Οσο πιο στρουμπουλοί τόσο καλύτεροι

• «Εναι κρίμα που δεν θα έρθω, είχα πάρει ακόμα και τα εισιτήρια», ακούγεται η Τζοάνα Κουίν στο άλλο ακουστικό, κάπου στην Ουαλία.

«Dreams and Desires: Family Ties» (2006)

• Οι αλλαγές ημερομηνιών του Animfest -που τελικά θα γίνει 2 με 5 Απριλίου- επέβαλαν στη διάσημη Βρετανίδα ανιμέιτορ να μην παρευρεθεί στο αφιέρωμα στη δουλειά της στο πλαίσιο της ελληνικής γιορτής του ανιμέισον. Οπότε σκεφτήκαμε πως μια κουβέντα μαζί της ίσως μας αποζημίωνε. Ποια είναι, όμως, η Τζοάνα Κουίν;

• Σπούδαζε ακόμα γραφικές τέχνες όταν η πρώτη μικρή μήκους ανιμέισον ταινία της «Girl's Night Out» (1986), για τις περιπέτειες της νοικοκυράς Μπέριλ με τις φίλες της σε στριπ κλαμπ για κυρίες, σύστησε το μοναδικά ζωντανό της σχέδιο στο παγκόσμιο κοινό. Από τότε απέκτησε δική της εταιρεία παραγωγής, την Beryl Productions, και ένα τσούρμο βραβεία.

• Το μικρού μήκους έργο της για τον βρετανικό αυτοκρατορικό ιμπεριαλισμό «Britannia» (1993) βραβεύτηκε με το βραβείο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, που παραδόξως τής απένειμε ο ίδιος ο πρίγκιπας Φίλιπ στο Μπάκιγχαμ. Εργα της έχουν τιμηθεί με Bafta, Emmy και Anneci. Τα «Famous Fred» (1996) και «The Wife of Bath» (1998) ήταν υποψήφια για Οσκαρ, ενώ το «Dreams and Desires: Family Ties», που είδαμε πέρσι στο πλαίσιο του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου της «Ε», έχει πάρει πάνω από 40 διακρίσεις διεθνώς. Ταυτόχρονα η εταιρεία της έχει δημιουργήσει διαφημίσεις για τις μεγαλύτερες αγορές της Δύσης και εταιρείες όπως η Whiskas, η United Airlines και το χαρτί υγείας Charmin.

Ποια θα λέγατε πως είναι τα βασικά στοιχεία του στιλ σας;

«Body beautifull» (1990)

• «Μ' αρέσει να σχεδιάζω ρευστά πράγματα, που όταν τα βλέπεις νιώθεις την κίνηση του μολυβιού. Κάθε αυτόνομο σχέδιο να έχει μια δική του κίνηση. Δεν είναι πως το προσπαθώ, απλά μου βγαίνει έτσι».

Τι σας ενέπνευσε να δημιουργήσετε την υπέροχα στρουμπουλή Μπέριλ, τον χαρακτήρα με τον οποίο διακριθήκατε αρχικά και τελικά σας συντροφεύει τόσες δεκαετίες;

• «Μάλλον η μητέρα μου...».

Το ξέρει;

• «Οχι, άλλωστε δεν είναι ακριβώς έτσι η μητέρα μου. Οι δικοί μου χώρισαν όταν ήμουν μικρή και η μητέρα μου με μεγάλωσε μόνη της, χωρίς να παραπονεθεί ποτέ για τίποτα. Αυτό πέρασε στην Μπέριλ, που προσπαθεί σκληρά και πάντα γελάει, δεν γκρινιάζει. Είναι στρουμπουλή, γιατί μου αρέσει να σχεδιάζω στρουμπουλούς ανθρώπους. Οσο πιο στρουμπουλοί τόσο καλύτεροι μου βγαίνουν».

Γιατί;

• «Δεν ξέρω, οι αδύνατοι μου βγαίνουν πάντα ενοχλητικοί και μισεροί. Συνήθως οι κοκαλιάρηδες βγαίνουν καλοί «κακοί»».

Πώς επιλέγετε το θέμα σας;

• «Δουλεύω πολύ στενά με τον σύντροφό μου, σεναριογράφο και παραγωγό Λεζ Μιλς, και πολλά θέματα έρχονται από αυτόν. Είχε μια πολύ περίεργη ζωή και πολλές από τις εμπειρίες του περνάνε στα έργα».

Ποιο κομμάτι του ανιμέισον απολαμβάνετε περισσότερο;

• «Το σχέδιο και την απόδοση κίνησης. Τη μαγεία που νιώθεις όταν αυτό το στατικό σχέδιο στο στόριμπορντ το κάνεις για πρώτη φορά να κινείται και να ζωντανεύει. Είναι μια απόλαυση που σου δίνει το κουράγιο να συνεχίζεις και να αντέχεις το μεγαλύτερο κομμάτι της διαδικασίας του ανιμέισον, που είναι πολύ βαρετό- σχέδιο και ξανά σχέδιο».

Πώς προέκυψε το «Britannia»;

• «Μου ζητήθηκε από έναν αριστερό παραγωγό, που παλιότερα συνεργαζόταν με το BBC, να εικονοποιήσω σε μια μικρού μήκους ένα βιβλίο για τη βρετανική αυτοκρατορία. Αρχικά το αποτέλεσμα ήταν ωραίο, αλλά έμοιαζε σαν να εικονογραφούμε το βιβλίο. Ηταν πολύ στατικό. Οπότε δοκίμασα να δώσω εναλλακτικά την εικόνα του βρετανικού ιμπεριαλισμού σε 5 λεπτά μέσω του ανιμέισον».

Θα δουλεύατε στη διαφήμιση για λόγους πέρα από τον οικονομικό;

• «Πιθανότατα ναι. Το απολαμβάνω. Οι δουλειές εκεί είναι σύντομες και σου δίνουν τη δυνατότητα να δείξεις τη δουλειά σου σε χιλιάδες ανθρώπους. Είναι ειρωνικό αν το σκεφτείς... Εχω δώσει τόση ενέργεια και πάθος στις μικρού μήκους και οι περισσότεροι άνθρωποι με ξέρουν από τις διαφημίσεις με τα αρκουδάκια για ένα χαρτί τουαλέτας! Από την άλλη, είναι κάτι να νιώθει καλά η μητέρα και οι φίλοι σου όταν βλέπουν τη δουλειά σου στην τηλεόραση. Σου δίνει και ένα συγκεκριμένο στάτους στην αγορά. Δημιουργικά μπορεί να μην είναι τόσο ικανοποιητικό, αλλά σου δίνει τη δυνατότητα να κάνεις αυτό που θέλεις και εκτός διαφήμισης. Πώς αλλιώς θα είχαμε δικό μας στούντιο και υπαλλήλους; Πώς θα έρχονταν όλοι αυτοί οι φοιτητές που παίρνουμε δοκιμαστικά κοντά μας;»

Ποιο είναι το πιο αγαπημένο από τα έργα σας;

• «Το «Britannia». Ηταν απολαυστικός ο τρόπος που φτιάχτηκε, με το μόρφινγκ ενός και μόνο χαρακτήρα, ενός υστερικού μπουλντόγκ, χωρίς καν φόντο. Το ίδιο ευχάριστο ήταν και ότι το κοινό, ιδιαίτερα εκτός Βρετανίας, το υποδέχτηκε θερμά».

Η Μπέριλ, με την οποία έχετε τόσο συνδεθεί, τι θα απογίνει;

• «Επιστρέφουμε στην Μπέριλ για την επόμενη περιπέτειά της, το «Dreams and Desires: Beverly Thrills», που φτιάχνουμε τώρα. Θα έχει πια περάσει στη θέση του παρατηρητή, καθώς θα έχει πάρει μια κάμερα και θα βλέπει μέσα από αυτή τους μέχρι τώρα δεύτερους ρόλους γύρω της. Πηγαίνει στην αδερφή της, που είναι επιχειρηματίας στον χώρο της κρυογενετικής στην Αμερική, κολλημένη με τη διατήρηση της ζωής, και προσπαθεί εκεί να βρει τον εαυτό της». *

Το κινούμενο σχέδιο δεν είναι φτηνό υποκατάστατο του σινεμά

Πώς βλέπετε το ανιμέισον την εποχή της οικονομικής κρίσης; Καλύτερα ή χειρότερα;

• «Χθες μίλησα με κάποιον που εκπροσωπούσε σκηνοθέτες και δημιουργούς σε διαφημιστικές εδώ και 20 χρόνια και έκλεισε την επιχείρησή του. Εχουν αρχίσει όλοι να ψάχνουν για φτηνότερα, εναλλακτικά της τηλεόρασης, μέσα. Ισως έτσι οδηγηθούμε στην ελευθερία του Ιντερνετ, όπου δημιουργούμε με μικρότερο κόστος και λιγότερους τεχνικούς περιορισμούς και απευθυνόμαστε σε κοινό εκατομμυρίων. Η «κακή» πλευρά της κρίσης είναι πως για πολλούς το ανιμέισον μπορεί τώρα να θεωρηθεί ένα φτηνό, μιας χρήσης υποκατάστατο της κινηματογραφίας. Θα ήταν άδικο, γιατί όταν το κάνεις όπως εγώ, δεν είναι καθόλου φθηνό και εύκολο. Θέλει χρόνο και πολλά χέρια. Γενικά, πάντως, το ανιμέισον μειώνει το κόστος του χρονιά με τη χρονιά, σε μια εποχή όπου το κόστος ζωής αυξάνεται διαρκώς».

Info: 2-5 Απριλίου, κινηματογράφος «Ιλιον» (Τροίας 34 και Πατησίων 11). Το αφιέρωμα στην Τζοάνα Κουίν το Σάββατο 4 Απριλίου, 10 μ.μ.

• Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 28 Μαρτίου 2009