Sunday, January 17, 2010

Παιχνίδι συμφιλίωσης

Η συμφιλίωση είναι το θέμα της νέας, εξαιρετικής, ταινίας «Invictus» του Κλιντ Ιστγουντ. Η συμφιλίωση ανάμεσα στη λευκή μειονότητα των Afrikaners και τους μαύρους της Νότιας Αφρικής που κατάφερε να υλοποιήσει έως έναν μεγάλο βαθμό ο πρόεδρος της χώρας, Νέλσον Μαντέλα, εκμεταλλευόμενος το παγκόσμιο παιχνίδι ράγκμπι της νοτιοαφρικανικής ομάδας Springbok, εθνικό σύμβολο των λευκών και στόχο μίσους των μαύρων.

Ο Μόργκαν Φρίμαν στο ρόλο του προέδρου Μαντέλα και ο Ματ Ντέιμον ως Φρανσουά Πινάρ, ο αρχηγός της νοτιοαφρικανικής ομάδας «Springbok», εθνικό σύμβολο των λευκών και στόχος μίσους των μαύρων.

Ο Μόργκαν Φρίμαν στο ρόλο του προέδρου Μαντέλα και ο Ματ Ντέιμον ως Φρανσουά Πινάρ, ο αρχηγός της νοτιοαφρικανικής ομάδας «Springbok», εθνικό σύμβολο των λευκών και στόχος μίσους των μαύρων.

Ακόμη μία φορά, ύστερα από μια σειρά αριστουργηματικών ταινιών που γύρισε τα τελευταία χρόνια («Gran Torino», «Η ανταλλαγή», «Million Dollar Baby», «Σκοτεινό ποτάμι»), ο Ιστγουντ κατάφερε να φτιάξει μια δυνατή ταινία στο προοδευτικό πνεύμα που χαρακτηρίζει τους μεγάλους σκηνοθέτες του Χόλιγουντ, από τον Ντέιβιντ Γκρίφιθ και τον Τζον Φορντ ώς τον Όρσον Γουέλς και τον Τζον Χιούστον.

Ο τίτλος «Invictus» είναι λατινική λέξη που σημαίνει «ακατανίκητος» και προέρχεται από ένα ποίημα του 1875 του βρετανού συγγραφέα Γουίλιαμ Ερνεστ Χένλι, πηγή έμπνευσης για τον Μαντέλα στη διάρκεια των 27 χρόνων που βρισκόταν στη φυλακή.

Η ταινία, βασισμένη στο βιβλίο του Τζον Κάρλιν «Παίζοντας ενάντια στον εχθρό: Ο Νέλσον Μαντέλα και το παιχνίδι που έφτιαξε ένα έθνος», εκτυλίσσεται το 1995, λίγο μετά τη λήξη της πολιτικής του απαρτχάιντ, όταν ο Νέλσον Μαντέλα εκλέγεται πρώτος μαύρος πρόεδρος της χώρας. Ηταν μια κρίσιμη περίοδος, όπου πολλοί περίμεναν κάτι φρικτό να συμβεί ανάμεσα στους ακροδεξιούς εθνικιστές λευκούς και μερίδα των μαύρων υποστηρικτών του Μαντέλα που ζητούσαν εκδίκηση για τη βία και τον εξευτελισμό που είχαν υποστεί στη διάρκεια του απαρτχάιντ.

Ομως ο χαρισματικός ηγέτης, πιστεύοντας πως η εκδίκηση θα οδηγούσε σε καταστροφή, κατάφερε να πείσει τον γιο λευκών ρατσιστών και αρχηγό των Σπρίνγκμποκ, Φρανσουά Πινάρ (που στην ταινία τον ερμηνεύει πειστικά και συγκρατημένα ο Ματ Ντέιμον), να οδηγήσει την ομάδα του στην κατάκτηση του παγκόσμιου κυπέλλου. Παρόμοια γιγαντιαία προσπάθεια χρειάστηκε ο Μαντέλα να κάνει για να πείσει τους συμβούλους και τους οπαδούς του που μισούσαν τους Σπρίνγκμποκ, θεωρώντας τους ένα από τα χειρότερα σύμβολα του απαρτχάιντ.

Δουλεύοντας με τον Μαντέλα

Πέρα από τη θαυμάσια σκηνοθεσία του Ιστγουντ, με φροντίδα στη λεπτομέρεια και την όλη ανάπλαση της εποχής αλλά και την απόδοση των χαρακτήρων, ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας οφείλεται αναμφισβήτητα στην ερμηνεία του Μόργκαν Φρίμαν, ο οποίος είχε αποκτήσει τα δικαιώματα του βιβλίου του Κάρλιν και έπεισε τον Ιστγουντ να σκηνοθετήσει την ταινία. Ο Φρίμαν, που μέχρι σήμερα έδωσε μερικές από τις καλύτερες ερμηνείες από ηθοποιό του σύγχρονου Χόλιγουντ (υποδυόμενος μάλιστα δύο φορές τον... Θεό), και που είχε ήδη συνεργαστεί παλιότερα με τον Ιστγουντ («Οι ασυγχώρητοι» και «Million Dollar Baby»), ανέλαβε τη φορά αυτή να ερμηνεύσει μια διασημότητα εν ζωή, στοιχείο που έκανε ακόμη πιο δύσκολη τη δουλειά του. «Αν μπορούμε να πούμε πως κάποια πλευρά μιας ερμηνείας είναι δύσκολη, τότε να ερμηνεύσεις κάποιον που ακόμη ζει και που όλοι τον γνωρίζουν είναι το πιο δύσκολο» ανέφερε ο ίδιος σε συνέντευξή του.

Κι όμως ο 72χρονος Φρίμαν, που η ηλικία του είναι περίπου ίδια μ' εκείνη του Μαντέλα στην ταινία, κατάφερε όχι μόνο να δώσει τον τόνο και τον ρυθμό της φωνής και το όλο παράστημά του, αλλά και τη χάρη, την ευγένεια, την πίστη και τη σιγουριά, μαζί και την αίσθηση της μοναξιάς, του μαύρου ηγέτη. Σ' αυτό βοήθησαν και οι συναντήσεις του μαζί του. «Ο ίδιος ο Μαντέλα μου το ζήτησε», ανέφερε ο ηθοποιός, «κι έτσι κι έγινε». Προσθέτοντας: «Ως ηθοποιός αναζητάς στοιχεία που έχουν σχέση με το σώμα και το όλο παράστημα του προσώπου: πώς στέκεται, πώς περπατάει, πώς μιλάει. Λεπτές αποχρώσεις, κινήσεις που τον χαρακτηρίζουν. Η εσωτερική ζωή του βγαίνει από τις σελίδες του σεναρίου. Δεν μπορώ να ξέρω τι σκέφτεται. Εχεις ένα σενάριο και εμμένεις σ' αυτό και το σενάριο θα σε πληροφορήσει για τα πάντα».

Ο Ιστγουντ γύρισε ακόμη μια εμπνευσμένη ταινία, που σίγουρα θα είναι ανάμεσα στις υποψηφιότητες για τα φετινά Οσκαρ. Οπως αναμένεται να είναι και για την ερμηνεία του ο Μόργκαν Φρίμαν, ήδη βραβευμένος στο παρελθόν με το Οσκαρ δεύτερου ρόλου για την ταινία «Million Dollar Baby».**

No comments: