Ο φόβος που φέρνει κέρδος

Την ώρα που το Χόλιγουντ ξοδεύει υπέρογκα ποσά προκειμένου να γυρίσει και μετά να διαφημίσει τις ταινίες του, ένας ισραηλινής καταγωγής προγραμματιστής βιντεοπαιχνιδιών που ζει στις ΗΠΑ, πετυχαίνει με την πρώτη του κιόλας σκηνοθετική δουλειά, τα «Μεταφυσικά φαινόμενα», να σπάσει ταμεία.

Το μόνο που χρειάστηκε ήταν να πάρει μια κάμερα υψηλής ευκρίνειας, να προσλάβει δυο ηθοποιούς, τρεις τεχνικούς και να κάνει γυρίσματα στο σπίτι του, ξοδεύοντας μόλις 11 χιλιάδες δολάρια. Η ταινία του κατάφερε μέσα σε λίγες μέρες και με μηδαμινή προώθηση να συγκεντρώσει 10 εκατομμύρια δολάρια και να γίνει το κινηματογραφικό φαινόμενο της χρονιάς!

Πώς κατάφερε, όμως, μια άσημη δημιουργία τρόμου γυρισμένη μέσα σε τέσσερις τοίχους δίχως αποκρουστικά εφέ να κάνει τα μεγάλα στούντιο να αναθεωρήσουν ριζικά τις διαφημιστικές τους καμπάνιες;

Ολα άρχισαν προ τετραετίας, όταν ο Ορεν Πέλι και η γυναίκα του μετακόμισαν σ' ένα σπίτι στα προάστια του Σαν Ντιέγκο. Μυστηριώδεις θόρυβοι άρχισαν ύστερα από λίγο να τους τρομοκρατούν μέσα στη νύχτα. Ο Πέλι σκέφτηκε να τοποθετήσει κάμερες στο σπίτι, μήπως και απαθανατίσει τις νυχτερινές «δραστηριότητες». Δεν υλοποίησε ποτέ την παραπάνω ιδέα, την έκανε όμως ταινία!

Αν και δεν είχε την παραμικρή γνώση περί σινεμά, ο Πέλι κέρδισε με τα «Μεταφυσικά φαινόμενα» το κοινό κι ένα βραβείο στο φεστιβάλ ταινιών τρόμου Screamfest. Καμιά εταιρεία διανομής δεν ήθελε παρ' όλα αυτά να αγοράσει μια ταινία που στοίχισε ελάχιστα χρήματα και θύμιζε στιλιστικά το «Blair Witch Project».

Το 1997 η πάμφθηνη ταινία τρόμου των Ντάνιελ Μάιρικ και Εδουάρδο Σάντσεζ είχε εκτοξευθεί στην κορυφή των πιο πετυχημένων ανεξάρτητων παραγωγών στην ιστορία του σινεμά, χάρη σε μια πανούργα καμπάνια που έκανε πολλούς να πιστέψουν ότι η πλοκή της ήταν βασισμένη σε αληθινά γεγονότα. Οταν όμως αποκαλύφθηκε ότι αυτό δεν ήταν αλήθεια, το κοινό στράφηκε εναντίον της ταινίας.

Με τα «Μεταφυσικά φαινόμενα», εντούτοις, συμβαίνει το αντίθετο. Οι θεατές τους μιλούσαν για την πιο τρομακτική ταινία των τελευταίων χρόνων.

Παρακινούμενος από τις φήμες, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ έσπευσε να τη δει. Και του άρεσε τόσο, ώστε εξασφάλισε τα δικαιώματα του φιλμ για λογαριασμό της εταιρείας Paramount. Εκείνη, ακολουθώντας μια διαφημιστική καμπάνια που στο εξής θα αποτελέσει σημείο αναφοράς, αποφάσισε να μην επενδύσει χρήματα για την προώθηση της ταινίας, αλλά να εμπιστευτεί τη δύναμη του Ιντερνετ, χρησιμοποιώντας δημοφιλείς ιστοσελίδες όπως το Facebook και το Twitter. Τι έκανε;

Δημιούργησε μια ιστοσελίδα όπου προέτρεπε οποιονδήποτε θεατή επιθυμούσε να δει την ταινία στην πόλη του, να το δηλώσει γραπτώς. Εάν ο αριθμός των χρηστών έφτανε το ένα εκατομμύριο, τότε η εταιρεία δεσμευόταν ότι θα κυκλοφορούσε τα «Μεταφυσικά φαινόμενα» σε ευρύ κύκλωμα αιθουσών.

Πράγματι, από 160 σινεμά όπου παιζόταν αρχικά, έφτασε τα 2.000! Στις 5 Νοεμβρίου θα τη δούμε και στην Ελλάδα.*

• Του ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Επτά, Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009