Saturday, January 30, 2010

Cinema therapy

Ο Νίκος Περάκης μιλάει για τη νέα του ταινία «Artherapy» που συνδυάζει το ντοκιμαντέρ με τη μυθοπλασία και περιγράφει τη ζωή τριών νέων καλλιτεχνών

Ενας νεαρός γκραφιτάς που δουλεύει στου Ψυρρή βρίσκεται στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή. Μια έκρηξη αναστατώνει την Πλατεία Ηρώων και εκείνος χωρίς να το πολυσκεφτεί αρχίζει να φωτογραφίζει το συμβάν. Φυσικά είναι τα καλλιτεχνικά του αντανακλαστικά που έχουν ενεργοποιηθεί, όμως στα μάτια της αστυνομίας που σπεύδει στην περιοχή έχει το ιδανικό προφίλ του δράστη.

«Οι θεραπευτικές ιδιότητες της τέχνης είναι παλιά ιστορία» λέει ο Νίκος Περάκης.

«Οι θεραπευτικές ιδιότητες της τέχνης είναι παλιά ιστορία» λέει ο Νίκος Περάκης.

Τον πάνε στην ΓΑΔΑ κι εκεί μια σειρά από σπαρταριστές συμπτώσεις απογυμνώνουν με έξυπνο τρόπο τον συχνά σουρεαλιστικό τρόπο σκέψης της Ελληνικής Αστυνομίας.

Τα παραπάνω αποτελούν σκηνή από μια φρέσκια νεανική ταινία που ανήκει στο είδος του «docu fiction», θα προβληθεί τον Μάρτιο και την υπογράφει ο Νίκος Περάκης. Οι τρεις πρωταγωνιστές του, όλοι νεαροί καλλιτέχνες, είναι πραγματικά πρόσωπα. Στην ταινία του οι δρόμοι τους διασταυρώνονται στα παρασκήνια της μουσικής και εικαστικής σκηνής.

«Σταρ» η Ιλια, τραγουδίστρια του συγκροτήματος «Stiletto Scag», μια χυμώδης νεαρή που παλεύει για μια θέση στο μουσικό στερέωμα. Ο Ανδρέας, τελειόφοιτος της δραματικής σχολής του Εθνικού, συμμετέχει εντατικά στις πρόβες του Δημήτρη Λιγνάδη (ένα μεγάλο και ενδιαφέρον κομμάτι της ταινίας που σε βάζει στην ψυχοσύνθεση του γνωστού θεατρικού σκηνοθέτη). Οσο για τον γοητευτικό «τοιχογράφο» ή street artist Αλέξανδρο τον παρακολουθούμε να ολοκληρώνει ένα φιλόδοξο έργο σε μια πολυκατοικία του Ψυρρή.

Με την κάμερά του εστιασμένη στη ζωντανή αυτή περιοχή όπου και ο ίδιος ζει, ο σκηνοθέτης έμπλεξε τις τρεις ιστορίες, προσθέτοντας και μυθοπλαστικά στοιχεία. Αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα του αθηναϊκού αυτού κέντρου: μετανάστες, κάτοικοι της περιοχής, χώροι όπως το Nixon και το Bios.

Ομως τι ακριβώς είναι το docu fiction; Σε τι διαφέρει από ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ;

«Θα έλεγα», εξηγεί ο σκηνοθέτης, «ότι όλα αυτά είναι συνώνυμα στα οποία θα έπρεπε να προσθέσουμε και ένα ψευδο-, όπως ψευδοντοκιμαντέρ που λένε κι οι Αγγλοσάξονες. Το "artherapy" είναι και φιξιόν γιατί μπλέκει πραγματικές και φανταστικές ιστορίες, είναι και ντοκιμαντέρ γιατί καταγράφει από κοντά την δουλειά των φοιτητών και των καθηγητών της δραματικής σχολής του Εθνικού, ή την καθημερινότητα μιας επίδοξης τραγουδίστριας -χωρίς να τους χειραγωγεί όπως τα ριάλιτι. Σκεφτείτε μόνο ότι για να αρχίσουμε το γύρισμα η Ιλια ήρθε από το Λονδίνο και ο Αλέξανδρος από το Βερολίνο, δηλαδή εκεί που τους βρίσκουμε στο τέλος της ταινίας».

