Παρά τα βάσανα (ή μάλλον ακριβώς γι' αυτά) οι Παλαιστίνιοι κάνουν σινεμά: «Το αλάτι αυτής της θάλασσας» της Παλαιστίνιας Ανμαρί Τζασίρ (ήδη στις αίθουσες) προβλήθηκε στις Κάνες και αποτελεί την επίσημη πρόταση της Παλαιστίνης για το φετινό Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.
Δεν είναι, βέβαια, μια αμιγώς παλαιστινιακή παραγωγή (δει δη χρημάτων και υποδομών...), αλλά μια διεθνής συμπαραγωγή: πρωταγωνίστρια μια 28χρονη (την ενσαρκώνει η νεαρή ποιήτρια Σουχεΐρ Χαμάντ) που ζει με την οικογένειά της στο Μπρούκλιν -Παλαιστίνιοι πρόσφυγες της εργατικής τάξης. Μια μέρα, ανακαλύπτει πως οι οικονομίες του πατέρα της έχουν παγώσει στον τραπεζικό του λογαριασμό στην Τζάφα, απ' όπου εξορίστηκε το 1948. Επιστρέφει, λοιπόν, στην Παλαιστίνη κι εκεί γνωρίζει τον Εμάντ, ο οποίος, αντίθετα μ' εκείνη, που μια ζωή ονειρεύεται να εγκατασταθεί εκεί, θέλει να φύγει για πάντα. Μαζί θα ανακαλύψουν ότι ο αγώνας για ελευθερία είναι τελικά ένα χρέος ακόμα κι όταν σε ωθεί στην παρανομία...
Με θητεία στη μικρού μήκους από το 1994, η Τζασίρ, που ζει στη Ραμάλα, έχει διδάξει στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια και στα πανεπιστήμια της Βηθλεέμ και της Μπιρζεΐτ, και βιοπορίζεται ως μοντέζ και διευθύντρια φωτογραφίας.
«Το αλάτι αυτής της θάλασσας» είναι η πρώτη της ταινία, και οι συνθήκες γυρισμάτων στην Παλαιστίνη τη δυσκόλεψαν πολύ: «Η ταινία, που είναι ένα ρόουντ μούβι, διαδραματίζεται στη Δυτική Οχθη, αλλά και στην ιστορική Παλαιστίνη (Ισραήλ) και είναι πραγματικά δύσκολο να ταξιδεύει κανείς σε αυτές τις περιοχές. Το συνεργείο αποτελούνταν από Ευρωπαίους και Παλαιστίνιους. Ο Σαλέχ Μπακρί, που υποδύεται τον ήρωα, δεν είχε άδεια εισόδου στη Ραμάλα, λόγω ισραηλινής υπηκοότητας, ενώ το συνεργείο της Δυτικής Οχθης δεν επιτρεπόταν να φύγει από τη Ραμάλα. Ετσι, ο Σαλέχ Μπακρί έπρεπε να βρίσκει τρόπο να μπαίνει στη Ραμάλα και όταν ο στρατός έκανε έλεγχο, να κρύβεται».
Στο «Αλάτι», όταν αρνούνται να της δώσουν τα χρήματα που οι παππούδες της άφησαν στον τραπεζικό τους λογαριασμό, το 1948, η Σοράγια αποφασίζει να τα κλέψει. «Ομως ήδη τους συμπεριφέρονται σα να είναι εγκληματίες. Είναι παράνομο για έναν Παλαιστίνιο να πηγαίνει στην Ιερουσαλήμ, παράνομο να χτίσει ένα σπίτι, παράνομο να κάνει αυτού του είδους τα πράγματα... Τα βασικά πράγματα».
Ο κινηματογράφος, υποστηρίζει, μπορεί να προσφέρει μία υπέροχη συμφωνία για την Παλαιστίνη. «Με πολλούς τρόπους. Εχουμε όλοι συμβιβαστεί με την αφάνεια. Λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν ότι τόσα πράγματα έχουν απαγορευτεί, ότι τα βιβλία μας, οι φωνές μας έχουν φιμωθεί, ότι στις δεκαετίες του '70 και του '80 οι συγγραφείς και οι καλλιτέχνες μας δολοφονήθηκαν... Υπάρχει, λοιπόν, μια «επιβεβλημένη» ησυχία που διαρκεί έως σήμερα. Κάθε παλαιστινιακό έργο που γυρίζεται, για μένα αποτελεί ένα θαύμα».
Με θητεία στη μικρού μήκους από το 1994, η Τζασίρ, που ζει στη Ραμάλα, έχει διδάξει στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια και στα πανεπιστήμια της Βηθλεέμ και της Μπιρζεΐτ, και βιοπορίζεται ως μοντέζ και διευθύντρια φωτογραφίας.
«Το αλάτι αυτής της θάλασσας» είναι η πρώτη της ταινία, και οι συνθήκες γυρισμάτων στην Παλαιστίνη τη δυσκόλεψαν πολύ: «Η ταινία, που είναι ένα ρόουντ μούβι, διαδραματίζεται στη Δυτική Οχθη, αλλά και στην ιστορική Παλαιστίνη (Ισραήλ) και είναι πραγματικά δύσκολο να ταξιδεύει κανείς σε αυτές τις περιοχές. Το συνεργείο αποτελούνταν από Ευρωπαίους και Παλαιστίνιους. Ο Σαλέχ Μπακρί, που υποδύεται τον ήρωα, δεν είχε άδεια εισόδου στη Ραμάλα, λόγω ισραηλινής υπηκοότητας, ενώ το συνεργείο της Δυτικής Οχθης δεν επιτρεπόταν να φύγει από τη Ραμάλα. Ετσι, ο Σαλέχ Μπακρί έπρεπε να βρίσκει τρόπο να μπαίνει στη Ραμάλα και όταν ο στρατός έκανε έλεγχο, να κρύβεται».
- Η παρανομία μιας ταυτότητας
Στο «Αλάτι», όταν αρνούνται να της δώσουν τα χρήματα που οι παππούδες της άφησαν στον τραπεζικό τους λογαριασμό, το 1948, η Σοράγια αποφασίζει να τα κλέψει. «Ομως ήδη τους συμπεριφέρονται σα να είναι εγκληματίες. Είναι παράνομο για έναν Παλαιστίνιο να πηγαίνει στην Ιερουσαλήμ, παράνομο να χτίσει ένα σπίτι, παράνομο να κάνει αυτού του είδους τα πράγματα... Τα βασικά πράγματα».
Ο κινηματογράφος, υποστηρίζει, μπορεί να προσφέρει μία υπέροχη συμφωνία για την Παλαιστίνη. «Με πολλούς τρόπους. Εχουμε όλοι συμβιβαστεί με την αφάνεια. Λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν ότι τόσα πράγματα έχουν απαγορευτεί, ότι τα βιβλία μας, οι φωνές μας έχουν φιμωθεί, ότι στις δεκαετίες του '70 και του '80 οι συγγραφείς και οι καλλιτέχνες μας δολοφονήθηκαν... Υπάρχει, λοιπόν, μια «επιβεβλημένη» ησυχία που διαρκεί έως σήμερα. Κάθε παλαιστινιακό έργο που γυρίζεται, για μένα αποτελεί ένα θαύμα».
ΕΥ. Β., ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 25/01/2009
No comments:
Post a Comment