σε προσωπική ερώτηση που θέσαμε στον Ντέμι σχετικά με το πόσο βοηθάνε ταινίες όπως το «Swing Election» («Ο κος Κανένας»), σατιρικό σχόλιο πάνω στις εκλογές, με πρωταγωνιστή τον Κέβιν Κόστνερ -με συμπαραγωγό μάλιστα τον Ελληνα Πάρι Κασιδόκωστα- που προβάλλεται αυτές τις μέρες στη χώρα μας, ο σκηνοθέτης της «Σιωπής των αμνών» αλλά και του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ-πορτρέτου του Τζίμι Κάρτερ, «Ο άνθρωπος από τις πεδιάδες», που είδαμε στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας, ανέφερε πως το αμερικανικό κοινό χρειάζεται τέτοιες ταινίες αλλά και ντοκιμαντέρ που «να του αποκαλύπτουν την αλήθεια για το τι συμβαίνει τόσο στην Αμερική όσο και στο εξωτερικό. Είναι καιρός να καταλάβουμε τι συμβαίνει και πού μας οδηγούν οι πρόεδροί μας. Γι' αυτό και θα ψηφίσω τον Ομπάμα. Χρειαζόμαστε μια τέτοια αλλαγή».
Ομως δεν είναι μόνο οι Αμερικανοί που μιλούν για την ανάγκη αλλαγής. Και ο Ρώσος Αλεξέι Γκέρμαν Τζούνιορ, σκηνοθέτης της ταινίας του διαγωνιστικού τμήματος «Χάρτινος στρατιώτης», που ασχολείται με το θέμα της ελπίδας για αλλαγές στη Ρωσία μέσα από μια ιστορία που εκτυλίσσεται στη Σοβιετική Ενωση στις αρχές της δεκαετίας του '60, σε συνέντευξη που μου έδωσε, μιλώντας για το τι θα σημάνει η παρουσία ενός προέδρου όπως ο Ομπάμα, ανέφερε πως «μια τέτοια αλλαγή στις ΗΠΑ σίγουρα θα μπορούσε να βοηθήσει γενικότερα το θέμα της λήξης του πολέμου και της επίτευξης μιας γενικότερης ειρήνης που χρειαζόμαστε σήμερα. Οι στρατιώτες μας στο Ιράκ έχουν κατακτήσει μια χώρα που αρνείται να κατακτηθεί. Τι γυρεύουμε λοιπόν εκεί; Είναι άσκοπο».
Η ταινία «The hurt locker» της Κάθριν Μπίγκελοου («Παράξενες μέρες»), με βάση ένα σενάριο του δημοσιογράφου Μαρκ Μπόαν (σεναριογράφου και της ταινίας «Στην κοιλάδα του Ηλά») παρουσιάζει, με ειλικρίνεια και ρεαλισμό, μια ομάδα στρατιωτών στο Ιράκ υπεύθυνων για την απενεργοποίηση ωρολογιακών βομβών. Από τη μια η σκηνοθέτρια ενδιαφέρεται για τη σωστή ανάπτυξη των χαρακτήρων των στρατιωτών, απλών ανθρώπων που βρέθηκαν τυχαία σ' έναν καταστροφικό, παράλογο πόλεμο, και από την άλλη καταγράφει την καθημερινή κόλαση την οποία ζουν οι στρατιώτες, με τη συνεχή αντιμετώπιση του θανάτου, την εχθρική στάση ενός λαού που δεν τους θέλει, ούτε τους ζήτησε να βρεθούν εκεί. Η ταινία αρχίζει με το σλόγκαν «ο πόλεμος είναι ένα ναρκωτικό» κι είναι ακριβώς αυτή την επίδραση του ναρκωτικού που επιδιώκει τελικά να καταγράψει με την ταινία της η σκηνοθέτρια.
Στις καλύτερες ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος της Μόστρας ανήκει και η αλγερινή «Ενδοχώρα» του Ταρίκ Τεκούια, ένα εικαστικά πανέμορφο road-movie (σίγουρα θα αρέσει στον πρόεδρο της φετινής κριτικής επιτροπής Βιμ Βέντερς), με πρωταγωνιστή έναν τοπογράφο, που, ενώ βρίσκεται σε αποστολή στην ενδοχώρα της Αλγερίας, αναλαμβάνει να βοηθήσει μιαν άγνωστη νεαρή Αφρικάνα να γυρίσει στην πατρίδα της. Στο ταξίδι τους μέσα από την έρημο και με ενδιάμεσες σκηνές από τη συζήτηση μιας ομάδας ακτιβιστών, το «ζευγάρι» θα έρθει σε επαφή με πρόσωπα και καταστάσεις που αναφέρονται στον φονταμενταλισμό, την τρομοκρατία αλλά και την ωμότητα και καταπίεση του κράτους. Ο Τεκούια αφηγείται με ένα ράθυμο, θα έλεγα, ρυθμό, που όμως ποτέ δεν κουράζει, καταγράφοντας αντικειμενικά τα όσα συμβαίνουν στη χώρα του (μια από τις καλύτερες κινηματογραφικά σκηνές του είναι εκείνη όπου, σε μακρινό πλάνο, βλέπουμε μερικούς ανθρώπους να κατεβάζουν από ένα δέντρο το σώμα ενός αυτόχειρα). Μια ταινία που μαζί με τη βραζιλιάνικη «Birdwatchers» του Μάρκο Μπέκις και την ιαπωνική «Ο Αχιλλέας και η χελώνα» του Τακάκι Κιτάνο θα είναι σίγουρα ανάμεσα στα φαβορί για το Χρυσό Φοίνικα της φετινής Μόστρας.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 05/09/2008

No comments: