Wednesday, January 14, 2009

Τα ντοκιμαντέρ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ

Νίκος Γκάτσος - Μάνος Χατζιδάκις
Τα ντοκιμαντέρ που βγαίνουν στις κινηματογραφικές αίθουσες, πρέπει να έχουν προδιαγραφές κινηματογραφικών έργων, για να δικαιολογούν την παρουσία τους σε αυτές. Η τηλεόραση δεν είναι κακό μέσο για το είδος. Τόσο το λατινοαμερικάνικο, «Cafe de los Maestros», του Μιγκέλ Κοάν, όσο, και πολύ περισσότερο ο «Μάνος Χατζιδάκις - Είδωλο στον καθρέφτη», του Δημήτρη Βερνίκου, δεν είναι ταινίες που αναστατώνουν. Φυσικά δεν είναι και ταινίες που τις αγνοείς. Και οι δυο έχουν τις αρετές τους!

«Cafe de Los Maestros» του Μινγκέλ Κοάν.

Αν το ταγκό, σαν ήχος, σαν μουσική, σαν έκφραση έχει χίλιες ομορφιές και γεύσεις, που, σίγουρα, έχει πολύ παραπάνω, η ταινία του Μιγκέλ Κοάν, προσφέρει πολύ λιγότερες. Και δεν το κάνει αυτό από τσιγκουνιά, το κάνει από λάθος προσανατολισμό. Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας καταναλώνεται στους δημιουργούς, στους ερμηνευτές και τους χώρους που ακούγεται το είδος, ενώ απουσιάζουν σχεδόν παντελώς οι ανάγκες που γέννησαν το ταγκό, και ο κόσμος που το αγάπησε και το ανέδειξε.

Ο θεατής, βέβαια, θέλει δε θέλει, θα μεθύσει από τον ήχο! Είναι τόσο μαγευτικός, ιδιαίτερα όταν βγαίνει από συνθέτες, μουσικούς και ερμηνευτές, που έχουν γράψει ιστορία και έχουν διεθνώς γίνει αποδεκτοί. Ωστόσο, μόλις κατασταλάξει ο ήχος, πάλι ο νους του θεατή θα πηγαίνει στο αυτονόητο: μπορεί να υπάρξει μουσική χωρίς αναφορά στις ανάγκες που τη γέννησαν, στα κοινωνικά στρώματα τα οποία εκφράζει;

Κρατώντας τα δικαιολογημένα ερωτηματικά σας και τις επιφυλάξεις σας ευχαριστηθείτε τη μουσική. Οχι σαν τουρίστες, όπως η ταινία προτείνει, αλλά σαν γνήσιοι εραστές του ωραίου και του εξαιρετικού. Το ταγκό δεν είναι απλώς μουσική και χορός, όπως το νομίζουμε στην Ευρώπη. Είναι πράξη «σπουδαία και τελεία», όπως η δική μας τραγωδία (τηρουμένων των αναλογιών).

«Μάνος Χατζιδάκις - Είδωλο στον καθρέφτη» του Δημήτρη Βερνίκου.

Ο Δημήτρης Βερνίκος φέρθηκε τίμια και υπεύθυνα απέναντι στο φίλο του Μάνο Χατζιδάκι. Με πολύ διακριτικό τρόπο, αλλά με μεγάλη θεατρική μαγεία, τόνισε πολλές πτυχές του πολύ καλού, έως και μοναδικού, Ελληνα συνθέτη. Η πολύ καλή γνώμη που έχει ο Ελληνας για το μεγάλο δημιουργό σίγουρα θα μεγαλώσει και θα διευρυνθεί μετά τη θέαση του ντοκιμαντέρ, γιατί αυτό φέρνει στην επιφάνεια και νέες άγνωστες πτυχές και στιγμές του εξαιρετικού καλλιτέχνη.

Η μεγαλύτερη αρετή της ταινίας είναι ο λόγος του ίδιου του Μάνου Χατζιδάκι. Ο συνθέτης έχει το ίδιο ταλέντο στην αφήγηση όση έχει και στη σύνθεση. Οι αφηγήσεις του έχουν μουσικότητα και παράλληλα επιστημονική σαφήνεια και καθαρότητα. Και εδώ, δυστυχώς, θα παρατηρήσουμε, όπως κάναμε και στο «Cafe de los Maestros», ότι η ταινία είναι διστακτική. Δεν απλώθηκε σε μεγαλύτερες και έξω από το συνθέτη περιοχές. Και αυτό είναι μεγάλη έλλειψη!

No comments: