Νουάρ «Καταιγίδα» στη Λουϊζιάνα

• ΚΡΙΤΙΚΗ: ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

• Μια γαλλική ματιά στο αμερικανικό φιλμ νουάρ από τον Μπερτράν Ταβερνιέ παρουσιάζει η «Καταιγίδα στην ομίχλη», η ταινία που ξεχωρίζει στο πρόγραμμα της νέας κινηματογραφικής εβδομάδας. Από τις άλλες ταινίες, έχουμε κατ' αρχάς την κλασική «Λυσσασμένη γάτα» του Ρίτσαρντ Μπρουκς, ενώ ακολουθούν οι ταινίες: «Πάμε όπου θες» του Σαμ Μέντες, «Η πρόταση» της Αν Φλέτσερ και «Transformers: Η εκδίκηση των ηττημένων» του Μάικλ Μπέι.

• Καταιγίδα στην ομίχλη

• In the electric mist. Γαλλία/ΗΠΑ, 2009. Σκηνοθεσία: Μπερτράν Ταβερνιέ. Σενάριο: Γιέρζι Κρομολόφσκι, Μαίρη Ολσον-Κρομολόφσκι, από μυθιστόρημα του Τζέιμς Λι Μπερκ. Ηθοποιοί: Τόμι Λι Τζόουνς, Τζον Γκούντμαν, Πίτερ Στάρσγκαρντ, Κέλι ΜακΝτόναλντ. 117'
  

*****

Ο Πίτερ Στάρσγκαρντ στην «Καταιγίδα στην ομίχλη» του Μπερτράν Ταβερνιέ

Στους βαλτότοπους της Λουϊζιάνα, ένας αστυνομικός ντετέκτιβ προσπαθεί να εξιχνιάσει μια σειρά δολοφονίες από έναν κατά συρροή δολοφόνο, σε ένα σύγχρονο φιλμ νουάρ που συνδυάζει με τρόπο συναρπαστικό το μυστήριο με την ποίηση και το φανταστικό.

Μυστηριώδεις δολοφονίες, ενοχές αλλά και τα φαντάσματα του παρελθόντος είναι στο επίκεντρο του συναρπαστικού αστυνομικού θρίλερ «Καταιγίδα στην ομίχλη», που ο Γάλλος σκηνοθέτης Μπερτράν Ταβερνιέ γύρισε στην Αμερική, με βάση το μυθιστόρημα «Στην ηλεκτρική ομίχλη με ομόσπονδους νεκρούς» του Τζέιμς Λι Μπερκ. Η ταινία αφηγείται τις έρευνες του αστυνομικού ντετέκτιβ Ντέιβ Ρόμπισο (Τόμι Λι Τζόουνς) να εξιχνιάσει τη σχέση ανάμεσα στις σεξουαλικές δολοφονίες γυναικών, από έναν κατά συρροή δολοφόνο, στους βαλτότοπους της Λουϊζιάνα, με ένα παλιότερο φόνο που έγινε τριάντα χρόνια πριν, τη στιγμή που στους χώρους γυρίζεται μια ταινία με θέμα τον αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο.

Ο Ταβερνιέ μετέφερε την ιστορία από τη δεκαετία του '90, όπως παρουσιάζεται στο μυθιστόρημα, στη Λουϊζιάνα μετά τον τυφώνα Κατρίνα, και τα επακόλουθα της τραγωδίας, ιδιαίτερα στην περίεργη σπατάλη των εκατομμυρίων δολαρίων που δόθηκαν για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης περιοχής. Εδώ δεν πρόκειται απλά για το συνηθισμένο αμερικανικό φιλμ νουάρ αλλά για μια σύζευξη του πρώτου με το γαλλικό νουάρ, με τη φρέσκια ματιά ενός σκηνοθέτη που βλέπει πίσω από τις εικόνες και που, όπως μου ανέφερε ο ίδιος σε συνέντευξή του, «όταν κάνω μια ταινία μ' αρέσει να εξερευνώ το χώρο, να μαθαίνω γι' αυτόν - έτσι για την ταινία μου αυτή έκανα πολλές έρευνες, άκουγα, άνοιγα τα μάτια μου να αντιληφθώ τον κόσμο και την ατμόσφαιρα. Γιατί, όπως αναφέρει και ο Ρόμπισο στην ταινία, όταν κοιτάς, πρέπει και να βλέπεις».

Αυτήν ακριβώς τη ματιά πετυχαίνει ο σκηνοθέτης, δίνοντας μιαν άλλη διάσταση στην όλη αφήγηση (σ' αυτό βοηθά ιδιαίτερα η ατμοσφαιρική φωτογραφία του Μπρούνο ντε Κίζερ), χρησιμοποιώντας με φαντασία τη μουσική και τους χώρους (ιδιαίτερα τους βαλτότοπους της Λουϊζιάνα) και συνδυάζοντας την ατμόσφαιρα του φιλμ νουάρ μ' εκείνη ενός φανταστικού-ποιητικού κινηματογράφου. Ενώ, ταυτόχρονα, αναμιγνύει τη ρεαλιστική έρευνα για την ανακάλυψη του δολοφόνου, με διάφορα φλας-μπακ τόσο από το παλιότερο έγκλημα όσο και με διάφορες φανταστικές σκηνές του Ρόμπισο με έναν ανάπηρο Νότιο στρατηγό της εποχής του Εμφυλίου. Ακόμη, βρίσκει την ευκαιρία να κάνει κι ένα σχόλιο πάνω στον κινηματογράφο και τις τηλεοπτικές σαπουνόπερες καθώς και τη σχέση της μαφίας με το Χόλιγουντ, μέσα από μια δευτερεύουσα ιστορία με έναν αυταρχικό, μπλεγμένο με τη μαφία, παραγωγό (Τζον Γκούντμαν) κι έναν τηλεοπτικό σταρ με τον οποίο πιάνει φιλίες ο πρωταγωνιστής ντετεέτιβ του. Με ένα ιδανικό στον ρόλο του ντετέκτιβ Τόμι Λι Τζόουνς να ερμηνεύει με ξεχωριστή δύναμη και διεισδυτικότητα την πολύπλευρη (τόσο τη σκληρή όσο και την τρυφερή) προσωπικότητά του.

• Λυσσασμένη γάτα

Cat on a hot tin roof. ΗΠΑ, 1958. Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Μπρουκς. Σενάριο: Μπρουκς, από το θεατρικό έργο του Τενεσί Οουίλιαμς. Ηθοποιοί: Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Πολ Νιούμαν, Μπερλ Αϊβς, Τζακ Κάρσον, Τζούντιθ Αντερσον. 108'

****

Ο Πολ Νιούμαν και η Λιζ Τέιλορ στη «Λυσσασμένη γάτα» του Ρίτσαρντ Μπρουκς

Με τις απογοητεύσεις, την απληστία αλλά και την ανικανότητα καταπιάνεται η πολύ πετυχημένη αυτή κινηματογραφική διασκευή του έργου του Τενεσί Οουίλιαμς. Εξαιρετικές ερμηνείες από την Τέιλορ και τον Νιούμαν.

Δεν δείχνει να έχει χάσει τίποτα από τη δύναμή της η ταινία αυτή του Ρίτσαρντ Μπρουκς που προβάλλεται σε επανέκδοση. Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ στον ρόλο της Μάγκι και ο Πολ Νιούμαν σ' εκείνον του Μπρικ, είναι το ζευγάρι που επισκέπτεται τον πατέρα του Μπρικ, τον «Μπιγκ Ντάντι» (Μπερλ Αϊβς), με αφορμή την 60ή επέτειο των γενεθλίων του αλλά και για να μάθουν τα αποτελέσματα της ιατρικής εξέτασης του αυταρχικού αυτού πάτερ φαμίλια που πεθαίνει από καρκίνο. Στο σπίτι ζει και η αντιπαθητική σε όλους οικογένεια του αδερφού του Μπρικ, Γκούπερ (Τζακ Κάρσον), που μόνη τους έγνοια είναι πώς να κληρονομήσουν τη μεγάλη περιουσία του πατέρα.

Η κρίση στα μέλη μιας πλούσιας οικογένειας του αμερικανικού Νότου, μαζί με την απληστία, τις απογοητεύσεις και την ανικανότητα αλλά και την ομοφυλοφιλία ενός από τα μέλη της ήταν τα βασικά θέματα του θεατρικού έργου του Τενεσί Οουίλιαμς, στο οποίο βασίστηκε η ταινία. Μόνο που στη δεκαετία του '50 η αυστηρή τότε λογοκρισία δεν επέτρεπε στο Χόλιγουντ να καταπιάνεται με την ομοφυλοφιλία. Αποτέλεσμα, ο Ρίτσαρντ Μπρουκς («Η ζούγκλα του μαυροπίνακος», «Λόρδος Τζιμ») να εστιάσει το ενδιαφέρον του στην κρίση της οικογένειας με τα διάφορα προβλήματά της, αφήνοντας μόνο μικρές, διακριτικές υποψίες για την ομοφυλοφιλία του Μπρικ, προτιμώντας να τη μετατρέψει σε απλή ανικανότητα. Η οξυδέρκεια με την οποία ο Μπρουκς αντιμετωπίζει καταστάσεις και πρόσωπα, οι μελετημένες κινήσεις της μηχανής (η εξαιρετική έγχρωμη φωτογραφία είναι του Γουίλιαμ Ντάνιελς), αλλά και η θαυμάσια καθοδήγηση των ηθοποιών (με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ σ' έναν από τους καλύτερους ρόλους της), μας θυμίζει την περίοδο όταν στο Χόλιγουντ σκηνοθέτες όπως ο Μπρουκς, ο Νίκολας Ρέι, ο Βινσέντε Μινέλι, ο Κινγκ Βίντορ, ο Ντάγκλας Σερκ και άλλοι μπορούσαν να μετατρέψουν μελοδραματικές ιστορίες σε αληθινά μοναδικά αριστουργήματα.

• Πάμε όπου θες

Away we go. ΗΠΑ, 2009. Σκηνοθεσία: Σαμ Μέντες. Σενάριο: Ντέιβ Εγκερς, Βεντέλα Βίντα. Ηθοποιοί: Τζον Κρασίνσκι, Μάγια Ρούντολφ, Κάθριν Ο'Χάρα, Τζεφ Ντάνιελς, Μάγκι Γκίλενχαλ. 97'

**

«Ρόουντ μούβι» γύρω από ένα ζευγάρι 30 χρόνων που περιμένουν παιδί ξεκινά σ' ένα ταξίδι αναζήτησης κι επαφής με συγγενείς και φίλους, σε μια μπερδεμένη, βουτηγμένη στα προσωπικά της άγχη Αμερική.

Τι κάνετε αν είστε ευτυχισμένοι κι έχετε σύντροφο που περιμένει και παιδί, αλλά δεν ξέρετε, από δω και πέρα, ποιο δρόμο ν' ακολουθήσετε στη ζωή σας; Φοβάστε μήπως πως είστε αποτυχημένοι; Στη δύσκολη αυτή περίοδο θα ζητούσατε βοήθεια από τους γονείς σας; Αν όμως αυτοί ετοιμάζονται να φύγουν για ένα πολύ μακρινό ταξίδι, τι άλλο θα κάνατε; Θα στρεφόσαστε σε φίλους και συγγενείς; Κάτι τέτοιο συμβαίνει στο 30χρονο ανύπαντρο, διαφυλετικό, χωρίς κόμπλεξ, ζευγάρι της ταινίας. Πάμε όπου θες, λέει ο καθαρόαιμος Αμερικανός πλασιέ Μπερτ (Τζον Κρασίνσκι) στην Αφροαμερικάνα φιλενάδα του, Βερόνα (Μάγια Ρούντολφ). Κι αρχίζουν ένα ταξίδι που θα τους οδηγήσει από το Κολοράντο στο Φίνιξ της Αριζόνα, στη συνέχεια στη Μάντισον, μέχρι και το Μόντρεαλ κι ύστερα πίσω στο Μαϊάμι, για να επισκεφτούν αδελφούς, αδελφές, ξαδέρφια και φίλους. Μόνο που όλοι τους, παρ' όλο που θέλουν να δείχνουν ευτυχισμένοι, έχουν σοβαρά προβλήματα που κάθε φορά κάνουν το ζευγάρι να το βάζει στα πόδια.

Ο σκηνοθέτης Σαμ Μέντες γύρισε ένα road-movie, σχεδόν στο ίδιο διάστημα με την οσκαρική ταινία του «Ο δρόμος της επανάστασης», που μας δίνει μια διαφορετική οπτική του ζευγαριού που προσπαθεί να βρει τον δρόμο του, σε μια κοινωνία γεμάτη αποτυχημένους και φρικιά, που όμως δεν έχουν αίσθηση της κατάστασής τους. Μόνο που εδώ, παρά τις συμπαθητικές ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών, έχουμε ένα πολύ φλύαρο σενάριο, με φτηνή, αλά Χόλιγουντ ψυχολογία, και μια, παρά τις επιμέρους ευπρόσδεκτες ειρωνικές πινελιές, επίπεδη, χαλαρή σκηνοθεσία.

• Η πρόταση

The proposal. ΗΠΑ, 2009. Σκηνοθεσία: Αν Φλέτσερ. Σενάριο: Πιτ Κιαρέλι. Ηθοποιοί: Σάντρα Μπούλοκ, Ράιαν Ρέινολντς, Μαίρη Στίνμπεργκεν, Κρεγκ Τ. Νέλσον. 107' * ½

Μέτρια ρομαντική κωμωδία γύρω από τις εχθρικές αρχικά σχέσεις ενός αταίριαστου ζευγαριού που τελικά βρίσκει τρόπο συνεννόησης.

Πώς μπορεί ένας άντρας που μισεί μια γυναίκα ν' αποφασίσει να την παντρευτεί; Μόνο αν εκείνη είναι το αφεντικό του, όπως είναι εδώ η Σάντρα Μπούλοκ, που ερμηνεύει την αυταρχική, μισητή στους υπαλλήλους της («μάγισσα» την αποκαλούν), εκδότρια βιβλίων κι εκείνος ένας φουκαράς βοηθός της (Ράιαν Ρέινολντς) που θέλει να γίνει διευθυντής και να εκδώσει το βιβλίο του.

Ο λόγος που τη σπρώχνει σ' αυτό τον γάμο: είναι Καναδή και κινδυνεύει με απέλαση έχοντας αγνοήσει κάποιο σημείο του μεταναστευτικού νόμου. Για να υποκύψει όμως στην απαίτησή της, εκείνος την αναγκάζει να τον συνοδεύσει στην Αλάσκα για να γνωρίσει τους γονείς του.

Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι πως η ταινία γυρίστηκε στη Μασαχουσέτη αντί στην Αλάσκα, αλλά ότι ο σεναριογράφος Πιτ Κιαρέλι και η σκηνοθέτρια Αν Φλέτσερ εκμεταλλεύτηκαν όλα τα κλισέ παρόμοιων ιστοριών, με αφελείς, που δεν πείθουν, διαλόγους κι είναι μόνο χάρη σε κάποιες στιγμές της καλής ηθοποιού Σάντρα Μπούλοκ, που η ταινία καταφέρνει να κρατήσει το ενδιαφέρον. Ενδιαφέρον όμως που πολύ γρήγορα εξανεμίζεται.

• Transformers: Η εκδίκηση των ηττημένων

Transformers: Revenge of the fallen. ΗΠΑ, 2009. Σκηνοθεσία: Μάικλ Μπέι. Σενάριο: Ερεν Κρούγκερ, Ρομπέρτο Ορτσι, Αλέξ Κρούτζμαν. Ηθοποιοί: Σάια Λαμπέφ, Μέγκαν Φοξ, Τζος Ντιαμέλ, Τζον Τορτούρο. 150'

*

Περιπέτεια, στο στιλ των βίντεο γκέιμ, σίκουελ στους «Transformers» (2007), με ένα ακόμη πιο θορυβώδη, βουτηγμένο σε ατέλειωτα, αν και καλοφτιαγμένα, ειδικά εφέ, ρυθμό.

Σε μια «συνέχεια» της ταινίας του «Transformers» στράφηκε τη φορά αυτή ο γνωστός σκηνοθέτης περιπετειών Μάικλ Μπέι («Αρμαγεδδών», «Ο βράχος», «Το νησί»). Τη φορά αυτή ο νεαρός ήρωάς του, Σαμ Γουιτβίσκι, κινδυνεύει να αιχμαλωτιστεί από την εξωγήινη στρατιά των Ντεσέπτικον, για να του αφαιρέσουν το μυστικό που θα τους βοηθήσει να μπορέσουν να επιβιώσουν, εξοντώνοντας, ταυτόχρονα, την ανθρωπότητα. Ευτυχώς όμως ο Σαμ έχει για βοηθό το ρομπότ Optimus Prime... Για τις δυόμισι ώρες που κρατάει η ταινία (γιατί αλήθεια;), ο θεατής αντιμετωπίζει βασικά έναν καταιγισμό θορυβώδους, ατέλειωτης, επαναλαμβανόμενης χωρίς μεγάλες διαφορές, δράσης. Κάτι ανάμεσα στα κόμικς και τα βίντεο γκέιμ. *