Saturday, August 30, 2008

Η συνταγή για ένα καλό θρίλερ

Τι διδάσκουν ο μετρ Χίτσκοκ, ο Σκορσέζε με τους αρχετυπικούς γκάνγκστερ του και οι αδελφοί Κοέν με τα υπαρξιακά ερωτήματα των ηρώων τους. Διεφθαρμένοι αστυνομικοί, μοιραίες γυναίκες σε ψηλά τακούνια, έντιμοι μαφιόζοι, καταραμένοι εραστές, αποβράσματα του υποκόσμου, αμετανόητα τέρατα και γοητευτικοί διαρρήκτες. Ποια είναι, αλήθεια, τα συστατικά ενός επιτυχημένου γκανγκστερικού θρίλερ (ή αλλιώς φιλμ νουάρ) και πώς το είδος πήρε διαφορετικές μορφές στην πάροδο του χρόνου;

Η συνταγή για ένα καλό θρίλερ

Τι συνδέει τα μαυρόασπρα κλασικά νουάρ με τις υπέροχες σκιάσεις, όπως είναι το «Πάθος και αίμα» του Χάουαρντ Χοκς με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και τη Λορίν Μπακόλ με τα μοντέρνα, υπερβίαια αιματοκυλίσματα του «Ρulp fiction» του Κουέντιν Ταραντίνο; Τη χρυσή τομή ανάμεσα στο παλιό και το σύγχρονο αναζητά το κινηματογραφικό φεστιβάλ του καναλιού TCM «Crime scene festival», που φέτος διοργανώνεται από τις 24 έως τις 28 Σεπτεμβρίου για έβδομη χρονιά στο Λονδίνο.

Η συνταγή για ένα καλό θρίλερ

Ενας πρωτάρης θα πρέπει να αναζητήσει έναν μπούσουλα στις ταινίες του Αλφρεντ Χίτσκοκ, των αδελφών Κοέν και του Μάρτιν Σκορσέζε. Των κορυφαίων ίσως εκπροσώπων του συγκεκριμένου κινηματογραφικού είδους σε διαφορετικές χρονολογικές περιόδους.

Ο Χίτσκοκ, ως γνωστόν, λάτρευε τους μηχανισμούς του σασπένς. Αυτός ο κορυφαίος σκηνοθέτης που μάθαμε να αποκαλούμε «μετρ», μας έκανε να ταυτιζόμαστε με τους «κακούς» και να ελπίζουμε ότι θα κάνουν τη βρωμοδουλειά και θα γλιτώσουν. Θυμηθείτε, το γκέι ζευγάρι που διαπράττει τον τέλειο φόνο στη «Θηλιά», τον Ρέι Μίλαντ που καταφέρνει έναν συνάδελφό του να πνίξει τη γυναίκα του στο «Τηλεφωνήστε ασφάλεια αμέσου δράσεως», τους δολοφόνους που ανταλλάσσουν θύματα στον «Αγνωστο του εξπρές», την κλεπτομανή Τίπι Χέντρεν που κλέβει τα αφεντικά της στη «Μάρνη».

Ο Σκορσέζε, από την άλλη, μας σύστησε αρχετυπικούς γκάνγκστερ. Μάτσο άντρες, τρωτούς, νευρικούς, άγριους, θύματα των εμμονών και των φιλοδοξιών τους. «Είμαι αστείος, πώς;», ρωτά ο Τζο Πέσι με μάτι που γυαλίζει τον Ρέι Λιότα στα «Καλά παιδιά».

Και εμείς κρατάμε την αναπνοή μας πιστεύοντας ότι είναι έτοιμος να τον πυροβολήσει. Ενα ισχυρό αφεντικό, με ιδιαίτερο κώδικα τιμής, υποδύεται ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο «Καζίνο».

Σωστός οικογενειάρχης και «ευυπόληπτος» πολίτης δεν διστάζει να σπάσει στο ξύλο τη γυναίκα του (Σάρον Στόουν) όταν το κρίνει αναγκαίο. Εξάλλου, ο Ντε Νίρο είναι ο «σαρωτικός» άντρας των «Κακόφημων δρόμων», ένας αθεράπευτος ψυχάκιας (σημειώστε πως έναν αρχετυπικό γκάνγκστερ υποδύεται και ο Αλ Πατσίνο στην «Υπόθεση Καρλίτο», έναν ανερχόμενο, σκληρό άντρα των δρόμων).

Οσο για τους Κοέν, αυτοί φτιάχνουν ταινίες για να ανατρέπουν τους κανόνες τους. Το έκαναν νωρίς στην καριέρα τους με το «Ενα απλό σχέδιο». Οι Κοέν καταλαβαίνουν πόσο σημαντικό είναι για το κοινό να γνωρίζει περισσότερα απ ό,τι οι παίκτες του παιχνιδιού τους, ώστε όταν ένας «ενοχοποιητικός» αναπτήρας ξεμένει στη σκηνή του εγκλήματος, εμείς ευχόμαστε ο ένοχος να γυρίσει να το δει....

Το αναπόδραστο της μοίρας και τα υπαρξιακά ερωτήματα των ηρώων τους διατρέχουν όλη τη φιλμογραφία τους, με τελευταία απόδειξη το βραβευμένο με Οσκαρ «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους», όπου ο τρομακτικός Χαβιέ Μπαρδέμ έγινε απόκοσμος εξολοθρευτής...

Η επιτυχία ενός γκανγκστερικού φιλμ σίγουρα δεν έχει να κάνει μόνο με το πιστολίδι και πόσο βασανιστικά πεθαίνουν οι ήρωες του. Εχει να κάνει με το αναποδογύρισμα των όρων στη σκακιέρα και τη θανάσιμη γοητεία των πρωταγωνιστών. Απόδειξη όλες οι διάσημες γυναίκες που «στόλισαν»το είδος, από την Μπάρμπαρα Στάνγουικ («Με διπλή ταυτότητα») μέχρι την Ούμα Θέρμαν («Ρulp fiction»).

No comments: