Tuesday, February 24, 2009

Το φαινόμενο «Slumdog Millionaire»

Στην προχθεσινή απονομή των Οσκαρ, ένα φιλμ γύρω από το ινδικό όνειρο με πρωταγωνιστή έναν παρία της τριτοκοσμικής Βομβάης κατεδάφισε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα την «Απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον», στην οποία είχε επενδύσει πολλά το Χόλιγουντ. Την ίδια ώρα στην άλλη άκρη του πλανήτη, οι Ινδοί υποδέχτηκαν τη βράβευση μιας βρετανικής ταινίας που γυρίστηκε στον τόπο τους σαν μια δική τους «εθνική επιτυχία». Οι πανηγυρισμοί τους μπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες που μετέδιδαν ζωντανά την τελετή είναι η μια πτυχή του φαινομένου «Slumdog Millionaire». Η άλλη, αφορά την απίστευτη τροχιά του «Slumdog Millionaire», από το ρεαλιστικό σκηνικό των γυρισμάτων του σε μια παραγκούπολη της Ινδίας μέχρι το βάθρο των Οσκαρ. Από τύχη ή από ώριμη σκέψη της τελευταίας στιγμής, το πεπρωμένο της ταινίας άλλαξε. Η Fox Searchlight ανέλαβε τη διανομή της στις αίθουσες, ακυρώνοντας τα αρχικά σχέδια των παραγωγών που την προόριζαν αποκλειστικά για τις προθήκες των βιντεοκλάμπ.

Το «Slumdog Millionaire» προβλήθηκε τελικά στις αίθουσες, αγαπήθηκε από το κοινό, απέσπασε καλές κριτικές και βραβεία. Συνάντησε και αντιδράσεις. Κυρίως στην Ινδία όπου πολλοί, ανάμεσά τους άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, το κατηγόρησαν πως δυσφημεί την εικόνα της χώρας τους στη Δύση. Τα επιχειρήματα των επικριτών της ταινίας συγκλίνουν σε γενικές γραμμές στον υπερβάλλοντα ζήλο του Μπόιλ να μετατρέψει σε εξωτικό θέαμα εικόνες οικονομικής παρακμής, βίας, εκμετάλλευσης παιδιών, καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων... Τόσος δρόμος και κόπος, κατά τους ίδιους ισχυρισμούς πάντα, για λίγες εικόνες εντυπωσιασμού. Εικόνες φτώχειας, έστω όχι τόσο εφιαλτικά ακραίας, και ηθικού ξεπεσμού θα μπορούσε ν’ ανακαλύψει σε οποιαδήποτε γκρίζα γειτονιά των μεγαλουπόλεων της Δύσης. Οι καλοπροαίρετοι επικριτές της ταινίας, πάντως, ξεχνούν ότι ο Σκωτσέζος σκηνοθέτης ξεκίνησε την καριέρα του με μια σουρεαλιστική βουτιά του Γιούαν ΜακΓκρέγκορ (ο πρωταγωνιστής του στο ακραίο και σοκαριστικό «Trainspotting» για τα ναρκωτικά και τα αδιέξοδα της δυτικής νεολαίας) στην τρύπα ενός κοινόχρηστου WC!

Το «Slumdog Millionaire», που πιθανόν να φέρει στον αφρό του καταναλωτισμού της Δύσης έναν εξωτισμό ινδικού τύπου, είναι ένα αποτελεσματικότατο πρότζεκτ. Μια γέφυρα ανάμεσα στην αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία (που καταρρέει στα μούλτιπλεξ μαζί με τα αδιάφορα action movie ξορκίζοντας την πειρατεία ως τον κακό δαίμονά της) και το Μπόλιγουντ που, εκτός από αφέλεια, διακρίνεται και από δυναμισμό (ελέγχει μια τεράστια αγορά σε μεγάλο βαθμό παρθένα για το Χόλιγουντ). Τις κολώνες αυτής της γέφυρας επιχείρησε να στερεώσει προχθές η Ακαδημία των Οσκαρ σε μια ρευστή εποχή κρίσης, αλλαγών και ανατροπών.

Με αυστηρώς καλλιτεχνικά κριτήρια το «Slumdog Milliionaire» είναι ένα εξαιρετικό «world movie» (ας μας επιτραπεί η παραλλαγή του όρου world music). Μια τέλεια μείξη χρωμάτων και ήχων σε ένα ρυθμό καταιγιστικό. Ενα διαμαντάκι της σύγχρονης ποπ κουλτούρας στο μεταίχμιο της αληθινής ζωής (που κόβει σαν σπασμένο γυαλί) και του ονείρου, που είναι τόσο απατηλό όσο και το μελό μέσα στη παγερή οθόνη των υγρών κρυστάλλων.

  • Του Δημητρη Mπουρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 24/02/2009

No comments: