Και ξαφνικά, μια σκληρή ταινία για τις φτωχογειτονιές, την εγκληματικότητα και τα χαμίνια της Ινδίας είναι υποψήφια για δέκα Οσκαρ.
Η ιστορία και η εξέλιξη, άλλωστε, του Μπόλιγουντ είναι άρρηκτα συνδεμένη με τις γυναίκες πρωταγωνίστριές του. Οχι ότι στην Ελλάδα γνωρίζουμε και πολλές. Αν εξαιρέσουμε τη Νάργκις για την οποία χύθηκαν ποταμοί δακρύων μετά την προβολή της επικής ταινίας «Γη ποτισμένη με ιδρώτα» (1957), και βέβαια τα γνωστά μουσικά μας «δάνεια» από τα ινδικά σουξέ, οι γνώσεις μας για το Μπόλιγουντ ήταν λιγοστές. Μόλις την τελευταία δεκαετία αρχίσαμε να βλέπουμε κάποιες ταινίες ινδών σκηνοθετών, ορισμένες μάλιστα καλλιτεχνικών αξιώσεων: από τον «Γάμο των μουσώνων» και το «Μπόλιγουντ Χόλιγουντ», μέχρι το «Bride and Prejudice» («Περί γάμου και προκατάληψης», μια ινδική βερσιόν του «Περηφάνια και προκατάληψη» της Οστιν που κυκλοφόρησε και σε αγγλική και σε χίντι εκδοχή) και το «Water» -ταινίες που στόχευαν εξαρχής στο δυτικό κοινό.
Η επίθεση της Ινδίας
Και, ξαφνικά, σε Ευρώπη και Αμερική άρχισαν να «παίζουν» ονόματα όπως αυτό της πανέμορφης Λίζα Ρέι (που όμως ζει στον Καναδά και δεν κάνει καριέρα στο Μπόλιγουντ όπως οι άλλες), και βέβαια της «θεάς» Αϊσουάρια Ράι που συνεχίζει να φιγουράρει στις λίστες έγκριτων περιοδικών ως «η ομορφότερη γυναίκα του κόσμου».
Αλλά και ονόματα ινδών σκηνοθετριών -κυρίως των Μίρα Ναΐρ και Ντίπα Μέχτα που κατέκτησαν διεθνή φεστιβάλ όπως αυτά των Κανών και της Βενετίας φέρνοντας στην Δύση μια γεύση από Μπόλιγουντ: ένα σινεμά με εξωτικό άρωμα κάρι, πολύ τραγούδι, χορό, και πανέμορφες, μορφωμένες πρωταγωνίστριες που τυλίγονται αισθησιακά με το σάρι τους.
Ετσι, τώρα η νεαρή Φρίντα Πίντο, που ενσαρκώνει τον μεγάλο έρωτα του Τζαμάλ στο «Slumdog Million-naire», βαδίζει στα χνάρια της Ράι. Μοντέλο κι αυτή, με σπουδές αγγλικής φιλολογίας, τέως παρουσιάστρια ταξιδιωτικής εκπομπής, η 25χρονη ηθοποιός είχε την τύχη να επιλεγεί σε μια οντισιόν από τον γνωστό βρετανό σκηνοθέτη. Και, τελικά, αντί για Μπόλιγουντ ξεκίνησε με Χόλιγουντ. «Πριν με είχαν απορρίψει εκατό φορές», παραδέχεται. «Αλλά δεν το έβαλα κάτω. Ο Μπόιλ ήταν το καλύτερο σχολείο. Επέμενε να μειώσω τις υπερβολές μου στο παίξιμο. Εμείς οι Ινδοί είμαστε πολύ εκφραστικοί στις χειρονομίες και τις εκφράσεις μας...».
Σήμερα η εκκολαπτόμενη ινδή σταρ έχει το δικό της μπλογκ στο iTimes.
Η ταινία του Μπόιλ, βέβαια, μικρή σχέση έχει με την παραμυθένια, κιτς, συναισθηματική και ολίγον αφελή λογική των ταινιών του Μπόλιγουντ, της κολοσσιαίας αυτής βιομηχανίας, που αναπτύχθηκε στη Βομβάη παράλληλα με άλλες μικρότερες κινηματογραφίες της Ινδίας σε άλλες πόλεις (όπως το Μόλιγουντ στη Μαντράς). Εδώ και χρόνια το Μπόλιγουντ έχει ξεπεράσει σε ετήσια εισιτήρια και αυτό ακόμα το Χόλιγουντ.
Οι πρώτες ταινίες γυρίστηκαν το '30, αλλα το '50 και το '60 ήταν η πρώτη χρυσή εποχή του: αδιέξοδοι έρωτες, ο πλούσιος που ερωτεύεται τη φτωχή και αντιστρόφως, η κακιά αντίζηλος, μια ανίατη ασθένεια... Αυτά είναι τα αγαπημένα θεματικά μοτίβα του -ακόμα και σήμερα. Το «Ντεβντάς» με την Αϊσουάρια Ράι είναι ριμέικ παλιότερης ινδικής ταινίας που σημείωσε τεράστια επιτυχία, είχε προϋπολογισμό 10 εκατομμύρια ευρώ και ήταν η πρώτη εμπορική, χίντι ταινία που προβλήθηκε στις Κάνες. Οι 12.000 αίθουσες της Ινδίας παραμένουν και σήμερα κατάμεστες από έναν κόσμο που σιγοτραγουδά με την ίδια ζέση παραδοσιακές ινδικές μελωδίες αλλά και χιτ του MTV. Οι κεντρικοί ήρωες είναι πάντα πιο ανοιχτόχρωμοι από τους δεύτερους ρόλους, όμως σήμερα δεν είναι μόνο πάμπλουτοι ή πάμφτωχοι -προέρχονται και από τα μεσαία στρώματα των ινδικών μεγαλουπόλεων.
Η ετήσια παραγωγή της Ινδίας (πάνω από 1.000 ταινίες) ξεπερνά κατά πολύ αυτή του Χόλιγουντ που έχει καταλάβει μόλις το 5% της ινδικής αγοράς. Στην Ινδία το εγχώριο σινεμά παραμένει θεοποιημένο. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Αϊσουάρια Ράι που αυτές τις μέρες παίζει (τον εαυτό της) στο «Pink Panther 2».
Σύζυγος του δημοφιλούς σταρ της Ινδίας Αμπιτσέκ Μπάστσαν (γιου του εθνικού σταρ της χώρας Αμιτάμπν Μπάστσαν), η 35χρονη Ράι, με τα πανέμορφα πρασινογάλαζα μάτια -που έχει δηλώσει δημόσια πως θα δωρίσει σε περίπτωση θανάτου-, είναι σήμερα η πιο ακριβοπληρωμένη ηθοποιός του Μπόλιγουντ. Τέως Μις Κόσμος, με σπουδές αρχιτεκτονικής, δέχεται, λέει, δύο προτάσεις για ταινία την ημέρα. Είναι η πρώτη ινδή ηθοποιός που απέκτησε κέρινο ομοίωμα στο Μουσείο της Μαντάμ Τισό, η πρώτη που έγινε μέλος της κριτικής επιτροπής του φεστιβάλ των Κανών το 2002, ενώ υπάρχουν 17.000 ιστοσελίδες αφιερωμένες στο πρόσωπό της. Μια κούκλα Μπάρμπι έχει τη μορφή της. Στον γάμο της αυτοπροσκλήθηκαν ένα εκατομμύριο άτομα, ενώ σημειώθηκαν μέχρι και απόπειρες αυτοκτονίας. Κι όμως: το Χόλιγουντ δεν το έχει ακόμα πορθήσει -παρά τις τέσσερις αγγλόφωνες ταινίες που έχει γυρίσει. Η Πίντο, αν και πρωτοεμφανιζόμενη, στάθηκε πιο τυχερή...
Μόνο την κοιλιά...
Η Ράι αρνήθηκε ένα ρόλο σε ταινία του Τζέιμς Μποντ, καθώς αυτός απαιτούσε τολμηρές εμφανίσεις. Το πρωτόκολλο του Μπόλιγουντ δεν επιτρέπει στις Ινδές να αποκαλύψουν τίποτε πέρα από την κοιλιά τους, και απαγορεύει διά ροπάλου τα φιλιά στη μεγάλη οθόνη. Εξ ου και το σκάνδαλο που δημιούργησε το φιλί που έδωσε ο Ρίτσαρντ Γκιρ στην δημοφιλή ινδή ηθοποιό (και νικήτρια του βρετανικού Μπιγκ Μπράδερ) Σίλπα Σέτι κατά τη διάρκεια μιας φιλανθρωπικής βραδιάς.
Ινδοί εισαγγελείς ζήτησαν τότε τη δίωξή του, ενώ οι εφημερίδες απαίτησαν να ζητήσει συγνώμη για την προσβολή. Αλλο, τώρα, αν η παλιότερη σχέση της Ράι με τον μέθυσο και βίαιο ηθοποιό Σαλμάν Χαν της στοίχισε πολλούς μώλωπες...
Χαρακτηριστικό των ηθών της Ινδίας είναι το γεγονός πως το 2005 οι Ινδοί απαγόρεψαν στο Χίου Χέφνερ να κυκλοφορήσει μια ινδική, «συντηρητική» βερσιόν του «Playboy» χωρίς γυμνό. Μεγιστάνες σήμερα, σε αντίθεση με τους μεταπολεμικούς ηθοποιούς που ήταν συνήθως φτωχόπαιδα, οι σημερινοί σταρ του Μπόλιγουντ απολαμβάνουν την ίδια λατρεία.
Οι κάστες, το σέβας προς τους γονείς, ο πουριτανισμός ακόμα κυριαρχούν στις ταινίες. Το Κάμα Σούτρα δεν έχει θέση στο Μπόλιγουντ... Σήμερα, βέβαια, οι νεαροί άρρενες σταρ ξημεροβραδιάζονται στα γυμναστήρια. Γι' αυτό και ο Ντάνι Μπόιλ δεν κατάφερε να βρει στο Μπόλιγουντ τον «τσαλακωμένο» νεαρό ινδό τυπάκο που έψαχνε για την ταινία του. Οπως είπε, «κανένας ντόπιος ηθοποιός δεν μοιάζει πια με λούζερ». Ακόμα και τα χορευτικά τους θυμίζουν πλέον βιντεοκλίπ.
Οχι ότι το Μπόλιγουντ δεν εκσυγχρονίστηκε. Πλέον, δείχνει ακόμα και ανύπαντρες έφηβες μητέρες. Μια τέτοια ενσάρκωσε στο «Kya Kehna» η διάσημη Πρέιτι Ζιντά, η οποία τόλμησε να τα βάλει ακόμα και με τη μαφία της Βομβάης που ελέγχει αρκετές εταιρείες παραγωγής.
Μέχρι και τη δική του παρωδία Τζέιμς Μποντ έχει πλέον το Μπόλιγουντ: τον Τζέιμι Μπονζά, με κωδικό 006,5. Ενας ήρωας μάλιστα της νέας ταινίας της σειράς, ένας ινδός ποδοσφαιριστής, φέρεται να έχει πάρει μετεγγραφή από την Ανκαρασπορ στον Ολυμπιακό (!). Τον περασμένο Ιανουάριο μια ταινία του Μπόλιγουντ, το «Tashan», ένα κράμα από Ταραντίνο, ρόουντ μούβι, Σέρτζιο Λεόνε και μιούζικαλ, έκανε πρώτη φορά γυρίσματα στην Ελλάδα, με τη μεσολάβηση του νεοσύστατου ελληνικού Film Comission Office.
Η ταινία ολοκληρώθηκε και συζητήθηκε πολύ στη χώρα της, καθώς η διάσημη Καρίνα Καπούρ εμφανίζεται με μπικίνι.
Το «Tashan» μαζί με την «Κ.Ε.»
Είναι η πρώτη ταινία που σκηνοθετεί ο γνωστός στη χώρα του σεναριογράφος Βιτζάι Κρίσνα Ατσαρία. Χιουμοριστικό και ταυτόχρονα ρομαντικό, και με άφθονες σκηνές δράσης, το φιλμ, γεμάτο εντυπωσιακούς χορούς και τραγούδια, που, όπως πάντα στο Μπόλιγουντ, παρεμβάλλονται στη δράση, ουσιαστικά απεικονίζει τη σύγκρουση ανάμεσα στο παλιό και το καινούριο. Ο ήρωας, ένας γιάπης της Βομβάης, προσλαμβάνεται για να διδάξει αγγλικά σ' έναν γκάνγκστερ, στον οποίο αρέσει το ότι ο δάσκαλός του ακούγεται «όπως ακριβώς ο Τζορτζ Μπους». Η βοηθός, όμως, του γκάνγκστερ χρησιμοποιεί τον ήρωα για να κλέψει ένα σεβαστό ποσό χρημάτων από το αφεντικό της. Ερωτες, ληστείες και φόνοι αλά ινδικά δηλαδή.
Είναι χαρακτηριστικό πως στις 14 μέρες γυρισμάτων της ταινίας στη χώρα μας, και για δύο μόνο μουσικοχορευτικά νούμερα, απασχολήθηκαν πάνω από 80 έλληνες τεχνικοί και χορευτές, ενώ 18 οχήματα μετέφεραν από τοποθεσία σε τοποθεσία οχτώ τόνους κινηματογραφικού εξοπλισμού.
Την ερχόμενη Κυριακή η «Κ.Ε.» σας προσφέρει ακριβώς αυτή την πολυσυζητημένη ταινία μαζί με δύο άλλα ξεχωριστά φιλμ του Μπόλιγουντ, τα «Di to Pagal Hai» και «Fanaa».
Σήμερα, ολοένα και περισσότερες πολυδάπανες ταινίες του Μπόλιγουντ πραγματοποιούν τα εξωτερικά τους γυρίσματα σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία, χρησιμοποιώντας μάλιστα λευκούς κομπάρσους, ενώ τα τελευταία χρόνια άνοιξαν και οι πύλες του Μπόλιγουντ στους τουρίστες (www.indiabollywoodtours.com).
Οι ινδές σταρ, πάντως, σε πείσμα του αυστηρού πρωτοκόλλου του Μπόλιγουντ έχουν κατά καιρούς προκαλέσει το λαϊκό αίσθημα. Η γεννημένη το 1946 (και δισέγγονη του νομπελίστα Ρ. Ταγκόρ) Σαρμίλα Ταγκόρε σοκάρισε την ινδική κοινωνία, όταν το '60 φωτογραφήθηκε με μπικίνι για εξώφυλλο περιοδικού, προκαλώντας διαδηλώσεις ινδουιστών και ισλαμιστών φονταμενταλιστών. Μάλιστα ξεσήκωσε σάλο καθώς υπήρξε η πρώτη ηθοποιός του Μπόλιγουντ, που, αν και ινδουίστρια, παντρεύτηκε, μουσουλμάνο.
Η γεννημένη πάλι το 1950 γοητευτική Σαμπάνα Αζμι θεωρείται η φεμινίστρια σταρ του Μπόλιγουντ και δεν δίστασε ούτε να ενσαρκώσει λεσβίες, διαζευγμένες και χήρες ούτε να εκφραστεί ανοιχτά για τον φονταμενταλισμό, την τρομοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Οσο για την 52χρονη Ντιμπλέ Καπάντια, θα θυμίζει πάντα στους Ινδούς την πρώτη (έστω και στιγμιαία) τόπλες εμφάνιση σε εμπορική ταινία του Μπόλιγουντ («Saagar»). Αργότερα ενσάρκωσε την ώριμη γυναίκα που σχετίζεται με νεότερους. Πόσο ακόμα θα χρειαστεί για να «κολαστεί» και το Μπόλιγουντ;
- Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 15/02/2009
No comments:
Post a Comment