ΖΑΝ ΝΤΕΛΑΝΟΥΑ: Ο ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ "ΝΟΥΒΕΛ ΒΑΓΚ"

Ο εχθρός της «νουβέλ βαγκ» έφτασε τα 100

Ζαν Ντελανουά (1908-2008)

Ο Ζαν Ντελανουά, βραβευμένος με τον Χρυσό Φοίνικα των Κανών το 1946 για την ταινία «Ποιμενική συμφωνία», που για μια περίοδο βρέθηκε στο στόχαστρο των σκηνοθετών της «νουβέλ βαγκ», ιδιαίτερα των Φρανσουά Τριφό και Ζαν-Λικ Γκοντάρ, πέθανε την περασμένη βδομάδα, σε ηλικία 100 χρόνων.

Γεννημένος στις 12 Ιανουαρίου 1908, ο Ντελανουά δίσταζε ανάμεσα σε μια καριέρα τραπεζίτη, αθλητικογράφου και ντεκορατέρ πριν τελικά στραφεί στον κινηματογράφο. Η αδερφή του Ενριέτ Ντελανουά ήταν ήδη γνωστή ντίβα του βωβού. Ξεκίνησε ως ηθοποιός, για να στραφεί σύντομα στο μοντάζ και στη σκηνοθεσία ταινιών μικρού και μεσαίου μήκους. Γυρίζει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία το 1935, είναι όμως με τη «Χρυσή Αφροδίτη» (1938) που σημειώνει την πρώτη του σημαντική επιτυχία. Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, με την ταινία «Μακάο» (1941), από μυθιστόρημα του Μορίς Ντεκομπρά, αντιμετωπίζει προβλήματα λογοκρισίας επειδή χρησιμοποιούσε τον αντι-χιτλερικό ηθοποιό Εριχ φον Στρόχαϊμ. Ενώ, με την ιστορική ταινία «Ο στρατηγός του αυτοκράτορα» (1943), τόλμησε ως μέλος της επιτροπής απελευθέρωσης του κινηματογράφου να προσθέσει μερικές πατριωτικές ατάκες, καταγγέλλοντας έμμεσα την κυβέρνηση του Βισί.

Ο Πιερ Μπλανσάρ και η Μισέλ Μοργκάν, αταίριαστο και τραγικό ερωτικό ζευγάρι στην «Ποιμενική συμφωνία»

Η ταινία που τον επέβαλε ήταν οι «Αιώνιοι εραστές» (1943), σύγχρονη μεταφορά του θρύλου του Τριστάνου και της Ιζόλδης, βασισμένη σε σενάριο του Ζαν Κοκτό, με πρωταγωνιστές τούς Ζαν Μαρέ και Μαντλέν Σολόνζ. Οπαδός ενός καθαρά λαϊκού κινηματογράφου, με έρωτες, ιστορικά δράματα και διασκευές έργων γνωστών συγγραφέων, ο Ντελανουά κινηματογραφεί τον «Πύργο του μίσους» (1943), γύρω από την αντίσταση ενάντια στους Γερμανούς, και μετά την «Ποιμενική συμφωνία» (1946), διασκευή του έργου του Ζιντ. Ενώ στη συνέχεια γυρίζει τις ταινίες «Το μυστικό των Μάγερλινκ» (1949) με τον Ζαν Μαρέ, «Το μεγάλο μυστικό» (1954) με τους Μισέλ Μοργκάν και Ραφ Βαλόνε, «Μαρία Αντουανέτα» (1955) με τη Μισέλ Μοργκάν, «Η Παναγία των Παρισίων» (1956) με την Τζίνα Λολομπρίτζιντα και τον Αντονι Κουίν, «Η πονεμένη πριγκίπισσα» (1962) σε διασκευή του Ζαν Κοκτό. Το 1957 στρέφεται στο αστυνομικό θρίλερ, γυρίζοντας το ατμοσφαιρικό «Κλειδί του μυστηρίου», με τον Ζαν Γκαμπέν στον ρόλο του επιθεωρητή Μεγκρέ. Θα γυρίσει κι άλλες ταινίες με τον Γκαμπέν, με τελευταία τον «Ασο της ληστείας» (1967), ενώ με τη Λολομπρίτζιντα γυρίζει και την «Αυτοκρατορική Αφροδίτη» (1962) για τον γάμο του Ναπολέοντα με τη Μαρί-Λουίζ. Η τελευταία του ταινία ήταν «Η Μαρία από τη Ναζαρέτ» (1995).

Οταν το 1954 ο Φρανσουά Τριφό έγραφε το άρθρο «Μια ειδική τάση στο γαλλικό σινεμά», κάνοντας επίθεση στο εμπορικό σινεμά που εκπροσωπούσε ο Ντελανουά, αυτός έστειλε απάντηση χαρακτηρίζοντας την κριτική του Τριφό «τόσο χαμηλού επιπέδου που δεν συνάντησα ποτέ μου παρόμοιά της στα 20 χρόνια μου στο επάγγελμα».

[ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 25/06/2008]