Wednesday, February 25, 2009

Κόσμος απωθητικός, απογυμνωμένος από κάθε τρυφερότητα


ΚΡΙΤΙΚΗ. Τρεις ελληνικές ταινίες αυτήν την εβδομάδα και καμία από τις τρεις δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τους όρους μιας ολοκληρωμένης κινηματογραφικής παραγωγής. Με εξαίρεση τις «Μικρές ελευθερίες» του Κώστα Ζάπα που διερευνούν τα όρια μιας γλώσσας περισσότερο συγγενούς με τη βίντεο αρτ, οι άλλες δύο, το «Carousel» του Σταμάτη Τσαρουχά και το «Γκίνες» του Αλέξη Καρδαρά, θα ήταν προτιμότερο να απουσιάζουν από τη φιλμογραφία των σκηνοθετών τους. Και εδώ προκύπτει ένα ερώτημα οξύ και, μάλιστα, σε περιόδους οικονομικής κρίσης: γιατί γυρίζονται παρόμοιες ταινίες;

Δεν θα έπρεπε (με όρους παραγωγής και μόνο) να προστατεύονται οι δημιουργοί από ένα προδιαγεγραμμένο ολίσθημα; Ποιος διάβασε τα σενάρια (το Κέντρο Κινηματογράφου συμμετέχει στις δύο τελευταίες) και πείστηκε ότι θα προκύψουν «ψυχολογικό θρίλερ» («Carousel») και «κωμωδία» («Γκίνες»);

Τουλάχιστον ο Κώστας Ζάπας υπηρετεί ένα είδος που δεν επιδιώκει και δεν προσποιείται καμία «κανονικότητα» και -κυρίως- δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό. Η υπόθεση ούτως ή άλλως είναι σκιώδης (όπως και στις προηγούμενες ταινίες του ίδιου σκηνοθέτη «Uncut family», «Τhe last porn movie»): ένας πατέρας στην ελληνική επαρχία εμπορεύεται μετανάστες, εκπορνεύει την κόρη του, ενώ αναπτύσσεται ερωτική έλξη ανάμεσα στα δύο αδέλφια. Οι «Μικρές ελευθερίες» (**) θα μπορούσαν να είναι μια συρραφή από μικρού μήκους σπουδές με διαφορετικό θέμα: ο βιασμός, το σφαγείο, η έλξη, η κάθαρση… Ο φακός εστιάζει στο σώμα, στις εκκρίσεις, καθηλώνει τον άνθρωπο στα τέσσερα, σχολιάζει την αποκτήνωση, δουλεύει πάνω στο μεταίχμιο: της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, των ηλικιών. Η ταινία αναδίνει μια έντονη σωματικότητα, είναι μια διαρκής υπόμνηση της άγουρης, ενστικτώδους σεξουαλικότητας, της φύσης της διαστροφής. Το πρόσωπο του πατέρα είναι απωθητικό, η έννοια της οικογένειας έχει καταλυθεί εν τη γενέσει της, οτιδήποτε συγκροτεί μια σχέση, όπως η αγάπη, η τρυφερότητα, η φροντίδα, είναι έξω από τον κόσμο του Κ. Ζάπα. Οι ήρωές του επιβιώνουν με φόνους, συμβολικούς και ρεαλιστικούς. Οι άνθρωποι απογυμνωμένοι, εκτίθενται διαρκώς. Μοιάζουν αθύρματα αλλά αποδεικνύονται ισχυροί «παίκτες», μέσα στην κακοποίηση, τον πόνο, την αποστροφή, την ασθένεια, την επανάληψη. Κυρίως, σ’ αυτό, το τελευταίο.

Στο «Carousel» (x), ο Σταμάτης Τσαρουχάς, έχει ως ηρωίδα μια γυναίκα που υποφέρει από το παρελθόν της (ο πατριός της την κακοποιούσε σεξουαλικά) και αδυνατεί να βιώσει το παρόν της. Αμηχανία, αφέλεια, σχηματοποίηση σε βαθμό… κορεσμού.

Στο «Γκίνες» (x) ο Αλέξης Καρδαράς, με καλούς ηθοποιούς (Γιώργος Πυρπασόπουλος, Στέλιος Μάινας, Δημήτρης Αλεξανδρής, Ακης Σακελλαρίου) βυθίζεται στην α-νοησία. Από τα πρώτα κιόλας πλάνα και τον χαρακτηρισμό του ήρωα που -δείγμα χιούμορ- «απ’ τις πολλές τις γκίνιες, τον γράψαν στο βιβλίο Γκίνες κι από Ευτύχη που τον λέγανε, τώρα τον λένε Γκίνες»... Η συνέχεια δεν θα έπρεπε να βρίσκεται επί της οθόνης.

  • Της Μαριας Kατσουνακη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 26/02/2009

No comments: