Saturday, September 6, 2008

Πενήντα χρόνια από το πρώτο σάστισμα

Φωτογραφία
Η Κιμ Νόβακ και ο Τζέιμς Στιούαρτ, οι πρωταγωνιστές του «Δεσμώτη του ιλίγγου». ΕVΕRΕΤΤ/WWW.ΙΜL.GR
Μισό αιώνα από την πρώτη προβολή του, ο «Δεσμώτης του ιλίγγου» του Αλφρεντ Χίτσκοκ παραμένει κορυφαία ταινία της Εβδομης Τέχνης

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΑΦΕΡΜΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ, Σάββατο, 6 Σεπτεμβρίου 2008. «Κοιτάζω ψηλά,κοιτάζω χαμηλά» λέει ο Σκότι που έχει ανεβεί πάνω σε ένα σκαμνί, προσπαθώντας κωμικοτραγικά να λυτρωθεί από την υψοφοβία. Το αίσθημα της ανασφάλειας σε κατατρύχει πάντα, όσες φορές και αν έχεις δει τον «Δεσμώτη του ιλίγγου». Ο Αλφρεντ Χίτσκοκ αρνείται να μας καθησυχάσει. Γνωρίζει ότι ο κόσμος είναι μια χαώδης καταπακτή, με άπειρες πιθανότητες και λύσεις, αδιέξοδα και ιλίγγους. Και με τον «Δεσμώτη του ιλίγγου» θα μορφοποιήσει αυτό το αβυσσαλέο αίνιγμα της ύπαρξης. Θα αποδείξει ότι ο κινηματογράφος μπορεί να γίνει το ισοδύναμο του ονείρου.

Το 1958, στην πρώτη προβολή της ταινίας, οι θεατές βγήκαν από τις αίθουσες σαστισμένοι. Οι κριτικοί μουδιασμένοι. Πολλοί από αυτούς άργησαν να συλλάβουν όλα τα επίπεδα της ταινίας. Πενήντα χρόνια αργότερα, όμως, ο χρόνος έχει δικαιώσει την ανυπέρβλητη δύναμη που εκλύει. Δεν είναι τυχαίο ότι, πλέον, σε ορισμένες διεθνείς ψηφοφορίες για τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών ο «Δεσμώτης του ιλίγγου» αντικαθιστά τον «Πολίτη Κέιν» στην πρώτη θέση. Η ψηφοφορία του Αmerican Film Ιnstitute για το 2008 την κατέταξε στη θέση της καλύτερης ταινίας μυστηρίου όλων των εποχών.

Ο ντετέκτιβ Τζον Φέργκιουσον ή Σκότι (Τζέιμς Στιούαρτ) αρρωσταίνει από τον ίλιγγο του ύψους. Η επιστήθια φίλη του Μιτζ (Μπάρμπαρα Μπελ Γκέντες) προσπαθεί να τον γιατρέψει αλλά εκείνος «φεύγει», παρασύρεται από τον παλιό του φίλο Γκάβιν να παρακολουθήσει μια πανέμορφη γυναίκα, τη Μαντλέν (Κιμ Νόβακ), η οποία τείνει προς την αυτοκτονία... Βέβαια, οι εικόνες του «Χιτς» πάντοτε σημαίνουν περισσότερα. Μεγεθύνονται ακατάσχετα, μας περικυκλώνουν με συνεχείς ανατροπές, πέρα από τις σεναριακές εκπλήξεις που περιστρέφονται γύρω από ένα εύρημα: ένα ψηλό καμπαναριό. Οι εικόνες λοιπόν μας έχουν κρεμάσει μαζί με τον Σκότι στην οδυνηρή αίσθηση του βαράθρου: τον ακολουθούμε ενώ γλιστράει σε έναν κόσμο χωρίς σαφή στηρίγματα. Ερωτεύεται ένα πλασματικό πρόσωπο και το παρακολουθεί επιμόνως, με υπνωτική ρευστότητα, με μουσική ποιότητα που εναρμονίζεται με τη μουσική του Μπέρναρντ Χέρμαν. Η Νόβακ είναι χυμώδης, αλλά ο χαρακτήρας της αποπνέει κάτι το αιθέριο και πεισιθάνατο. Μετά την πτώση της, ο Σκότι θα ερωτευτεί όλο και περισσότερο αυτό που δεν μπορεί να εκπληρωθεί. Εμείς οι θεατές θα τον ακολουθήσουμε και σε αυτή τη χίμαιρα. Προέρχονται από πολλούς χώρους της Τέχνης και καταθέτουν την άποψή τους για την ταινία που θεωρείται από αρκετούς ως η κορυφαία όλων των εποχών: Πέτρος Μάρκαρης, Αλέξης Σταμάτης, Σώτη Τριανταφύλλου, Γιάννης Λεοντάρης, Λάκης Παπαστάθης, Πάνος Χ. Κούτρας, Μαρία Κεχαγιόγλου, Νίκος Κουρής.

No comments: