Σε «λίστες» κομμένων σκηνοθετών διολίσθησε η διοίκησή του...
 |
Σε ανακοίνωση που υπογράφουν 39 κομμένοι σκηνοθέτες διαπιστώνεται η «υποτίμηση του ελληνικού ντοκιμαντέρ», καταγγέλλοντας ότι το Φεστιβάλ «υιοθετεί απόλυτα επιθετικό ρόλο απέναντί» του. Εγκαλούν τον διευθυντή του, Δ. Εϊπίδη, ότι «αγνοεί και στην ουσία ακυρώνει την πλειοψηφία των γνωματεύσεων της "γνωμοδοτικής" επιτροπής, την οποία ο ίδιος όρισε» και «κόβει από όλα τα προγράμματα του Φεστιβάλ, Διεθνές, Πανόραμα κλπ. μεγάλο μέρος της ελληνικής παραγωγής».
Αυτό γίνεται προς όφελος των ξένων ντοκιμαντέρ, αφού, ενώ φέτος αυξήθηκε ο συνολικός αριθμός ταινιών που θα προβληθούν, «υπάρχει σαφής μείωση των ελληνικών». Συγκεκριμένα: Οι ξένες ταινίες αυξήθηκαν κατά 70 και οι ελληνικές μειώθηκαν κατά 48. Από τις 87 ελληνικές ταινίες που υποβλήθηκαν μόλις 37 θα προβληθούν στο φεστιβάλ.
Επιπλέον, οι κομμένες ταινίες δεν μπορούν να διαγωνιστούν ούτε για τα Κρατικά Βραβεία, αφού ο νόμος επιβάλλει την προηγούμενη συμμετοχή τους στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Οι σκηνοθέτες ζητούν, «αφού καταργηθεί ο νόμος να αλλάξει ο κανονισμός του φεστιβάλ» και «η ομόφωνη απόφαση της Γνωμοδοτικής Επιτροπής να δεσμεύει τον καλλιτεχνικό διευθυντή» για το τμήμα όπου θα προβληθεί η ταινία και για τη συμμετοχή της στα βραβεία FIPRESCI (σ.σ. Διεθνής Ομοσπονδία Κριτικών Κινηματογράφου). Διότι «μέχρι τώρα ο διευθυντής αποφασίζει μόνος του» για το ποιες ταινίες θα διαγωνιστούν για τα βραβεία FIPRESCI «και κρατάει πάντα τον κατάλογό τους κρυφό!».
Διαπιστώνουν, επίσης, «στροφή» του Φεστιβάλ στις τηλεοπτικές παραγωγές. Απαιτούν «να φιλοξενεί τα ντοκιμαντέρ της ελληνικής παραγωγής κάθε έτους και να λειτουργεί ως υγιές φόρουμ ανταλλαγής ιδεών (...) Να ενισχύει τα κίνητρα και τη δημιουργικότητα της ελληνικής παραγωγής. Και όχι να συμβάλλει, με λογικές προγραφών, στην περιθωριοποίησή της». Καλούν τους φορείς του κινηματογράφου «να συμβάλουν αποφασιστικά στην αλλαγή του νομού και στην αποκατάσταση της αδικίας που διαπράττεται με αυτές τις τακτικές».
Μεταξύ των κομμένων είναι και ο Λεωνίδας Βαρδαρός, η ταινία του οποίου, «Τόποι πολιτικής εξορίας - Αϊ Στράτης», σχετίζεται άμεσα και με το φετινό αφιέρωμα του Φεστιβάλ για τα «Πρόσωπα του φασισμού». Το 2000 κόπηκε και το ντοκιμαντέρ του για τη Μακρόνησο! Ο Λ. Βαρδαρός είπε στον «Ρ» ότι η διάταξη για τη συμμετοχή των ντοκιμαντέρ στα Κρατικά Βραβεία «πέρασε νύχτα» το 2002 και το 2003 ορίστηκε μια πενταμελής επιτροπή για την επιλογή των ταινιών. Αργότερα, ο διευθυντής όρισε μια «γνωμοδοτική επιτροπή». Φέτος, «μας έστειλε μια επιστολή ότι η δουλειά μας έχει ενδιαφέρον αλλά "δεν επιλέχθηκε" και αν θέλουμε μπορούμε να πάμε στο Φεστιβάλ και να πουλήσουμε τις ταινίες μας στο παζάρι. Του άφησα ένα μήνυμα: "Στην Ελλάδα έγινε ένας εμφύλιος πόλεμος. Εκατό χιλιάδες αγωνιστές εξορίστηκαν στα νησιά και πολλοί από αυτούς δεν ξαναγύρισαν". Πρέπει να μου απαντήσει τι πρόβλημα έχει με τη Μακρόνησο και τον Αϊ - Στράτη». [Ριζοσπάστης, 26/2/2008]
1 comment:
ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΥΠΙΑΣ
Οι έλληνες σκηνοθέτες ντοκιμαντέρ περίμεναν με ανυπομονησία το επετειακό 10ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Τελικά, η Διεύθυνση του Φεστιβάλ, αυτό που δεν κατάφερε σε εννέα χρόνια το κατάφερε στο δέκατο: να διχάσει τον κόσμο του κινηματογράφου και να μετατρέψει τη γιορτή σε «πεδίο μάχης» με απρόβλεπτες και δυσάρεστες συνέπειες.
Και δεν είναι μόνο η ιστορία με τις κομμένες ταινίες αλλά ένα πλήθος παρατυπιών που αμαυρώνουν την επέτειο και απειλούν να σύρουν ακόμη και στα αστικά δικαστήρια τους υπεύθυνους του Φεστιβάλ.
Καταγραφή παρατυπιών:
1. Σύμφωνα με τον κανονισμό του Φεστιβάλ «Οι ελληνικές ταινίες ντοκιμαντέρ για να συμμετάσχουν στο Επίσημο Πρόγραμμα του Φεστιβάλ πρέπει να μην έχουν πραγματοποιήσει προηγούμενη δημόσια προβολή στην Ελλάδα και την Κύπρο». Είναι τεκμηριωμένο ότι τρεις (από τις 14 ελληνικές συμμετοχές) έχουν πραγματοποιήσει δημόσια προβολή. (Στον κατάλογο του Φεστιβάλ δηλώνεται ψευδώς ότι κάνουν «παγκόσμια πρεμιέρα»). Λίγες ώρες πριν την έναρξη του Φεστιβάλ ανακοινώθηκε ότι αποσύρονται από το επίσημο πρόγραμμα οι δυο. Η τρίτη, που είχε επιλεγεί και ως η ταινία έναρξης του Φεστιβάλ, παραμένει. Η παρατυπία αυτή πλήττει συναδέλφους που έχουν ταινίες χωρίς πρώτη δημόσια προβολή και άλλες αποκλείστηκαν από το Διεθνές πρόγραμμα και άλλες (οι περισσότερες) εντελώς.
2. Η ταινία «Απαγορευμένα» του Γιάννη Καλέμη-Μαυρογένη, παρ ότι έπρεπε υποχρεωτικά να περιληφθεί στο πρόγραμμα καθώς είναι υποψήφια για τα κρατικά βραβεία ποιότητας είχε αποκλειστεί ολοκληρωτικά από το Φεστιβάλ (υπάρχει γράμμα με την υπογραφή του Καλλιτεχνικού Διευθυντή). Χρειάστηκαν οι παρεμβάσεις προς την κ. Μουζάκη της Εταιρίας Σκηνοθετών, του Δικτύου Ντοκιμαντέρ και η απειλή δικαστικών διώξεων για να ανακληθεί την τελευταία στιγμή η απαγόρευση.
3. Δεν έγινε το ίδιο με την ταινία του Θόδωρου Μαραγκού η οποία παραμένει εκτός προγράμματος με την δικαιολογία ότι είναι παρόμοια με άλλη ταινία του σκηνοθέτη που προβλήθηκε στη Θεσσαλονίκη πριν τέσσερα χρόνια. Ο σκηνοθέτης δηλώνει υπεύθυνα ότι είναι νέα ταινία με υλικό από προηγούμενες. Η ταινία αποκλείεται (με βάση τον αναχρονιστικό νόμο) από την διεκδίκηση βραβείου ποιότητας κι ο σκηνοθέτης νομιμοποιείται να προβεί δε δικαστική δίωξη των υπευθύνων του Φεστιβάλ.
4. Σύμφωνα με τον κανονισμό των βραβείων «Για τα Bραβεία Κοινού ελληνικής ταινίας έχουν το δικαίωμα να διαγωνιστούν όλες οι ελληνικές ταινίες που πραγματοποιούν πρώτη δημόσια προβολή, είτε παρουσιάζονται στο Διεθνές Πρόγραμμα, είτε στο Πανόραμα, είτε στην Ελληνική Τηλεόραση». Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες ταινίες της κατηγορίας Ελληνική Τηλεόραση έχουν ήδη προβληθεί ενώ πολλές από τις ταινίες του Πανοράματος (και οι τρεις του Επίσημου) έχουν ήδη πραγματοποιήσει πρώτη δημόσια προβολή. Αλλά πουθενά στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ δεν αναφέρεται ποιες ταινίες αποκλείονται από τη διαδικασία των βραβείων και δημιουργείται μεγάλη σύγχυση σε κοινό και σκηνοθέτες.
5. Ο κανονισμός του Φεστιβάλ αναφέρει ότι «Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης- Εικόνες του 21ου Αιώνα δεν είναι διαγωνιστικό». Χορηγοί, όμως, μπορούν να δίνουν βραβεία. Σε δελτίο τύπου 20-2-2008 αναφέρεται: «Αξίζει να σημειωθεί ότι μοναδικά επίσημα βραβεία του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είναι αυτά του κοινού». Αλλά μια διαδικασία απονομής βραβείων, έστω κι αν γίνεται με «καθολική ψηφοφορία», σημαίνει διαγωνισμό. Και ο προσδιορισμός «επίσημα βραβεία» δεν αφήνει αμφιβολία ότι το Φεστιβάλ γίνεται από την πίσω πόρτα και κατά παράβαση του κανονισμού του, διαγωνιστικό!
6. Ο κανονισμός λέει ότι «Στο έργο της επιλογής των ελληνικών ταινιών, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του υποβοηθείται από τριμελή Γνωμοδοτική Επιτροπή που αποτελείται από άτομα του επαγγελματικού αυτού χώρου». Με τη λέξη «Επιτροπή» οι γνωρίζοντες τα ελληνικά εννοούν ομάδα ανθρώπων που συνέρχεται και συναποφασίζει. Στην περίπτωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ η γνωμοδοτική επιτροπή δεν συνέρχεται ποτέ και φυσικά δεν συναποφασίζει για να κάνει κοινές προτάσεις στον Καλλιτεχνικό Διευθυντή για τον απλούστατο λόγο ότι τα μέλη της δεν βλέπουν όλες τις υποψήφιες ταινίες! Αυτό δεν αποτελεί παράβαση του κανονισμού;
7. Μέχρι πέρυσι ο κανονισμός του Φεστιβάλ ανέφερε ότι ταινίες που περιέχουν δραματοποιημένες σκηνές αποκλείονται από το επίσημο πρόγραμμα γιατί δεν θεωρούνται ντοκιμαντέρ. Αυτή η ανιστόρητη και παράλογη διάταξη απαλείφθηκε από τον κανονισμό του 2008. Φαίνεται όμως να ισχύει υπόγεια και παράτυπα. Έχει αναφερθεί μια τουλάχιστον περίπτωση, της ταινίας του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου η οποία «εξορίστηκε» στο Πανόραμα (παραπέρα δεν πήγαινε γιατί είναι υποψήφια για τα κρατικά βραβεία) γιατί είχε δραματοποιημένες σκηνές.
8. Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τη νομιμότητα του ίδιου του Φεστιβάλ, καθώς όλες οι διαδικασίες πρόσκλησης συμμετοχής ταινιών, κατάθεσης αιτήσεων και επιλογής ταινιών ολοκληρώθηκαν χωρίς να έχει δημοσιευτεί, ως ορίζει ο νόμος, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ο κανονισμός διεξαγωγής του! Συγκεκριμένα οι «ατομικές προσκλήσεις» έγκρισης ή απόρριψης ταινιών στάλθηκαν στις 9 Φεβρουαρίου, ανακοινώθηκαν δημόσια σε συνέντευξη τύπου στις 26 Φεβρουαρίου και ο κανονισμός δημοσιεύτηκε στις 28! Αυτό οπωσδήποτε αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, διασύρει διεθνώς το Φεστιβάλ αλλά μπορεί να το βάλει σε επικίνδυνα μονοπάτια.
Αν αυτές οι παρατυπίες οδηγήσουν σε δικαστικές περιπλοκές γίνεται αντιληπτό ότι δεν αποτελούν όνειδος για τα άτομα που ανώριμα (αν και προχωρημένης ηλικίας) οδηγούν σε περιπέτειες το Φεστιβάλ αλλά υπονομεύουν το κύρος του διεθνώς συμπαρασύροντας την ελληνική κινηματογραφική δημιουργία.
Γι αυτό μόνο θλίψη προκαλεί το δελτίου τύπου της παραμονής έναρξης του Φεστιβάλ που αντί να είναι πανηγυρικό καταφεύγει (κατά τα τρία τέταρτα των δυο σελίδων του) σε έναν πρόωρο και ημιτελή και ανακριβή απολογισμό των τριών τελευταίων χρόνων του Φεστιβάλ (απάντηση δήθεν στους επικριτές του που οργανώνουν τη Γιορτή Ντοκιμαντέρ στην Αθήνα). Γιατί βιάστηκαν; Άραγε προαισθάνονται το τέλος κάποιας αβέβαιης πορείας;
Καιρός ν΄ αρχίσει μια νέα.
Το Υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να βάλει το πρώτο λιθαράκι:
• Καταργώντας άμεσα την υποχρεωτική προβολή των ταινιών ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης προκειμένου να συμμετάσχουν στα Κρατικά Βραβεία ποιότητας.
• Καταργώντας άμεσα το υποχρεωτικό (δαπανηρό, ξεπερασμένο και χωρίς ουσία) τράνφερ σε φιλμ.
Νίκος Θεοδοσίου
Ιδρυτικό μέλος του Δικτύου Ντοκιμαντέρ
Post a Comment