Τα γυρίσματα του Περάκη συνέπεσαν με τη διεξαγωγή του μουσικού Synch Festival στην Τεχνόπολι, αλλά και του 48 Hour Film Project, όπου οι συμμετέχοντες καλούνται να γυρίσουν ένα ταινιάκι μέσα σε δύο μόλις μέρες. Η Ιλια συμμετέχει και στα δύο. «Την βρήκα με τους Stiletto Scag στο Myspace και την άκουσα να τραγουδά στο YouTube. Ηταν ιδανική γιατί τραγουδούσε, έγραφε τη μουσική της, είχε το γκρουπάκι της αλλά και δεύτερο επάγγελμα, πράγμα που είδα στους Urban Heroes στο MAD», εξηγεί ο Ν. Περάκης.

Πολλοί κάνουν ένα σύντομο πέρασμα από την ταινία: από τη Μαίρη Τσώνη, τη νεαρή πρωταγωνίστρια του «Κυνόδοντα», μέχρι τον βραβευμένο στη Δράμα μικρομηκά Τζώρτζη Γρηγοράκη και την παρουσιάστρια του MAD Μαίρη Συνατσάκη.

Το ενδιαφέρον άλλωστε της ταινίας είναι ακριβώς η φρέσκια (και κυρίως απομυθοποιητική) καταγραφή του ελληνικού καλλιτεχνικού παρασκηνίου, όπου οι νέοι δοκιμάζουν το ταλέντο και τις ανοχές τους. Οσο για τον Αλέξανδρο, μια σειρά συμπτώσεων θα τον ενοχοποιήσουν ακόμα περισσότερο στα μάτια των αστυνομικών: ένα sms της εικαστικού φίλης του που τον πληροφορεί ότι ένα γκαζάκι κατέστρεψε ένα έργο τέχνης, ένα βιντεάκι της Ιλιας που τραγουδά παθιασμένα «Burn the city», ένα κολάζ φωτογραφιών με θέμα εκρήξεις και επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας.

Η σύλληψή του ήταν πραγματικό γεγονός. «Η αστυνομία τον έπιασε να φωτογραφίζει μια φλεγόμενη βαλίτσα πάνω σ' ένα παγκάκι στον Πειραιά».

Η κατακαημένη αστυνομία...

- Η πρόθεση διακωμώδησης της ελληνικής αστυνομίας από μέρους σας είναι ξεκάθαρη. Αλλά μήπως κάνετε ταυτόχρονα κι ένα άλλο ειρωνικό σχόλιο όταν βάζετε μια νεαρή εικαστικό να υποστηρίζει με διανοουμενίστικους όρους στους αστυνομικούς ότι η επίθεση στους δίδυμους πύργους ήταν κι αυτή μια καλλιτεχνική πράξη;

«Η κατακαημένη αστυνομία μας δεν είναι τίποτε άλλο από το μακρύ χέρι μιας αστικής τάξης, που δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τα εννοιολογικά άλματα της τέχνης και αντιδρά σπασμωδικά όταν κάτι πάει στραβά ή δεν το καταλαβαίνει. Οταν ο Καρλχάιντς Στοκχάουζεν, πρωτοπόρος της ηλεκτρονικής μουσικής, εξέφρασε τον θαυμασμό του για το κατόρθωμα των τρομοκρατών που, όπως είπε, έδρασαν σαν ένας νους, κάτι που ονειρεύονται οι μουσικοί, οι ορχήστρες των ΗΠΑ και της Γερμανίας αρνήθηκαν να εκτελέσουν τα έργα του...»

- Πώς είδατε τις εξεγέρσεις του Δεκέμβρη;

«Ηταν η τραγική κατάληξη της συσσωρευμένης ανεπάρκειας των ανθρώπων που εκλέγουμε για να μας κυβερνήσουν, ελπίζοντας ότι δεν θα μας στερήσουν κανένα από τα άνομα κεκτημένα μας. Σας άρεσε; Το βρήκα σ' ένα blogspot. Αλλά το καλύτερο το είδα στη Μεθώνης ή Αραχόβης: Ηρθαν τα αύρια να διώξουν τα σήμερα...»

- Για τίτλο της ταινίας σας επιλέξατε το «art therapy», έναν όρο ευρέως διαδεδομένο στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα όμως;

«Οι θεραπευτικές ιδιότητες της τέχνης είναι παλιά ιστορία. Πλάθω κουλουράκια με τα δυο χεράκια δεν τραγουδούσατε κι εσείς στο νηπιαγωγείο, για να μην τραβάτε τ' αφτιά και να μην δαγκώνετε τ' άλλα παιδάκια; Η γιαγιά σας κάποτε κεντούσε, η μαμά σας έκανε σίγουρα αγγειοπλαστική, με πηλό και τροχό εννοώ, όχι με μπαλονάκια, και η αυτιστική γενιά σας εκφράζεται με σπρέι και μαρκαδόρους στους δρόμους της γειτονιάς, εξ ου και το street art».

- Κι εσείς; Κάνετε art therapy;

«Δεν είναι τυχαίο ότι ο κινηματογράφος που άρχισε σαν βιομηχανία, θεωρείται κι αυτός τέχνη και μάλιστα έβδομη. Κι αυτό γιατί οι δημιουργοί του συνήθως παρουσιάζουν συμπτώματα μανιοκατάθλιψης: ροπή προς την παντοδυναμία, εναλλαγές συναισθημάτων, εκρήξεις θυμού κ.λπ. Είναι βέβαια μια από τις πιο ακριβές μεθόδους θεραπείας, αν όμως σκεφθείτε ότι συντηρεί ένα σωρό κόσμο από εξίσου επιρρεπείς ομάδες, όπως ηθοποιούς, μουσικούς, κριτικούς κ.λπ. Ο καημένος ο Λαρς φον Τρίερ χρειάστηκε να γυρίσει τον "Αντίχριστο" για να ξεπεράσει δύο χρόνια μανιοκατάθλιψης».

- Βλέποντας την ταινία σας θα 'λεγε κανείς πως ζούμε σε μια Ελλάδα όπου οι νέοι διάγουν έναν άκρως δημιουργικό βίο. Κι όμως πολλοί είναι αυτοί που τους κατηγορούν για έλλειψη ενδιαφερόντων.

«Φαίνεται ότι μιλάτε για κρετίνους, οπαδούς ομάδων, ή μέλη νεολαιών και φοιτητικών κομματικών παρατάξεων. Στη γειτονιά μου, στο εγκαταλειμμένο, το λεγόμενο και ιστορικό, κέντρο της Αθήνας, συναντώ πιο πολύ τους πρώτους, τους ψωνισμένους με την τέχνη τους, με τα κοινά, με κάτι τέλος πάντων. Και σ' αυτούς μάλλον οφείλεται το ότι υπάρχει ακόμη ζωή κι όχι μόνο πρέζα στην πόλη».

- Είσαστε από τις «δυνατές» φωνές στους «Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη». Γιατί όμως νιώσατε την ανάγκη να ενσωματώσετε στην ταινία τα επεισόδια που σημειώθηκαν το φθινόπωρο σε ένα κινηματογραφικό ντιμπέιτ στον «Ιανό»;

«Γιατί κι αυτό το επεισόδιο είναι χαρακτηριστικό για τον χώρο και τη χώρα μας. Από την μια πλευρά τα ανενεργά σωματεία που διαχειρίζονται κεκτημένα -να τα πάλι- και διαπλέκονται με τους εκάστοτε κυβερνώντες. Κι από την άλλη οι νέοι και δραστήριοι δημιουργοί που βαρέθηκαν να τους κοροϊδεύουν οι δύο πρώτοι. Και υπάρχουν και μερικοί γέροι που δεν μπορούν τα σωματεία και υποστηρίζουν τους νέους...»

- Αλήθεια, τη στιγμή που άλλοι συνάδελφοί σας εστιάζουν στην κρίση της μέσης ηλικίας εσείς επιμένετε εδώ και χρόνια να γυρίζετε ταινίες για τις... κρίσεις νεανικής τρέλας.

«Γιατί δεν διανύω πια τη μέση ηλικία και δεν με απασχολεί αναδρομικά ούτε η τρίτη αυτή τη στιγμή. Προτιμώ να παλιμπαιδίζω».*

No comments: