ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η εργατική τάξη ψάχνει το δρόμο του παραδείσου

Το κοινωνικό σινεμά επιστρέφει δειλά, θίγοντας ζητήματα όπως η παγκοσμιοποίηση και η ανεργία

Στην ταινία με τον οξύμωρο τίτλο «Ο αδελφός μου είναι μοναχοπαίδι», ο σκηνοθέτης Ντανιέλε Λουκέτι ανασυνθέτει μια εικόνα της ταραγμένης Ιταλίας του ’60 και του ’70 με αφορμή την κωμικοτραγική ιστορία μιας οικογένειας της εργατικής τάξης. Η σύντομη κινηματογραφική ιστορία του είναι ένα μείγμα κοινωνικοπολιτικού σινεμά και νοσταλγίας. Ο Λουκέτι κλιμακώνει μια πικρή αλληγορία για τους «κατώτερους» της κοινωνίας που περιμένουν το θαύμα, περιγράφοντας έναν μικρό εμφύλιο πόλεμο με πρωταγωνιστές τους δυο γιους της οικογένειας – έναν ακροαριστερό συνδικαλιστή κι έναν φασίστα. Η ταινία είναι συγκινητική και βαθιά πολιτική. Ο Λουκέτι επαναδιατυπώνει παρόμοια αιτήματα με αυτά που έθετε το πολιτικό και κοινωνικό σινεμά στην Ιταλία κατά τη δεκαετία του ’70. Παρακάμπτει τις ιστορικές καταβολές της σύγκρουσης Δεξιάς και Αριστεράς (το φαινόμενο του φασισμού και η γέννηση της τρομοκρατίας περιγράφονται επιφανειακά) και επαναφέρει το αίτημα της κοινωνικής χειραφέτησης και της πολιτικής πράξης μέσα σε ένα ουμανιστικό πλαίσιο, απαλλαγμένο από τις ιδεολογικές κόντρες του πρόσφατου παρελθόντος.

Το κοινωνικό σινεμά επιστρέφει δειλά στο προσκήνιο, θίγοντας επικαιρικά ζητήματα γύρω από την παγκοσμιοποίηση, την ανεργία και την ενσωμάτωση (ή μη) του ξένου στον δυτικοευρωπαϊκό κοινωνικό ιστό. Στο ντοκιμαντέρ «Το μεγάλο ξεπούλημα», ο Γερμανός Φλόριαν Οπιτζ περιγράφει τις αλλαγές στην καθημερινή ζωή των λαϊκών στρωμάτων σε διάφορες χώρες του πλανήτη μετά την ιδιωτικοποίηση της υγείας, της ύδρευσης, της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και των δημόσιων σιδηροδρόμων. Στο «Κους κους με φρέσκο ψάρι» του Γαλλοτυνήσιου Αμπτελατίφ Κεσίς ένας μεσήλικας και κάτι, Αραβας μετανάστης στη Γαλλία, ζει την τελευταία μεγάλη τρικυμία της ζωής του μέσα στα ήρεμα νερά του λιμανιού της Μασσαλίας. Μένει άνεργος και προσπαθεί να στήσει μια οικογενειακή επιχείρηση. Από την ανεργία ξεκινάει και ο Βρετανός Κεν Λόουτς στο «Ενας ελεύθερος κόσμος» για να σκιαγραφήσει το πορτρέτο μιας γυναίκας, που μεταμορφώνεται από θύμα σε θύτη μέσα σε ένα οικονομικό περιβάλλον αδυσώπητου ανταγωνισμού... [συνέχεια ΕΔΩ. Του Δημητρη Μπουρα, Η Καθημερινή, 14/4/2008]