Δέσμιος στον ίλιγγο του απόλυτου έρωτα

• Ταινίες της εβδομάδας
  

• Η κλασική ταινία του Αλφρεντ Χίτσκοκ «Vertigo» σε επεξεργασμένες κόπιες κερδίζει τις εντυπώσεις

Oι περισσότερες έγχρωμες ταινίες του Αλφρεντ Χίτσκοκ βλέπονται ακόμη και σήμερα με την ίδια ευχαρίστηση από όσους τις αγάπησαν όταν τις πρωτοείδαν. Λες και δεν τις έχει αγγίξει καθόλου και πουθενά ο χρόνος. Αρυτίδιαστες, ακούραστες, γεμάτες πνοή και ίντριγκα σε κάνουν να απολαμβάνεις τη θέασή τους ξανά και ξανά. Ενώ ξέρεις τα τρικ που θα βγουν από το μαγικό καπέλο του σκηνοθέτη, έχεις την αίσθηση ότι τις βλέπεις για πρώτη φορά. Και πάντα- μα πάντασκλαβώνεσαι από τη γεωμετρική ακρίβεια στην κατασκευή τους, θαυμάζεις τη σχολαστική προσοχή στις λεπτομέρειές τους. Νιώθεις το μεράκι του δημιουργού. Αντιλαμβάνεσαι πόσο το απολάμβανε ενώ τις έφτιαχνε. Σε αυτές τις ταινίες ανήκει ο «Δεσμώτης του ιλίγγου» («Vertigo», ΗΠΑ, 1957), ένα από τα πιο ασυνήθιστα ψυχολογικά θρίλερ και ένα από τα πιο γοητευτικά παζλ όλων των εποχών, μια ταινία που επρόκειτο να επηρεάσει δεκάδες σκηνοθέτες στην πάροδο του χρόνου χωρίς ποτέ να χάσει τη μαγική αξία της.

Ενας πρώην αστυνομικός (Τζέιμς Στιούαρτ) αναλαμβάνει την παρακολούθηση της «προβληματικής» συζύγου ενός φίλου του, την οποία όμως σιγά σιγά ερωτεύεται. Παρά την πρσήλωσή του στη γυναίκα, εκείνη αυτοκτονεί οπότε ο ντετέκτιβ χάνει τον κόσμο κάτω από τα πόδια του. Ως τη στιγμή που τυχαία (;) βλέπει μια άλλη γυναίκα στον δρόμο, εκπληκτικής ομοιότητας με την απόλυτη αγάπη του...

Ο Αλφρεντ Χίτσκοκ συνεργάστηκε με τους Αλεκ Κόπελ και Σαμ Τέιλορ για τη σεναριακή διασκευή του μυθιστορήματος «Μεταξύ των πεθαμένων» των Πιέρ Μπουαλό και Τομά Νασεζάκ, συγγραφέων της «Διαβολογυναίκας» που επίσης έγινε κλασική ταινία από τον Ανρί Ζορζ Κλουζό. Η υποκειμενική αγάπη που αγγίζει τη νεκροφιλία, ο αρρωστημένος φετιχισμός που γίνεται παράνοια (ο ντετέκτιβ προσπαθεί να μεταμορφώσει την «καινούργια» γυναίκα ακολουθώντας επακριβώς την εικόνα της νεκρής), η πιθανότητα της καλοστημένης απάτης που αιωρείται διαρκώς στον αέρα καταλήγει σε ένα συναρπαστικό σύνολο στο οποίο παραδίδεσαι. Προσωπικά μιλώντας βέβαια ανέκαθεν είχα κάποιες ενστάσεις. Η μουσική του Μπέρναρντ Χέρμαν π.χ. σε ορισμένα σημεία γίνεται ως και καταπιεστική χωρίς ιδιαίτερο λόγο ενώ το φινάλε της ταινίας πέφτει κάπως απότομα συγκριτικά με την υπόλοιπη ταινία που κυλά υπομονετικά και αβίαστα. Οπως και να έχει όμως, ο «Δεσμώτης του ιλίγγου» είναι η πιο πρωτότυπη δημιουργία του Χίτσκοκ. Στην καλύτερη από τις τέσσερις ταινίες που γύρισε με τον Χίτσκοκ, ο Τζέιμς Στιούαρτ είναι άψογος στον ρόλο του ντετέκτιβ, ο οποίος καταδιώκεται από εμμονές και το φάντασμα του έρωτα, ενώ η Κιμ Νόβακ (την οποία ο Χίτσκοκ αρχικώς δεν ήθελε για τον διπλό ρόλο της γυναίκας-μυστήριο) δεν χρειάζεται να καταβάλει προσπάθεια για να μας κερδίσει. Η παγωμένη ομορφιά της αρκεί. Είναι η τέλεια «χιτσκοκική» ηρωίδα και μια από τις πιο χαρακτηριστικές femmes fatale της ιστορίας του κινηματογράφου.

• ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ

• «Οι τέσσερις καβαλάρηδες της Αποκάλυψης» («Τhe horsemen», ΗΠΑ, 2009) του Γιόνας Ακερλουντ. Ιχνη από «Se7en» αλλά όχι ανάλογη ατμόσφαιρα σε καλοφτιαγμένο β΄ διαλογής θρίλερ με τον Ντένις Κουέιντ στον ρόλο του αστυνομικού που βρίσκεται αντιμέτωπος με κατά συρροή δολοφονίες, οι οποίες συνδέονται μέσω βιβλικών αναφορών με τους τέσσερις καβαλάρηδες της Αποκάλυψης. Εχει ατμόσφαιρα και ο Κουέιντ παίζει με άνεση κάτι που εμφανώς γνωρίζει πολύ καλά. Κρίμα που το στοιχείο της έκπληξης δεν είναι και τόσο καλά κρυμμένο γιατί στα μέσα της ταινίας είχα καταλάβει τον δολοφόνο. Σε ρόλο εξωτικής «γλάστρας» η μούσα του Ζανγκ Γιμού, Ζανγκ Ζιγί.
  

• «Χάνα Μοντάνα: Η ταινία» («Ηanna Μontana: Τhe Μovie», ΗΠΑ, 2009) του Πίτερ Τσέλσομ. Το τηλεοπτικό φαινόμενο Χάνα Μοντάνα (Μάιλι Σάιρους) βρίσκει δρόμο για μια κινηματογραφική ταινία που απευθύνεται αποκλειστικώς στους φαν της. Προσωπικά άντεξα 10΄ γιατί συν τοις άλλοις θα προβληθεί μεταγλωττισμένη. Φρίκη! Πάντα επίκαιρος ο «Ανθρωπος με το γαρύφαλλο»
  

Ταινία θρύλος στην εποχή της (τα εισιτήρια που έκοψε το 1980 ξεπερνούν τα 2.000.000), ο «Ανθρωπος με το γαρύφαλλο» (1980) του Νίκου Τζήμα έκανε θόρυβο περισσότερο λόγω θέματος και περιεχομένου και λιγότερο ως έργο μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας. Με ευλαβική προσοχή και ένα αξιοζήλευτο καστ στη διάθεσή του, ο Τζήμας αρκείται στην απλή καταγραφή των περιστατικών που έλαβαν χώρα στην ταραγμένη Ελλάδα μετά τον εμφύλιο πόλεμο, αποκορύφωμα των οποίων ήταν η εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, πρώην μέλους του ΕΛΑΣ και εξιλαστήριου θύματος του πολιτικού παρασκηνίου και του δακτύλου των Αμερικανών. Ο στόχος της ταινίας είναι κατά βάση παιδαγωγικός, μια διατήρηση της ιστορικής μνήμης, γι΄ αυτό και η επαναπροβολή της μπορεί να θεωρηθεί μικρό γεγονός, αφού ο «Ανθρωπος με το γαρύφαλλο» είχε σχεδόν εξαφανιστεί από προσώπου γης μετά την α΄ προβολή του. Το καστ επαγγελματιών ηθοποιών (ανάμεσά τους οι Αλέκος Αλεξανδράκης, Μάνος Κατράκης και στη φωτογραφία οι Κώστας Καζάκος, Αντώνης Αντωνίου) πλαισιώνει τη μοναχική φιγούρα του ερασιτέχνη Φοίβου Γκικόπουλου, ο οποίος αν και επελέγη να υποδυθεί τον Μπελογιάννη λόγω της εκπληκτικής ομοιότητας μαζί του πέτυχε μια άκρως συγκινητική ερμηνεία.

• «Η αρπαγή» («Τaken», Γαλλία, 2009) του Πιερ Μορέλ

Δεν μπορείς εύκολα να φανταστείς τον Λίαμ Νίσον (στη φωτογραφία) κεντρικό ήρωα σε ταινία ασταμάτητης δράσης. Και όμως αυτό ακριβώς παίζει στην «Αρπαγή»: έναν πρώην κυβερνητικό πράκτορα, εξπέρ σε όπλα, γκάτζετ και πολεμικές τέχνες, ο οποίος είναι αποφασισμένος να ανακαλύψει τα ίχνη της απαχθείσας κόρης του χωρίς να σπαταλήσει λεπτό από τις 93 περίπου ώρες που έχει στη διάθεσή του. Κάπως έτσι αρχίζει αυτή η ασταμάτητης δράσης περιπέτεια που τρέχει διαρκώς με την πέμπτη ταχύτητα την ώρα που ο «καλός» Αμερικανός τα βάζει με τους «κακούς» Αλβανούς κάνοντας λαμπόγυαλο το Παρίσι. Διόλου παράξενο που αυτό το γοργό b movie έσπασε ταμεία με έσοδα που υπερβαίνουν τα 100 εκατομμύρια δολάρια. Είναι πολύ ψυχαγωγικό αλλά δύσκολα σου επιτρέπει να το πάρεις στα σοβαρά.

• «Τα σύνορα της μοναξιάς» («Τhe burning plain», ΗΠΑ, 2008) του Γκιγέρμο Αριάγα

Κεντρικά πρόσωπα μιας δαιδαλώδους πλοκής που καταλήγει σε ένα σύνολο δυσάρεστο μεν, αλλά λυτρωτικό και άκρως συγκινητικό, είναι τρεις γυναίκες: η Σαρλίζ Θερόν (συμπαραγωγός της ταινίας), η Κιμ Μπέισινγκερ (στη φωτογραφία μαζί με τον Χοακίν ντε Αλμέιδα), που εξελίσσεται σε Λάνα Τέρνερ των ημερών μας και η νιόφερτη μα και πολλά υποσχόμενη Τζένιφερ Λόρενς.

Ανεξάρτητες γυναίκες που παλεύουν με τα πάθη τους ή προσπαθούν να ξεφύγουν από λάθη και ενοχές του παρελθόντος. Οπως σε όλες τις ταινίες στις οποίες έχει συμμετάσχει ο Γκ. Αριάγα (σεναριογράφος των «Βαβέλ», «Τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα» και «21 γραμμάρια»), έτσι και εδώ ο χρόνος θρυμματίζεται προκειμένου να βρεθεί ένα σημείο ταύτισης των ιστοριών. Μία από τις εκπλήξεις είναι ότι ενώ νομίζεις ότι παρακολουθείς τρεις διαφορετικές ιστορίες, βλέπεις μία.

• ΤΟΥ Ι. ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Πέμπτη 18 Ιουνίου 2009