Sunday, December 20, 2009

ΠΑΝΟΣ ΚΟΥΤΡΑΣ: «Χρωστώ παντού λεφτά, αλλά άξιζε τον κόπο»

Ο σκηνοθέτης μιλάει για την ταινία του «Στρέλλα» που κέρδισε τις εντυπώσεις στο Βερολίνο ενώ έχει ήδη εξασφαλίσει τη διανομή της στη Γαλλία

ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009
Συναντώ τον Πάνο Κούτρα το πρωί της περασμένης Δευτέρας στο Floral των Εξαρχείων, περιοχή στην οποία κατοικεί και συχνάζει. Είναι αλαφιασμένος, τα μάτια του γουρλωμένα. Φυσικό αυτή την εποχή να τρέχει και να μην φτάνει. Δεν είναι μόνον η προώθηση της «Στρέλλας» αλλά και το δράμα της απόσυρσης του αυτοκινήτου του.«Δεν καταλαβαίνω τι μου λένε,πρέπει να υπογράψω χαρτιά,μια τραγωδία» λέει, ενώ προσθέτει λίγο γάλα στον εσπρέσο του. Ωστόσο είναι ευχάριστος και ψύχραιμος, εμφανώς ικανοποιημένος από την ως σήμερα πορεία της ταινίας του.«Ναι, είμαι πολύ ικανοποιημένος από τις προβολές που έχουν γίνει,γιατί αντιλαμβάνομαι ότι η “Στρέλλα” αρέσει. Το πιο σκληρό πράγμα που μπορεί να ζήσει ένας δημιουργός είναι να δει στην αίθουσα ότι η ταινία του δεν “πάει”.Το έχω ζήσει και ξέρω πολύ καλά.Σήμερα χρωστώ παντού λεφτά,αλλά άξιζε τον κόπο.Μπορώ να πω “κοιμήσου ήσυχος” στον εαυτό μου».

Οπως είχα επισημάνει τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Κούτρας ήταν ο σκηνοθέτης που κατάφερε να γίνει «θέμα» σε ένα φεστιβάλ χωρίς πολλά «θέματα». Οντως η «Στρέλλα», η ερωτική ιστορία ενός άνδρα (Γιάννης Κοκιασμένος) και μιας τρανσέξουαλ (Μίνα Ορφανού), καθήλωσε τους θεατές της εφετινής Μπερλινάλε όπου προβλήθηκε (στο Πανόραμα). Οχι απλώς άρεσε, αλλά ενθουσίασε. Αμέσως φάνηκε ότι οι πόρτες της θα άνοιγαν αφού την εκμετάλλευσή της στο εξωτερικό ανέλαβε η films distribution, η οποία έχει ήδη εξασφαλίσει τη διανομή της στη Γαλλία, όπου ο Κούτρας έχει ζήσει πολλά χρόνια και όπου ανδρώθηκε ως κινηματογραφιστής προτού γυρίσει τις δύο ταινίες του: «Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά» και «Αληθινή ζωή».

Ο Κούτρας μιλάει με γενναιοδωρία για τη συνεργασία του με τη Μίνα Ορφανού, την ερασιτέχνιδα ηθοποιό από τη Ρόδο που πήρε τον ρόλο της Στρέλλας έχοντας απαντήσει μια αγγελία του στην εφημερίδα.«Δεν καθυστέρησε ούτε μια φορά στα γυρίσματα· αντιθέτως συχνά ερχόταν πιο νωρίς από όλους». Ο Κούτρας είχε αφοσιωθεί πολύ στην εκπαίδευσή της. Επί έναν ολόκληρο χρόνο τής διάβαζε ο ίδιος το σενάριο («η Μίνα είναι πάρα πολύ δυσλεκτική και δεν το διάβασε ποτέ»είπε). Επίσης, όταν την εκπαίδευε, δεν ήξερε καν αν η ταινία θα γυριζόταν, γιατί από την αρχή τα οικονομικά εμπόδια που αντιμετώπιζε ήταν τεράστια. «Ημουν τυχερός μέσα στην ατυχία μου γιατί οι δυσκολίες στην ανεύρεση των χρη μάτων με βοήθησαν να κάνω αυτές τις ατέλειωτες πρόβες με τη Μίνα για να πάρω ακριβώς αυτό που ήθελα.Προτού αρχίσουν να ρολάρουν οι κάμερες είχαμε ήδη γυρίσει ολόκληρη την ταινία σκηνή προς σκηνή παραπάνω από μία φορά».

Η «Στρέλλα» κόστισε περί τις 300.000 ευρώ και ο Κούτρας αποκαλεί τον εαυτό του low budget κινηματογραφιστή«γιατί στην Ελλάδα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όλοι γυρίζουν low budget ταινίες.Δεν έχουμε την άνεση που υπάρχει στο εξωτερικό γιατί οι συνθήκες εργασίαςεδώ είναι πολύ περιορισμένες.Οσα λεφτά και να έχεις,θα είναι το 1/10 των λεφτών που χρειάζονται».Το μόνο πράγμα που μπορούσε να βοηθήσει στη δημιουργία αυτής της ταινίας ήταν απλώς να μην κάνει πίσω. «Ανέκαθεν ήμουν ηθελημένα απερίσκεπτος»λέει ο Κούτρας, που δεν κρύβει τις εμπειρίες του με τα ναρκωτικά στην εποχή της punk νιότης του.«Εν προκειμένω ήξερα ότι μετά απ΄ όλον αυτόν τον κόπο που είχαμε καταβάλει,με τις πρόβες, με το σενάριο,με τα πάντα,η ταινία έπρεπε πάση θυσία να γυριστεί,είτε με είτε χωρίς οικονομική στήριξη».

Ο Κούτρας πίστευε ότι ένας από τους λόγους που η ταινία καθυστέρησε να γυριστεί ήταν το ότι κανείς από τον κινηματογραφικό χώρο δεν ήθελε να γυριστεί.«Νομίζω ότι ήταν ένας συνδυασμός εμού και του θέματος»είπε ο Κούτρας.«Για τους παραγωγούς δεν είχα αποδείξει τίποτε, πόσω μάλλον εισιτήρια.Και το όνομά μου δεν είναι ούτε Αγγελόπουλοςούτε Βούλγαρης». Οσο για το θέμα, μιλάει από μόνο του. Τον ρωτώ αν χαρακτηρίζοντας τη «Στρέλλα» «queer» ταινία είναι μια προκατάληψη καθ΄ ότι μπορεί κάλλιστα να αγγίζει και ετερόφυλο κοινό.«Είναι πολύ σημαντικό αυτό που γίνεται αυτή την εποχή στον κόσμο με την οριστική απελευθέρωση των δικαιωμάτων για όλες τις μειονότητες του σεξουαλικού προσανατολισμού- ιδίως των τρανσέξουαλ που είναι πάρα πολύ ταλαιπωρημένοι.Συνταιριάζει με την αναθεώρηση και την ανοικοδόμηση μιας κουλτούρας που ως σήμερα παρέμενε μυστική και κρυφή.Ο Λουκάς Θεοδωρόπουλος μού έλεγε ότι μέχρι και τη χούντα ήταν παράνομο να ήσουν γκέι.Υπάρχει λοιπόν και μια διεκδίκηση αλλά και μια στοιχειοποίηση αυτής της κουλτούρας έτσι ώστε οποιοδήποτε παιδί που μεγαλώνει κάπου σε ένα χωριό ή οπουδήποτε και νιώθει κάπως περίεργα,να ξέρει ότι δεν είναι μόνο του στον κόσμο.Υπάρχουν πράγματα και άνθρωποι που μπορούν να το αντιπροσωπεύσουν και να ταυτιστεί.Γιατί είναι πολύ τραγικό να αισθάνεσαι στον κόσμο μόνος σου».

  • Η «Στρέλλα» προβάλλεται από την περασμένη Πέμπτη στην Ελλη και τον Μικρόκοσμο.

No comments: