«Η ιρανική κυβέρνηση επιτίθεται στην τέχνη»

Την απελευθέρωση του συμπατριώτη του, Ιρανού σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί, που βρίσκεται στις ιρανικές φυλακές για πολιτικούς λόγους (στην πραγματικότητα λόγω του περιεχομένου της νέας ταινίας που ετοιμαζόταν να γυρίσει), ζήτησε χθες ο σκηνοθέτης Αμπάς Κιαροστάμι, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που έδωσε στις Κάνες, με αφορμή την προβολή της ταινίας του «Εγκεκριμένο αντίγραφο», όπου πρωταγωνιστεί η Ζιλιέτ Μπινός.

«Οταν ένας καλλιτέχνης φυλακίζεται, τότε η ίδια η τέχνη δέχεται επίθεση», είπε χθες ο Αμπάς Κιαροστάμι

Λίγο πριν είχε γίνει γνωστό πως ο Παναχί ξεκίνησε απεργία πείνας ζητώντας να αποφυλακιστεί.

«Πριν αρχίσουμε να μιλάμε για την ταινία μου», είπε ο Κιαροστάμι, «θέλω να αναφερθώ σε κάτι που αφορά όλους μας, κάτι που έχει να κάνει με επίθεση ενάντια στην ίδια την τέχνη. Δεν μπορούμε να παραμείνουμε αδιάφοροι σ' ό,τι γίνεται αυτή τη στιγμή. Προσωπικά, από τον περασμένο Μάρτιο έκανα διάφορες δηλώσεις κι άρχισα να γράφω αρκετά γράμματα στις Αρχές -έχω φέρει τις επιστολές αυτές μαζί μου- τις οποίες μόνο μια ιρανική εφημερίδα δημοσίευσε. Αναφερόμουν στην υπόθεση του Τζαφάρ Παναχί αλλά και σε άλλους σκηνοθέτες που βρίσκονται στη φυλακή. Ο Παναχί θέλησε να γυρίσει την ταινία του παράνομα γιατί τον εμπόδιζαν να τη γυρίσει όπως ήθελε και για μένα δεν έπρεπε να προβάλλουν τέτοια εμπόδια».

«Το γεγονός ότι έχει φυλακιστεί ένας σκηνοθέτης είναι αυτό καθ' αυτό απαράδεκτο», δήλωσε ο βραβευμένος με τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ το 1997 σκηνοθέτης, για την ταινία του «Η γεύση του κερασιού». «Αν η ιρανική κυβέρνηση συνεχίσει να αρνείται την αποφυλάκιση του Παναχί, τότε πρέπει να μας δώσει εξηγήσεις: Πώς μια ταινία μπορεί να θεωρηθεί έγκλημα, ιδιαίτερα μάλιστα όταν δεν έχει ακόμη αρχίσει να γυρίζεται; Κανείς δεν μπορεί να ξέρει πώς θα είναι τελικά η ταινία. Μόνο υποθέσεις μπορεί να κάνει. Γι' αυτό πιστεύω πως είναι άδικες αυτές οι κατηγορίες».

«Για πολλά χρόνια η ιρανική κυβέρνηση προσπαθεί να βάλει εμπόδια στις ταινίες που γυρίζουν οι ανεξάρτητοι σκηνοθέτες», συνέχισε ο Ιρανός σκηνοθέτης. «Η κυβέρνηση δεν θέλει να δεχτεί τον κινηματογράφο που φτιάχνουν οι ανεξάρτητοι σκηνοθέτες. Αυτά που συμβαίνουν στο Ιράν στηρίζονται σε παρεξήγηση. Επειδή οι ταινίες μου προβάλλονται στο εξωτερικό και αρέσουν, οι Αρχές τις βλέπουν με υποψία. Δεν τους αρέσουν οι ταινίες μου. Οταν ένας κινηματογραφιστής, ένας καλλιτέχνης, φυλακίζεται», κατέληξε ο Κιαροστάμι, που η προβολή των ταινιών του έχει απαγορευτεί στο Ιράν, «τότε είναι η ίδια η τέχνη που δέχεται επίθεση. Μέχρι στιγμής εγώ προσωπικά δεν έχω φοβηθεί, αλλά η υπόθεση του Τζαφάρ Παναχί δείχνει πως τα πράγματα έχουν χειροτερεύσει...».

Το κλίμα της συνέντευξης φορτίστηκε ακόμα περισσότερο όταν μια Ιρανή από το κοινό πήρε τον λόγο και διηγήθηκε την εμπειρία της από διώξεις που είχε υποστεί από τις Αρχές της χώρας της. Η αφήγηση συγκλόνισε την αίθουσα κι έκανε την Ζιλιέτ Μπινός να βάλει τα κλάματα.

Εκκλήσεις για την απελευθέρωση του Παναχί έχουν ήδη κάνει η γαλλική κυβέρνηση και η κριτική επιτροπή του φεστιβάλ, με επικεφαλής τον πρόεδρό της, Αμερικανό σκηνοθέτη Τιμ Μπέρτον. Νωρίτερα, είχε αποσταλεί στις ιρανικές αρχές έκκληση υπογεγραμμένη από εκατοντάδες σκηνοθέτες και διάφορους καλλιτέχνες, ανάμεσά τους και τον Μάρτιν Σκορσέζε.

• Ν.Φ. ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 19 Μαΐου 2010