Thursday, September 25, 2008

Πράκτορες… Θου–Βου διά χειρός Κοέν

Φωτογραφία

Πράκτορες… Θου–Βου διά χειρός Κοέν

ΤΙΜΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Ελεύθερος Τύπος, Πέμπτη 25/09/2008

Aφού μόνο δύο, το πολύ τρεις ταινίες να αντέχουν τις αξιώσεις και τις ανάγκες της αγοράς, γιατί επιμένουν σε εννέα ταινίες; Πάλι εννέα; Μα, με τι προσόντα. Ακόμα και οι τρεις ταινίες είναι πολλές. Δείτε τα εισιτήρια του προηγούμενου τετραήμερου Πέμπτης – Κυριακής. Από τις πέντε πρώτες σε εισπράξεις ταινίες, μόνο δύο ανήκαν στα καινούργια που είχαν βγει («Hancock» και «Wall-e»). Υπήρχαν τα δύο πρώτα της προπερασμένης εβδομάδας που συνεχίζονταν («Kung Fu Panda» και «Ζόχαν») και ήταν μέσα και το πρώτο της μετέπειτα εβδομάδας, το «Ου φονεύσεις», όπου από εκείνη την εβδομάδα, όπως φάνηκε, άντεξε μόνο ένα. Αυτή είναι η εικόνα του μήνα. Προς τι λοιπόν οι εννέα ταινίες; Ποια ανάγκη καλούνται να καλύψουν και τίνος;

«Τροπική Καταιγίδα»

«Τροπική Καταιγίδα»

HΠΑ, 2008. Σκηνοθεσια: Μπεν Στιλερ. Παίζουν: Μπεν Στιλερ, Ρομπερτ Νταουνι τζ., Τομ Κρουζ

Οποιος θέλει να γελάσει, όποιος πεθύμησε να γελάσει, δεν έχει καλύτερη επιλογή. Είναι κωμωδία 100% με όλων των ειδών τα αστεία, από τα πιο σατιρικά ως τα χονδροειδή, ανάλογα τη στιγμή και το είδος του αστείου που σηκώνει. Επιπλέον, κατορθώνει να λειτουργεί ως παρωδία ειδών, ενώ στην πραγματικότητα χτυπάει ανελέητα το σημερινό Χόλιγουντ και το πώς διοικείται αλλά από την άλλη αναγνωρίζει και την παγκόσμια κυριαρχία του. Και τη μεταβάλλει κι αυτή σε γέλιο ή, καλύτερα, σε σκώμμα. Το σενάριο έχει βάσεις να στηριχτεί, τα αστεία δεν είναι στον αέρα, ο Μπεν Στίλερ κατέχει πολύ καλά τα κλειδιά κι οι ηθοποιοί είναι απόλαυση. Σημειώστε, πλην του Στίλερ και του κωμικού Τζακ Μπλακ, τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζ., που παρωδεί κάτι ανάμεσα σε Ράσελ Κρόου και Ντάνιελ Ντέι Λιούις, και τον κυριολεκτικά απίστευτο Τομ Κρουζ.
«Καυτό Απόρρητο»

«Καυτό Απόρρητο»

ΗΠΑ, 2008. Σκηνοθεσια: Τζοελ και Ιθαν Κοεν. Παίζουν: Τζορτζ Κλουνεϊ, Μπραντ Πιτ, Τζον Μάλκοβιτς

Κατασκοπική κωμωδία διά χειρός Κοέν. Μετά το βαρύ και βίαιο «Καμία πατρίδα για τους μελλοθάνατους» που τους φόρτωσε με Οσκαρ, σειρά για κάτι ελαφρύτερο… Ουσιαστικά και το τωρινό και το περσινό στην ίδια κατηγορία εμπίπτουν. Στον κινηματογράφο των αδελφών Κοέν, οι οποίοι δουλεύουν με ένα δικό τους τρόπο το είδος «μαύρη κωμωδία» και μεταφέρουν σε χαρακτήρες την έννοια του «γκροτέσκ».


Και η «Πατρίδα για τους μελλοθάνατους», με τον τρόπο που μεταχειριζόταν τη βία, ουσιαστικά από τη «μαύρη κωμωδία» εμπνεόταν…

Τώρα, όμως, η κωμωδία είναι κωμωδία. Με όλες τις εκδοχές της. Αυτές που έχουμε μάθει να πιπιλάμε σαν καραμέλα οι κριτικοί και οι θεωρητικοί αλλά δεν ξέρω αν ισχύει κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα των συγγραφέων όταν γράφουν τις κωμωδίες τους. Ο Σακελλάριος πάντως ούτε που τα ήξερε κάτι τέτοια, αντίθετα τα αντιμετώπιζε με λοξό βλέμμα και μου έλεγε «η κωμωδία είναι κωμωδία και σκοπός της είναι να κάνει το θεατή να γελάσει. Τώρα, αν στην εξέλιξή της προκύψει και δραματικό φινάλε λόγω ανθρώπινου στοιχείου, τι να κάνουμε; Μέσα κι αυτό». Εν πάση περιπτώσει στην κωμωδία των Κοέν υπάρχει το στοιχείο της φάρσας που γεννάται από τις συμπτώσεις, υπάρχει το «γκροτέσκ» με τους ιδιάζοντες χαρακτήρες και μία απόλυτα αστυνομική πλοκή, αφού η ιστορία είναι κατασκοπική και έχει να κάνει με κουρελή και μέθυσο πράκτορα της CIA που αποφασίζει να φτιάξει μνημόνιο με τις εμπειρίες του αλλά πέφτει σε χέρια πονηρών κι αχρήστων που το βρίσκουν ως αφορμή να βγάλουν λεφτά από τους… Ρώσους. Εμπλέκεται κι ο εραστής της γυναίκας του καθώς κι η άλλη ερωμένη του εραστή κι ένας συνεργάτης της τελευταίας. Στο τέλος, βέβαια, συμβαίνει αυτό που έλεγε ο αλησμόνητος μπαρμπα–Αλέκος, ο Σακελλάριος, πως «αν προκύψει και δράμα, τι να κάνουμε;».

Οι Κοέν πολύ έξυπνα κατέφυγαν στην καλή διανομή, αντιληφθήκαν ότι είναι έργο που μπορεί να σταθεί χάρη στα πρόσωπα και πέτυχαν απόλυτα. Οι ηθοποιοί είναι έξοχοι και μερικοί διαφοροποιούνται κι από τους εαυτούς τους, όπως ο Κλούνεϊ και κυρίως ο Μπραντ Πιτ.
«Chico, ο Ανυπότακτος»

«Chico, ο Ανυπότακτος»

Γερμανία– Τουρκία, 2008. Σκηνοθεσια: Οζγκιουρ ΓιλντΙιριμ. Παίζουν: Ντενις Μοσκιτο

Το διαφημιστικό credit της ταινίας είναι πως ο άγνωστος σκηνοθέτης είναι της παρέας του Φατίχ Ακίν και τα γράμματα του τελευταίου ως παραγωγού είναι μεγαλύτερα από του σκηνοθέτη. Κατά τα άλλα, ο καθένας κόβει και ράβει τη θεωρία του auteur στα μέτρα του κι όπως τον βολεύει.

Ο σκηνοθέτης πάντως φαίνεται ταλαντούχος, έχει καλή αίσθηση του φακού, του χώρου, του ρυθμού και της έντασης. Της υψηλής έντασης, θα έλεγα. Η παρουσία του Φατίχ Ακίν βρίσκεται στο πλαίσιο της τουρκικής κοινότητας του Αμβούργου. Από κει και μετά η υπόθεση δεν διαθέτει τίποτα που να μην το έχουμε δει. Ο θαυμασμός στις ταινίες του Ταραντίνο και του Σκορσέζε είναι εμφανής και βλέπουμε πάλι υπόκοσμο, μετανάστες, ναρκωτικά. Σε κλισαρισμένη ιστορία. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κοινότητα που να μην έχουμε δει τον υπόκοσμό της και τα ναρκωτικά της.

Αυτό έχει άραγε να κάνει με το ότι δεν υπάρχουν άλλα θέματα; Κι ότι η έμπνευση των σημερινών δημιουργών έρχεται από το χώρο των μειονοτήτων και των κοινοτήτων; ‘Η μήπως όλοι οι


Ιταλία – Γαλλία, 1970 - ΣΕ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ. Σκηνοθεσια: Μπερναρντο Μπερτολουτσι. Παίζουν: Ζαν Λουι Τρεντινιαν, Στεφανια Σαντρελι, Ντομινικ Σαντα

Για τη γενιά που δεν το είδε ποτέ σε μεγάλη οθόνη. Ο Μπερτολούτσι με αυτό το έργο έφτιαξε το όνομά του. Και τι όνομα! Στα 30 του κιόλας χρόνια έκανε μια τέτοια ταινία. Γι’ αυτό είχαμε πάθει τότε όλοι μαζί του, μικροί και μεγάλοι. Κι όταν ένα χρόνο πριν ο Βισκόντι έχει κάνει το αριστούργημα «Οι καταραμένοι» κι έρχεται αυτός, σχεδόν γιος του σε ηλικία, και κάνει το απόλυτα εφάμιλλο, εκεί πραγματικά μιλάς για «μεγάλο σκηνοθέτη» που γεννήθηκε. Συμπαραγωγή με Γαλλία, γυρισμένο στη Ρώμη, μεταφέρει στην οθόνη σε ερεβώδη ατμόσφαιρα και με αισθητική πρώτης γραμμής το μυθιστόρημα του Αλμπέρτο Μοράβια και κατορθώνει τόσο να φτιάξει πλήρως το πορτρέτο του τακτοποιημένου όσο και να δώσει αίσθηση τοιχογραφίας και κινηματογραφικού έπους. Από τότε ισχύει η λατρευτική σχέση του σκηνοθέτη με το διευθυντή φωτογραφίας Βιτόριο Στοράρο και με τον μακαρίτη πια σκηνογράφο Φερντινάντο Σκαρφιότι που κατάφερε να τους έχει και στα Οσκαρ παρέα του πολλά χρόνια αργότερα, με τον «Tελευταίο αυτοκράτορα». Μόνο που ο Σκαρφιότι δεν πρόφτασε την απονομή, το πήρε μεταθανατίως. Ολοι αυτοί έχουν συνεργαστεί ως ένα σώμα, μια ψυχή στον «Κονφορμίστα».

No comments: