Η εξομολόγηση του βασιλιά της κωμωδίας

• Ο Τζαντ Απατοου, νεαρός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός μιλάει για τη νέα του ταινία και τη σχέση με τη ζωή

• Του Παναγιωτη Παναγοπουλου, Η Καθημερινή, 04/10/2009
  

Την τελευταία πενταετία, το όνομα του Τζαντ Απατοου έχει γίνει συνώνυμο της νέας αμερικανικής κωμωδίας. Με τις ταινίες που σκηνοθέτησε, τον «Παρθένο ετών σαράντα» και το «Με την πρώτη», έβαλε φρέσκα πρόσωπα, σύγχρονους διαλόγους και αμφιλεγόμενα θέματα στην κωμωδία, ενώ με τις ταινίες στις οποίες έχει κάνει την παραγωγή, από το «Anchorman» μέχρι το «Superbad» και το «Οταν με παράτησε η Σάρα», ακολούθησε την ίδια γραμμή, στηρίζοντας νέα ταλέντα. Μόλις 41 ετών, ο Απατοου έχει πολύ δρόμο μπροστά του και ως σκηνοθέτης - σεναριογράφος και ως παραγωγός. Η νέα του ταινία, το «Πεθαίνω στα γέλια», διαφέρει, καθώς θέμα της είναι οι ίδιοι οι κωμικοί, η αρκετά δυσάρεστη όψη της αληθινής ζωής τους και η εγωιστική προσωπικότητα ενός σταρ της κωμωδίας που αλλάζει όταν μαθαίνει ότι πάσχει από μια ανίατη ασθένεια.

Το άλλο διαφορετικό στοιχείο είναι η συνεργασία του Απατοου με τον Ανταμ Σάντλερ, έναν κωμικό που προέρχεται από διαφορετική σχολή. Μιλήσαμε με τον Τζαντ Απατοου τηλεφωνικά από το Λος Αντζελες, λίγες ημέρες πριν από την ελληνική πρεμιέρα της ταινίας (προβάλλεται ήδη από την Πέμπτη) για τον ιδιαίτερο τρόπο που δουλεύει και για την κωμικότητα των δραματικών στιγμών της ζωής. «Πρόθεσή μου», λέει, «ήταν να κάνω μια αστεία ταινία με θέμα κάτι που συνήθως δεν είναι πολύ αστείο, την αντίδραση ενός ανθρώπου μπροστά στον θάνατο. Για πολλούς από τους θεατές είναι απλώς μια κωμωδία, για άλλους πηγαίνει βαθύτερα, πιο πολύ απ’ ό, τι κι εγώ περίμενα».

– Υπήρξαν γεγονότα στη ζωή σας που σας επηρέασαν να γράψετε το σενάριο;

– Είμαι 41 τώρα και σιγά σιγά βλέπω γύρω μου όλο και περισσότερους ανθρώπους να περνούν κρίσεις υγείας. Για κάποιους είναι ένα γεγονός που τους κάνει να βλέπουν τη ζωή με άλλη ματιά, ενώ άλλοι βρίσκονται σε μια μόνιμη άρνηση και δεν προσπαθούν να αλλάξουν τίποτα. Η ταινία που θέλησα να κάνω είναι για έναν άνθρωπο που δεν μαθαίνει τίποτα πλησιάζοντας κοντά στον θάνατο. Δεν μπορώ να πω ότι έχω βρεθεί κοντά στον θάνατο. Η πιο κοντινή μου τέτοια εμπειρία ήταν όταν το 1993 είχα αγοράσει ένα σπίτι και αντί να μετακομίσω αμέσως, αποφάσισα να το βάψω. Εγινε ένας σεισμός και όταν πήγα να δω το σπίτι, το υπνοδωμάτιο ήταν γεμάτο σοβάδες και τούβλα και σκέφτηκα ότι αν ήμουν μέσα, θα μπορούσα να έχω σκοτωθεί. Με έκανε να αναθεωρήσω τις απόψεις μου για τη ζωή. Για περίπου τέσσερις μέρες... Αυτό δεν κάνουμε όλοι; Υποτίθεται ότι παίρνουμε μαθήματα ζωής, σκεφτόμαστε τι είναι σημαντικό στη ζωή, αλλά τελικά επιστρέφουμε στα ίδια. Συχνά στις ταινίες, κάποιος που είναι απαράδεκτος αρρωσταίνει και γίνεται άγιος. Η αλήθεια είναι κάπως διαφορετική.

– Εχετε αφιερωθεί στην κωμωδία. Είναι για εσάς πιο δύσκολο να γράψετε δραματικές σκηνές;

– Νομίζω ότι ακόμη και στις πιο σοβαρές στιγμές της ζωής υπάρχει μέσα η κωμωδία. Τουλάχιστον εγώ έτσι βλέπω τα πράγματα. Ετσι, δεν κάνω τόσο απόλυτους διαχωρισμούς. Στη ζωή μου όλα είναι ανακατεμένα. Αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι να γράφω ιστορίες που να είναι και να φαίνονται αληθινές.

– Στην πραγματική ζωή, ποιος θα ήταν ο Τζορτζ Σίμονς;

– Οταν έγραφα το σενάριο, θεωρούσα ότι είναι ένα απόλυτα φανταστικό πρόσωπο. Οσο περνάει ο καιρός, διαπιστώνω ότι έχει πάρα πολλές ομοιότητες με μένα! Ή μάλλον με τη σκοτεινή μου πλευρά. Δεν νομίζω ότι είμαι έτσι διαρκώς, έχω όμως στιγμές που είμαι περισσότερο εγωιστής και εργασιομανής απ’ το φυσιολογικό. Ολοι οι χαρακτήρες έχουν κάτι από μένα σε διαφορετικές ηλικίες. Ο Τζορτζ Σίμονς είναι μάλλον η χειρότερη εκδοχή του εαυτού μου ή μάλλον αυτό που θα μπορούσα να γίνω αν δεν είχα παντρευτεί και δεν είχα κάνει παιδιά.

– Σας ανησύχησε καθόλου η συνεργασία με τον Ανταμ Σάντλερ, με το δεδομένο ότι είναι ένας σταρ της αμερικανικής κωμωδίας;

– Το μόνο που με ανησύχησε ήταν το πόσο θα εμπλεκόταν στη διαδικασία του μοντάζ, επειδή ως παραγωγός και σεναριογράφος, είναι στην πραγματικότητα καπετάνιος του εαυτού του. Ομως, ο Ανταμ ήταν μια ευχάριστη έκπληξη και εντελώς τζέντλεμαν. Μου είπε: «Θα αφήσω τον εαυτό μου στα χέρια σου, θα δουλέψω σκληρά και δεν θα είμαι control freak». Και το έκανε, κράτησε τον λόγο του. Είμαστε φίλοι είκοσι χρόνια και έχουμε συνεργαστεί και στο παρελθόν, αλλά ήταν η πρώτη φορά που δουλέψαμε τόσο στενά και ήταν πραγματικά μια πολύ ευχάριστη έκπληξη το πόσο έχει ωριμάσει καλλιτεχνικά.

– Ο Ανταμ Σάντλερ είναι το νέο μέλος της καλλιτεχνικής σας οικογένειας, στην οποία ανήκουν ο Σεθ Ρόγκεν, ο Τζόνα Χιλ, η σύζυγός σας Λέσλι Μαν. Ποιους άλλους ηθοποιούς θα θέλατε σ’ αυτήν την οικογένεια;

– Υπάρχουν εκατοντάδες ηθοποιοί που εκτιμώ και θα ήθελα να δουλέψω. Ομως, συνήθως στον τρόπο που δουλεύω έρχονται πρώτα η ιδέα και το σενάριο και μετά το καστ.

Και στις δυσκολίες υπάρχει γέλιο

– Εχετε κάνει ταινίες με θέματα ταυτόχρονα κατάλληλα και ριψοκίνδυνα για κωμωδία, όπως την ενήλικη παρθενία, την εγκυμοσύνη, τώρα την αρρώστια. Τι μπορεί να ακολουθήσει;

Μέχρι τώρα πίστευα ότι έπρεπε να γράφω για πράγματα που έχω ζήσει ή έχω δει ή τέλος πάντων γνωρίζω με κάποιον τρόπο. Πρόσφατα όμως διάβασα μια ομιλία του συγγραφέα Λάρι Γκέλμπαρτ, ο οποίος πέθανε πρόσφατα, που έλεγε πώς πρέπει κανείς να γράφει για πράγματα για τα οποία δεν γνωρίζει απολύτως τίποτα. Το έχω δει σαν ένα σημάδι για την επόμενη δουλειά μου, που σκοπεύω να γίνω λίγο πιο ευφάνταστος.

– Φοβηθήκατε ότι η σοβαρότητα του θέματος μπορεί να καλύψει την κωμικότητα;

— Στο μοντάζ αυτό που έχω πάντα στο μυαλό μου είναι ότι θέλω να διατηρώ έναν συνεπή τόνο. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να παρουσιάζω χαρακτήρες που φέρονται με αληθοφάνεια και προκαλούν το γέλιο.

Δεν με πειράζει αν ενδιάμεσα συμβαίνει κάτι δραματικό, αρκεί να εντάσσεται οργανικά και να έχει ροή. Αυτό που με ενοχλεί στις κωμωδίες είναι να βλέπεις ένα αστείο να πέφτει σε άσχετη στιγμή, απλώς επειδή πρέπει να υπάρξει ένα αστείο. Αν έκανα κάτι τέτοιο θα θεωρούσα τον εαυτό μου αποτυχημένο.

Ομως και οι δραματικές στιγμές προκαλούν γέλιο. Μερικά από τα πιο δραματικά γεγονότα φέρνουν γέλιο. Σε κηδείες, νοσοκομεία… ακόμη και στις πιο απλές δύσκολες στιγμές της καθημερινότητας, το γέλιο είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να τις ξεπεράσεις και να τις αντέξεις. Αλλωστε, η ευτυχία δεν ταιριάζει στην κωμωδία.