Saturday, December 13, 2008

Η σκοτεινή πλευρά του Ρομάν Πολάνσκι

Του Παναγιωτη Παναγοπουλου, Η Καθημερινή, Kυριακή, 14 Δεκεμβρίου 2008

Εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, ο Ρομάν Πολάνσκι βρίσκεται στην κινηματογραφική επικαιρότητα, από το εντυπωσιακό ντεμπούτο του το 1962 με το «Μαχαίρι στο νερό». Στη μακρά καριέρα του, ο 75χρονος σήμερα σκηνοθέτης, πέρασε διάφορες δημιουργικές φάσεις, καλές και κακές, όμως τα γεγονότα της προσωπικής του ζωής συχνά απασχόλησαν τον κόσμο περισσότερο από τις ταινίες του.

Ο σκηνοθέτης του «Μωρού της Ρόζμαρι», της «Τσάιναταουν» και πιο πρόσφατα του «Πιανίστα» και του «Ολιβερ Τουίστ», έζησε από νωρίς προσωπικές τραγωδίες. Η μητέρα του δολοφονήθηκε από τους ναζί στο Ολοκαύτωμα, ενώ μια ακόμη δολοφονία ήρθε να επηρεάσει ξανά τη ζωή του ύστερα από αρκετά χρόνια. Το 1969 η ομάδα του Τσαρλς Μάνσον δολοφόνησε τη γυναίκα του σκηνοθέτη, την ηθοποιό Σάρον Τέιτ, ενώ εκείνη ήταν οκτώ μηνών έγκυος. Το τραγικό γεγονός έκανε ιδιαιτέρως συμπαθή τον Πολάνσκι στην κοινή γνώμη και εκείνος τα επόμενα χρόνια γύρισε μερικές από τις σημαντικότερες ταινίες του.

Ζητεί επανεξέταση

Λίγα χρόνια αργότερα, όμως, το 1977, ο Πολωνός σκηνοθέτης βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, όταν κατηγορήθηκε για τον βιασμό ενός 13χρονου κοριτσιού κατά τη διάρκεια μιας φωτογράφισης. Ο Πολάνσκι δεν έμεινε στην Αμερική για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες και την καταδίκη του και διέφυγε στην Ευρώπη, όπου επέλεξε να ζήσει μέχρι και σήμερα στη Γαλλία. Ακόμη και όταν κέρδισε το Οσκαρ σκηνοθεσίας το 2003 για τον «Πιανίστα», δεν μπόρεσε να επιστρέψει στην Αμερική, καθώς η σύλληψή του θα ήταν άμεση. Τώρα ο Πολάνσκι ζητάει να επανεξεταστεί η περίπτωσή του, καθώς έχουν περάσει τριάντα χρόνια από το αδίκημα, ενώ και το τότε θύμα του, η Σαμάνθα Γκάιμερ, έχει δηλώσει επανειλημμένως από το 1997 ότι τον έχει συγχωρήσει.

Είναι κατάλληλη, λοιπόν, η χρονική στιγμή για την προβολή ενός ντοκιμαντέρ που ασχολείται με αυτή τη σκοτεινή πλευρά της ιστορίας του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη. Το «Roman Polanski: Wanted and desired» της Μαρίνα Ζένοβιτς, που παρουσιάστηκε στα φεστιβάλ των Καννών και του Σάντανς, προβάλλεται από την Πέμπτη και στις ελληνικές αίθουσες. Πρόκειται για ένα συνδυασμό φιλμ αρχείου από την περίοδο της ανάκρισης και της δίκης και συνεντεύξεων που έχουν γίνει σήμερα στους περισσότερους από τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση. Σκοπός, να αποκαλύψει περισσότερα για την υπόθεση, καθώς αυτό που έχει μείνει τριάντα χρόνια μετά, είναι περισσότερο οι εντυπώσεις και λιγότερο η αλήθεια, που περιλαμβάνει τα γεγονότα που επηρέαζαν τη συμπεριφορά του σκηνοθέτη εκείνη την περίοδο, αλλά και την εμμονή του δικαστή που χειρίστηκε την υπόθεση, με τις περιπτώσεις διασήμων. Οπως λέει η σκηνοθέτις του ντοκιμαντέρ, «τον Ιανουάριο του 2003 υπήρχε ένα άρθρο στους Los Angeles Times που έθετε το ερώτημα αν ο Πολάνσκι μπορεί να επιστρέψει στο Λος Αντζελες και αν θα έπαιρνε μια υποψηφιότητα για τον «Πιανίστα». Λίγο μετά, η Σαμάνθα Γκάιμερ και ο δικηγόρος της εμφανίστηκαν στην εκπομπή του Λάρι Κινγκ όπου δημοσίως εκείνη συγχώρησε τον Πολάνσκι. Εκείνο το βράδυ ο δικηγόρος της είπε κάτι, με το οποίο άρχισε η πεντάχρονη οδύσσειά μου. Είπε, «αυτό που συνέβη εκείνη τη μέρα, τόσο στον Πολάνσκι, όσο και στο αμερικανικό δικαστικό σύστημα, πιστεύω ότι ήταν μια μέρα ντροπής». Οπως σημειώνει η σκηνοθέτις, «ήξερα ότι ο Πολάνσκι εγκατέλειψε τη χώρα, όμως δεν μπορούσα να φανταστώ γιατί ή πώς ο δικηγόρος της Γκάιμερ πίστευε ότι ο Πολάνσκι είχε αδικηθεί. Ηταν κάτι που μου προκάλεσε το ενδιαφέρον. Συνειδητοποίησα ότι ο μόνος τρόπος για να βρω την αλήθεια ήταν να μιλήσω με τους ανθρώπους που ήταν εκεί. Και ανακάλυψα ότι αν και έχουν περάσει τριάντα χρόνια, αυτή η μακρά παρεξήγηση προκαλεί ακόμη έντονα συναισθήματα σε όσους είχαν εμπλακεί».

Τι προέκυψε, λοιπόν, από αυτή την έρευνα; «Εχοντας μιλήσει στους περισσότερους εμπλεκόμενους, ανακάλυψα ότι η φυγή του Πολάνσκι σκέπασε ό,τι είχε συμβεί κατά τη διάρκεια της ανακριτικής διαδικασίας. Επίσης συνειδητοποίησα πόσο τραγικές ήταν οι επιπτώσεις για όλους. Ο Πολάνσκι παραμένει στη Γαλλία, χωρίς να μπορεί να ταξιδέψει στην Αμερική ή σε χώρες που έχουν συμφωνία παράδοσης με την Αμερική υποδίκων για σεξουαλικά εγκλήματα. Η Σαμάνθα Γκάιμερ θα είναι για πάντα γνωστή ως «το κορίτσι που έκανε σεξ με τον Ρομάν Πολάνσκι». Τόσο η υπεράσπιση όσο και η πολιτική αγωγή έχουν δηλώσει τις τύψεις τους για τον τρόπο με τον οποίο ξεδιπλώθηκε η υπόθεση. Η ταινία δεν είναι μια έκφραση συγγνώμης προς τον Πολάνσκι. Αυτό που ήθελα ήταν να ερευνήσω την ίδια την υπόθεση και τι ακριβώς συμβαίνει όταν τα ΜΜΕ και η δημόσια γνώμη μπαίνουν μέσα σε μια δικαστική αίθουσα».

Στο «Roman Polanski: Wanted and desired» μιλούν ο ίδιος ο σκηνοθέτης, η Σαμάνθα Γκάιμερ, οι δικηγόροι της υπόθεσης και από τις δύο πλευρές, άνθρωποι από το περιβάλλον του σκηνοθέτη, όπως φίλοι του, αλλά και η Μία Φάροου, πρωταγωνίστρια του «Μωρού της Ρόζμαρι».

No comments: