- Η ιδέα της καταστροφής και του τέλους του κόσμου εξάπτουν τη φαντασία και ενίοτε γοητεύουν. Στο «Συμβάν» του περασμένου Καλοκαιριού, η Φύση παράγει μια τοξίνη για να αποβάλει ένα άχρηστο κύτταρο: τον άνθρωπο. Στο πρόσφατο «Oταν η Γη σταματήσει» που είναι ριμέικ μιας ταινίας του ’50, ένας εξωγήινος έρχεται στη Γη σαν προφήτης του Θεού για να μας προειδοποιήσει για το ζοφερό μέλλον. Στον εσχατολογικό «Σκοτεινό κώδικα» που προβάλλεται αυτές τις ημέρες, η συντέλεια του κόσμου είναι προγραμματισμένη, ενώ η ελπίδα της αναγέννησης έχει μετατεθεί αόριστα στο χωροχρόνο: ένας ιπτάμενος δίσκος (σαν μια hitech κιβωτός του Νώε με τους εκλεκτούς που επέζησαν του σύγχρονου Κατακλυσμού) μεταφέρει τον Αδάμ και την Εύα σε μια «άλλη ζωή», σε μια Εδέμ κάπου στο διάστημα.
Επαναφορά στην πίστη
- Ο «Σκοτεινός κώδικας», από τον ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτη Αλεξ Πρόγιας, έρχεται σε καιρούς γενικευμένης κρίσης και ανασφάλειας εξισώνοντας το οικογενειακό δράμα με την ταινία καταστροφής και την επιστημονική φαντασία με το μεταφυσικό θρίλερ. Στη χημεία του Πρόγιας προκαλούνται αλυσιδωτές αντιδράσεις που δεν τις χωράει ο νους, με καταλύτη μια απλοϊκή μεταφυσική, χριστιανικού τύπου, κωδικοποιημένη σε αριθμούς. Κατ’ αρχήν, η λογική απομακρύνει τον «άπιστο» άνθρωπο της γνώσης από τον ορθολογισμό για να τον επαναφέρει στη θρησκευτική πίστη και στη μετάνοια! Ενας αστροφυσικός καταλαμβάνεται από μια μανία να αποκωδικοποιήσει μια θεόσταλτη προφητεία που είναι γραμμένη με αριθμούς σε μια κόλλα χαρτί και μοιάζει σαν μια καρτέλα παμπάλαιου υπολογιστή σε δεκαδικό σύστημα. Η προφητεία γράφτηκε το 1958 (εποχή κατά την οποία η Αμερική ονειρευόταν ένα λαμπρό μέλλον στο διάστημα) και είναι σαν μια αντίστροφη μέτρηση για την επερχόμενη καταστροφή που θα είναι ολοκληρωτική.
Το UFO της ειρήνης
- Στη δεκαετία του ’50 η επιστημονική φαντασία μπόλιασε την περιπέτεια με τις νευρώσεις του Ψυχρού Πολέμου. Στο ασπρόμαυρο «Οταν η Γη σταματήσει» ο Ρόμπερτ Γουάιζ έκανε μια τομή στο είδος φέρνοντας ένα b movie στο ύψος μιας πολιτικής και κοινωνικής αλληγορίας. Ενας εξωγήινος που μοιάζει με θεάνθρωπο, σταλμένος στη Γη για να θυσιαστεί για τη σωτηρία του ανθρώπου, προσγειώνεται στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης. Ολοι τον βλέπουν ως απειλή, αλλά αυτός επιμένει στην αποστολή του. Παίρνει το όνομα Κάρπεντερ (Μαραγκός) και πασχίζει να συγκεντρώσει τους επιφανείς επιστήμονες του πλανήτη για να τους πληροφορήσει πως οι πολιτισμοί τους οποίους εκπροσωπεί είναι φιλειρηνικοί, όμως δεν θα ανεχτούν άλλο την κλιμάκωση του Ψυχρού Πολέμου που θέτει σε κίνδυνο τον Γαλαξία. (Οι πολιτικοί ως συνήθως κωφεύουν.) Αν δεν σταματήσουν αμέσως οι ατομικές δοκιμές τα παντοδύναμα ρομπότ της φιλειρηνικής εξωγήινης συμμαχίας που περιπολούν στο διάστημα θα σβήσουν τη Γη από τον γαλαξιακό χάρτη. Ο εξωγήινος μπαίνει στο σπίτι ενός κορυφαίου φυσικού και δίνει λύση σε ένα δύσκολο θεώρημα της φυσικής που είναι γραμμένο σ’ ένα μαυροπίνακα. Στη συνέχεια, ο επιστήμονας γίνεται «απόστολος» του λογικού «θεανθρώπου».
Ο αλγόριθμος της Αποκάλυψης
- Ο «Σκοτεινός κώδικας» στη ρεαλιστική του διάσταση είναι ένα οικογενειακό δράμα για την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Στη μεταφυσική διάστασή του είναι ένα μαρτύριο με πρωταγωνιστή τον καθηγητή της αστροφυσικής που μοιάζει να ’ναι χαμένος στο διάστημα. Στο μακρινό παρελθόν έκοψε τον πνευματικό ομφάλιο λώρο με τον ιερέα πατέρα του και σήμερα τιμωρείται. Εχασε τη γυναίκα του σ’ ένα ατύχημα και έπεται συνέχεια. Μια μέρα θα φτάσει τυχαία(;) στα χέρια του γιου του μια κόλλα χαρτί γεμάτη με αριθμούς που δεν βγάζουν κανένα νόημα. Ο θεατής της ταινίας γνωρίζει από την αρχή ότι είναι ένα παράξενο μήνυμα γραμμένο πριν από 50 χρόνια από ένα μοναχικό κορίτσι που είχε το χάρισμα να επικοινωνεί με το υπερπέραν. Οσονούπω ο αστροφυσικός θα διαπιστώσει πως οι αριθμοί στο χαρτί είναι ένας αλγόριθμος που προφητεύει μια σειρά καταστροφών που οδηγούν κλιμακωτά μέχρι τη συντέλεια του κόσμου.
- Από αυτή τη σκοπιά η ταινία είναι σχηματική και απλοϊκή σε σημείο αφέλειας. Ο Πρόγιας, όμως, είναι ένας εξαιρετικός φιλμέικερ που πέτυχε μια αριστοτεχνική κατασκευή πάνω σε αυτά τα σαθρά θεμέλια. Αν δεν πάρετε στα σοβαρά τον «Σκοτεινό κώδικα» θα απολαύσετε ένα b movie φτιαγμένο με τα υλικά μιας υπερπαραγωγής.
Δείτε
Σκοτεινός κώδικας (Knowing, 2009)
- Το 1958, οι μαθητές ενός Δημοτικού ζωγραφίζουν τον κόσμο όπως τον φαντάζονται στο μέλλον. Το 2008, η «ζωγραφιά» μιας ιδιόρρυθμης μαθήτριας φτάνει στα χέρια ενός ευαίσθητου παιδιού που ζει με τον αστροφυσικό πατέρα του... Η σκηνοθεσία του Αλεξ Πρόγιας αλέθει με απόλυτη αίσθηση του μέτρου την επιστημονική φαντασία, τη θεματολογία τύπου «Κώδικα Da Vinci», την «Εκτη αίσθηση», την περιπέτεια καταστροφής, το οικογενειακό δράμα. Μακάρι να ’χε άλλον πρωταγωνιστή. Ο Νίκολας Κέιτζ τα τελευταία χρόνια περιφέρει τις ίδιες γκριμάτσες από ταινία σε ταινία. (Προβάλλεται στις αίθουσες).
Το Συμβάν (The Happening, 2008)
- Του Μ. Νάιτ Σιάμαλαν. Η φύση αντιδρά στον βιασμό της και ο άνθρωπος «τρελαίνεται». Το πρώτο σύμπτωμα είναι η απορρύθμιση της σκέψης και του λόγου. Ακολουθεί ο αποπροσανατολισμός του, που τον οδηγεί στην αυτοκτονία. (Σε dvd από την Odeon).
Η Ομίχλη (Τhe Mist, 2007)
- H πιο φιλοσοφημένη ταινία τρόμου εδώ και χρόνια συνδυάζει τη γοητεία των b movies του χθες και τη ζοφερή αίσθηση μιας μηδενιστικής αλληγορίας για το σήμερα. Του Φρανκ Ντάραμποντ. (Σε dvd από την Odeon).
Οταν η Γη σταματήσει (The Day The Earth Stood Still, 1951)
- Η πιο καλτ αλληγορία επιστημονικής φαντασίας γυρίστηκε το 1951 από τον Ρόμπερτ Γουάιζ. Το φετινό ριμέικ κατέληξε σε ναυάγιο στον βυθό μιας αφελούς μεταφυσικής. (Την πρώτη ταινία αναζητήστε τη σε dvd στο Διαδίκτυο με τον αγγλικό τίτλο της).
- Του Δημητρη Mπουρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 29/03/2009
No comments:
Post a Comment