Το τέλος της ψευδαίσθησης

• Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ, Επτά, Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2009
• Η καταστροφή του περιβάλλοντος, οι φυσικές καταστροφές καθώς και η οικονομική κρίση οδήγησαν πρόσφατα στο γύρισμα ταινιών με θέμα την καταστροφή του πλανήτη μας.

Ανάμεσά τους και «Ο δρόμος», συγκλονιστική, βουτηγμένη σε μαύρη ατμόσφαιρα ταινία, βασισμένη στο μελλοντολογικό μυθιστόρημα του Κόρμακ Μακ Κάρθι, που είδαμε στο πρόσφατο φεστιβάλ της Βενετίας και που προβάλλεται αυτές τις μέρες στο «Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου 2009».

Σκηνοθέτης ο Αυστραλός Τζον Χίλκοουτ, γνωστός μας ήδη από την ταινία «Η πρόταση», γύρω από τον απάνθρωπο τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι Αβορίγινες στην Αυστραλία.

«Ο δρόμος» αφηγείται την οδύσσεια ενός πατέρα (Βίγκο Μόρτενσεν) και του παιδιού του, που διασχίζουν μια ερειπωμένη Αμερική, μέσα από γκρίζα τοπία, αντιμέτωποι με κανιβαλιστικές συμμορίες, στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν σ' έναν κατεστραμμένο πλανήτη.

Με τους Σαρλίζ Θέρον, Ρόμπερτ Ντιβάλ, Γκάι Πιρς και Μόλι Πάρκερ, να ερμηνεύουν τους δεύτερους ρόλους. Πριν έρθει στην Αθήνα για να παρουσιάσει την ταινία του στο φεστιβάλ, συναντήσαμε τον σκηνοθέτη.

- Δείξατε την ταινία στο συγγραφέα;

«Ναι. Του κάναμε μια προβολή μόλις τελειώσαμε την ταινία. Καθόμουν σε αναμμένα κάρβουνα. Μόλις τέλειωσε η προβολή, βγήκε βιαστικά έξω χωρίς να πει τίποτα και εξαφανίστηκε. Ομως επέστρεψε ύστερα από μερικά λεπτά και μου είπε ότι ήταν κατενθουσιασμένος. Είχε πάει απλώς στην τουαλέτα! Το μόνο που του έλειψε από το βιβλίο, όπως μας είπε, ήταν τέσσερις γραμμές, που τελικά τις αποκαταστήσαμε γιατί είχε δίκιο».

- Ποιες ήταν αυτές οι γραμμές;

«Σε μια σκηνή στην παραλία το παιδί ρωτάει τον πατέρα του, τι θα έκανες αν πέθαινα, κι εκείνος του απαντά, "κι εγώ θα πέθαινα", και το παιδί του λέει, «δηλαδή για να είσαι μαζί μου» κι ο πατέρας του απαντά, "ναι, για να είμαι μαζί σου". Είναι τρυφερό, και προαναγγέλλει αυτό που θα επακολουθήσει».

- Πώς εξηγείτε το γύρισμα αρκετών ταινιών για το τέλος του κόσμου;

«Πιστεύω πως σήμερα έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση της περιβαλλογικής καταστροφής και των κινδύνων της για την ανθρωπότητα. Είναι και η οικονομική κρίση και οι πόλεμοι... Ζούσαμε σε μια ψευδαίσθηση και τώρα η ψευδαίσθηση έσβησε».

- Πώς διαλέξατε τους ηθοποιούς σας;

«Οι συνθήκες γυρίσματος ήταν πολύ δύσκολες και δεν υπήρχαν πολλοί πρόθυμοι να παίξουν. Ο Βίγκο (Μόρτενσεν) είναι εξαιρετικός άνθρωπος, έχει και την εξωτερική φυσιογνωμία που χρειάζεται για να γίνει πειστικός ως πατέρας. Το πρόσωπό του μου θύμιζε, όπως και το βιβλίο άλλωστε, τα πρόσωπα στα "Σταφύλια της οργής", πρόσωπα της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Σωματικά είχε αυτό που ζητούσαμε, να εκπροσωπεί τον Καθένα».

Παρέα με τον Νικ Κέιβ

- Υπήρχαν πολλές δύσκολες σκηνές;

«Ολες ήταν δύσκολες. Επρεπε να διατηρήσουμε την ανθρωπιά και την ποίηση που υπήρχε στο βιβλίο. Είχα όμως για διευθυντή φωτογραφίας τον Χαβιέ Αγκιρσαρόμπε και τον Νικ Κέιβ που έγραψε τη μουσική και όλους τους συνεργάτες που βοήθησαν να μεταφερθεί όσο πιο σωστά και ωραία η ατμόσφαιρα της ταινίας. Βέβαια, το κλειδί παραμένουν οι ηθοποιοί».

- Πώς τα πάτε με τον Κέιβ;

«Εχουμε δουλέψει μαζί σε όλες μου τις ταινίες. Είμαστε κι οι δύο από τη Μελβούρνη, κάναμε παρέα από νέοι, ήμασταν στο ίδιο ροκ συγκρότημα. Ταιριάξαμε αμέσως. Εκείνος βλέπει ταινίες κι εγώ ακούω μουσική. Εχει μια λυρική, ποιητική ποιότητα που ταιριάζει στις ταινίες μου. Κι αρέσουν και στους δυο μας οι ακραίοι κόσμοι - ό,τι καλύτερο και ό,τι χειρότερο συναντάς στον άνθρωπο».

- Γι' αυτό οι κακοί είναι τόσο κακοί;

«Αυτό συμβαίνει όταν όλα καταρρέουν. Ο τυφώνας "Κατρίνα" είναι ένα πρόσφατο παράδειγμα. Ο πανικός, το χάος, οι λεηλασίες και το πλιάτσικο που ακολούθησαν, ήταν θλιβερά. Σε τέτοιες στιγμές η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη εξαφανίζονται. Αυτό μου αρέσει στον Μακ Κάρθι: αναγνωρίζει πως όλοι μέσα μας κρύβουμε ένα μυαλό ερπετού. Κι όμως, εστιάζει στην καλοσύνη».

- Δυσκολευτήκατε να βρείτε όλα αυτά τα φυσικά ντεκόρ;

«Ψάξαμε σε πέντε διαφορετικές πολιτείες. Πήγαμε στη Νέα Ορλεάνη, στο Σεντ Χέλενς, όπου το βουνό είχε ανατιναχτεί, πήγαμε στο Ορεγκον όπου υπήρχαν παραλίες με γκρίζα άμμο, πήγαμε στην Πενσυλβάνια όπου υπήρχαν περιοχές σε πλήρη εγκατάλειψη και σε περιοχές με εγκαταλειμμένα ορυχεία. Και με τη βοήθεια του ταλαντούχου καλλιτεχνικού διευθυντή μας καταφέραμε να δώσουμε αυτή την αφανισμένη γη». *