Tuesday, February 17, 2009

Κώστας Γαβράς: Οι Ελληνες ηθοποιοί έδωσαν μέγεθος σε κάθε ρόλο


Χαρούμενος από την υποδοχή της ταινίας του στο Φεστιβάλ Βερολίνου ήταν χθες στην Αθήνα ο Κώστας Γαβράς. Ο «Παράδεισος στη Δύση», η πρώτη ελληνογαλλική ταινία του με θέμα το οδοιπορικό ενός μετανάστη με προορισμό τον «δυτικό παράδεισο», έκλεισε το Σάββατο, επισήμως, την 59η Μπερλινάλε. Με τη γνωστή σεμνότητα που τον διακρίνει, απέφυγε να επεκταθεί στη θερμή υποδοχή της, λέγοντας απλώς: «Στο Βερολίνο δεχτήκανε καλά την ταινία... το γνωρίζετε ήδη από το Ιντερνετ και τις εφημερίδες».

Δεν έκρυψε, όμως, την ευχαρίστησή του που κατάφερε, ύστερα από 42 χρόνια διεθνούς πορείας, να γυρίσει ένα μεγάλο μέρος της νέας του ταινίας στην Ελλάδα αλλά και τον θαυμασμό του για τις ικανότητες των Ελλήνων ηθοποιών. Την Πέμπτη βγαίνει και στις ελληνικές αίθουσες.

«Στην αρχή φοβόμουν λίγο. Δεν ήξερα αν θα καταφέρω να βρω τους κατάλληλους ηθοποιούς. Τελικά είχα την τύχη να έχω καταπληκτικούς σε πολλούς μικρούς ρόλους. Εδωσαν μέγεθος και ξεχωριστή διάσταση σε κάθε ρόλο». Ολοι, σχεδόν, ήταν παρόντες στη χθεσινή παρουσίαση της ταινίας. Δίπλα στον Κώστα Γαβρά, τη σύντροφό του, παραγωγό Μισέλ Ρέι-Γαβράς, και τον Ιταλό πρωταγωνιστή της Ρικάρντο Σκαρμάτσιο βρέθηκαν η Αννυ Λούλου, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης, ο Τάσος Κωστής, η Ντίνα Μιχαηλίδη, ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδη, ενώ ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης βρισκόταν ακόμα στο Βερολίνο. Ολοι μίλησαν για την ευγενική και βαθιά ανθρώπινη συνεργασία που είχαν μαζί του.

Στον «Παράδεισο στη Δύση» ο Κώστας Γαβράς, που συνυπογράφει το σενάριο με τον Ζαν Κλοντ Γκριμπέργκ, θέλησε να αφηγηθεί απρόβλεπτα την περιπλάνηση ενός σύγχρονου Οδυσσέα-μετανάστη. Τελικός προορισμός του είναι το Παρίσι, η πόλη στην οποία έφτασε κι ο Ελληνας σκηνοθέτης ως μετανάστης το 1956. Στις προθέσεις του δεν ήταν, πάντως, να κάνει μια στενά αυτοβιογραφική ταινία. Οπως εξήγησε, δεν θέλησε να παρουσιάσει έναν μετανάστη φορέα δράματος και τραγωδίας.
  • Η μετανάστευση με... χιούμορ
«Ηθελα παράλληλα με τις δυσκολίες της ζωής του να δείξω ανάλαφρα και με χιούμορ κάποιες φορές έναν άνθρωπο ανοιχτό και φωτεινό. Επέλεξα να μην του δώσω συγκεκριμένη ταυτότητα, να μην τονίσω τον τόπο καταγωγής του,να μην είναι σαφείς οι λόγοι της μετανάστευσής του: οικονομικοί, πολέμου ή εμφύλιας διαμάχης. Ηθελα να τον απαλλάξω από τέτοιου είδους στοιχεία για να τον δούμε τελικά ως άνθρωπο, ως έναν από μας. Συνήθως τους μετανάστες τούς αντιμετωπίζουμε ως φορείς κινδύνου. Ετσι τους αντιμετώπιζε και ο Λεπέν στη Γαλλία λέγοντας ότι η εισβολή τους θα αλλοιώσει σιγά-σιγά το χρώμα κα τα χαρακτηριστικά των Γάλλων και θα γίνουμε όλοι μουλάτοι. Μα στη Γαλλία το 35% των Γάλλων, περίπου 20 εκατ. άνθρωποι δηλαδή, προέρχονται από κάπου αλλού. Εγώ, για παράδειγμα, είμαι Ελληνας, ο σεναριογράφος Ζαν Κλοντ Γκριμπέργκ έχει πολωνικές ρίζες».

Για τον Κώστα Γαβρά ο κεντρικός ήρωας της ταινίας βρίσκεται σε μια ιδιαίτερη, πολύ ευάλωτη κατάσταση. «Εχει εγκαταλείψει γονείς, συγγενείς, φίλους, δεν έχει χαρτιά, δεν μιλάει τη γλώσσα του τόπου που βρίσκεται, είναι αδύναμος. Βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρκούς ευαισθησίας», είπε. Ο ανερχόμενος Ιταλός ηθοποιός Ρικάρντο Σκαρμάτσιο, που θα παίξει και στη νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν, χαρακτήρισε μοναδική την εμπειρία του από την ταινία, λέγοντας ότι ίσως να μην του ξαναδοθεί τόσο σημαντικός ρόλος στη ζωή του. «Παίζω κυρίως με τα μάτια, το σώμα, προσέγγισα διαφορετικές τυπολογίες του δυτικού ανθρώπου, προσπάθησα να απογυμνωθώ από δεκάδες προκαταλήψεις, να δω καθαρά και σε βάθος τον χαρακτήρα που να μας αφορά όλους».

Ο Κώστας Γαβράς μίλησε και για την επιθυμία του να κάνει κάποια στιγμή μια αμιγώς ελληνική ταινία («αρκεί να βρω μια κατάληλλη ιστορία», είπε). Ερωτώμενος για την τύχη της σοβαρής προσπάθειας που έκανε μαζί με μια ομάδα ανθρώπων του σινεμά για την αναμόρφωση του κινηματογραφικού νόμου τόνισε: «Ελπίζω να μη βρεθεί η πρότασή μας, όπως λέτε, στο καλάθι των αχρήστων. Είναι ένα σημαντικό βήμα, για το οποίο δουλέψαμε με τον Απόστολο Δοξιάδη και αρκετούς Ελληνες και ξένους γνώστες του θέματος. Ο ελληνικός κινηματογράφος έχει ανάγκη από νέους ανθρώπους, καινούργιους, περισσότερο αποτελεσματικούς θεσμούς, χωρίς να ζητάμε πάντοτε περισσότερα χρήματα». *
  • Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 17/02/2009

No comments: