Thursday, July 16, 2009

Ενας ελληναράς στα σαλόνια της Ευρώπης

  • ΚΙ ΑΛΛΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΙΝΕΜΑ

Η «Ακαδημία Πλάτωνος» του Φίλιππου Τσίτου θα κάνει την πρεμιέρα της στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο (5-15 Αυγούστου). Το ελληνικό σινεμά ζει ένδοξες μέρες στο εξωτερικό, την ίδια ακριβώς εποχή που οι σκηνοθέτες μας, ένας από αυτούς και ο Φίλιππος Τσίτος, απέχουν από Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και Κρατικά Βραβεία πιέζοντας τον Αντώνη Σαμαρά να παρουσιάσει άμεσα νέο, σύγχρονο κινηματογραφικό νόμο. Δεν είναι ειρωνεία;

Ο ξενόφοβος (Αντώνης Καφετζόπουλος) και ο Αλβανός (Αναστάς Κόζντινε). Ο δεύτερος, στην «Ακαδημία Πλάτωνος» λέγεται Μαρενγκλέν. Σύντμηση των ονομάτων Μαρξ, Ενγκελς και Λένιν...

Ο ξενόφοβος (Αντώνης Καφετζόπουλος) και ο Αλβανός (Αναστάς Κόζντινε). Ο δεύτερος, στην «Ακαδημία Πλάτωνος» λέγεται Μαρενγκλέν. Σύντμηση των ονομάτων Μαρξ, Ενγκελς και Λένιν...

Μετά το βραβείο τού «Κυνόδοντα» του Γιώργου Λάνθιμου στο τμήμα «Ενα κάποιο βλέμμα» των Κανών, τη θερμή υποδοχή της «Στρέλλας» του Πάνου Χ. Κούτρα στο Βερολίνο αλλά και τη συμμετοχή πολλών ακόμα ελληνικών ταινιών σε ξένα φεστιβάλ (Θ. Αγγελόπουλος, Ν. Παναγιωτόπουλος, Χρ. Γεωργίου, Α. Χαραλαμπίδης), μια ακόμη ελληνική ταινία κερδίζει μια θέση σε ένα σημαντικό φεστιβάλ, σαν αυτό του Λοκάρνο. Το οποίο, άλλωστε, έχει μια γερή ελληνική παράδοση. Εχει επιλέξει κατά καιρούς ταινίες των Ν. Παναγιωτόπουλου, Α. Αγγελίδη, Γ. Σταμπουλόπουλου, Π. Καρκανεβάτου, Π. Παναγιωτόπουλου. Α. Πάντζη κ.ά.

Ο Φίλιππος Τσίτος είναι ένας ταλαντούχος σκηνοθέτης, ο οποίος το 2001 με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία «Sweet home» άνοιξε το Φεστιβάλ Βερολίνου, εκπροσωπώντας τη Γερμανία. Η «Ακαδημία Πλάτωνος» (σε σενάριο του Αλέξη Καρδαρά και του ίδιου), η δεύτερη ταινία του, είναι στην πραγματικότητα και η πρώτη ελληνική του. Το θέμα της μας αφορά άμεσα και ξεκάθαρα.

Είναι η ιστορία ενός Ελληνα ψιλικατζή (Αντώνης Καφετζόπουλος), που μένει σε υποβαθμισμένη γειτονιά της Αθήνας και ζει μια ζωή που δεν του πολυαρέσει. Είναι χωρισμένος, έχει ψιλοπαρατήσει το μαγαζί του και φροντίζει τη μητέρα του (Τιτίκα Τσιριγκούλη) που έχει πάθει εγκεφαλικό. Αυτός και οι φίλοι του πάσχουν από ξενοφοβία και κοιτούν με στραβό μάτι τους Κινέζους και τους Αλβανούς εργάτες της γειτονιάς. Φανταστείτε τι παθαίνει όταν ανακαλύπτει ότι ο Αλβανός εργάτης, Μαρενγκλέν (Αναστάς Κόζντινε), είναι αδερφός του!

  • Ο Ελληνας ψάχνει για ταυτότητα

Ταινία καταγγελίας, λοιπόν, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας; «Είναι μια ειρωνική κωμωδία για τους Ελληνες», απαντά ο σκηνοθέτης, «με θέμα τον αποπροσανατολισμό του Ελληνα σήμερα, την ανάγκη του για ταυτότητα και τελικά την έλλειψη αυτής. Κάποτε του φόρεσαν τη γοητευτική ταυτότητα της αρχαίας Ελλάδας. Αυτή κουβαλάει έως σήμερα, παρ' όλο που έρχεται αντιμέτωπος με γεγονότα και δεδομένα που τον διαψεύδουν».

Μην ψάχνετε τις απαντήσεις για το ποια είναι τελικά η ταυτότητα του σύγχρονου Ελληνα στην -όνομα και πράγμα- «Ακαδημία Πλάτωνος». «Και εγώ με αυτό το μπέρδεμα ζω», παραδέχεται γελώντας ο Φίλιππος Τσίτος. Ξέρει κάτι παραπάνω από πολλούς μας για τη μετανάστευση, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Είκοσι πέντε χρόνων έφυγε για σπουδές στη Γερμανία, με φρέσκια ακόμα την πτώση του Τείχους. Ετσι έζησε από κοντά την εισροή των ξένων στη χώρα.

Είναι μαθημένος από ξένα φεστιβάλ ο Φίλιππος Τσίτος. Το 2001, με το «Sweet home» άνοιξε την Μπερλινάλε

Είναι μαθημένος από ξένα φεστιβάλ ο Φίλιππος Τσίτος. Το 2001, με το «Sweet home» άνοιξε την Μπερλινάλε

Ισως γι' αυτό επιμένει σε αυτή τη θεματολογία. Το «Sweet home» είχε ήρωα έναν Αμερικανό, σερβιτόρο σε μπαρ του Βερολίνου, που αποφασίζει να παντρευτεί Γερμανίδα. Και τώρα, στην «Ακαδημία Πλάτωνος» ένας Ελληνας φοβάται τους ξένους. «Δεν ξέρω αν με οδηγούν τα βιώματα. Τελευταία άλλωστε γίνονται ταινίες για τη μετανάστευση από δημιουργούς που δεν την έχουν ζήσει», λέει.

Από το 2001 έως σήμερα δεν έχει αλλάξει η άποψή του γι' αυτά τα θέματα. Αλλαξε, όμως, η γωνία και το κέντρο βάρους. «Και στις δύο ταινίες το θέμα ήταν αφορμή για να πω μια ιστορία ανθρώπων, που έχουν παγιδευτεί σε μια κατάσταση που νομίζουν ότι είναι καλή και βρίσκονται στην οριακή στιγμή να επιλέξουν αν θα βγουν από αυτή. Στο "Sweet home" ο ήρωας ήταν ο ίδιος ξένος. Στην "Ακαδημία Πλάτωνος" ήρωας είναι ο Ελληνας που έρχεται σε επαφή με τον ξένο. Τώρα, λοιπόν, δεν μιλάω για τη μετανάστευση, αλλά για έναν Ελληνα που βλέπει τη ζωή του να αλλάζει με την εμφάνιση ενός Αλβανού», εξηγεί.

Μέχρι πρόσφατα ο Φίλιππος Τσίτος είχε έδρα το Βερολίνο και παράλληλα έκανε δουλειές στην Ελλάδα (για παράδειγμα την καταπληκτική σειρά «Αμυνα Ζώνης» στην κρατική τηλεόραση). Τώρα συμβαίνει το ανάποδο. Ούτε στη Γερμανία είναι ειδυλλιακό το τοπίο του κινηματογράφου. «Αν προτείνεις ένα εμπορικό θέμα και έχεις πρωταγωνιστή σταρ, βρίσκεις χρήματα για την παραγωγή και στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Αν το θέμα σου είναι χαμηλότονο και το σενάριο πρωτότυπο, βρίσκεις δύσκολα στη Γερμανία και καθόλου στην Ελλάδα».

Η «Ακαδημία Πλάτωνος» αναζητεί, πάντως, διανομέα. Θα πάει στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης πριν βγει στις αίθουσες; «Αν μείνουμε ευχαριστημένοι με τη συμπεριφορά του υπουργείου...», απαντά ο σκηνοθέτης. *

No comments: