Sunday, January 16, 2011

Σαράντα πέντε τετραγωνικά για τη γενιά των (πρώην) 700 ευρώ

Αυτό σίγουρα δεν έχει ξαναγίνει. Βλέποντας μια ελληνική ταινία, να εξασφαλίζεις το νοίκι ενός χρόνου. Αν, βέβαια, είσαι ο τυχερός του πρωτότυπου διαγωνισμού που σκαρφίστηκε η κινηματογραφική εταιρεία διανομής «Feelgood», με αφορμή την έξοδο την Πέμπτη στις αίθουσες της νέας ταινίας του Στράτου Τζίτζη, «45 τετραγωνικά».
Τόσο ακριβώς είναι και το μέγεθος του σπιτιού που «παίζεται» στο διαγωνισμό, που δίνει την ευκαιρία, σε όποιον κερδίσει, να εξασφαλίσει δωρεάν διαμονή για ένα χρόνο σε ένα διαμερισματάκι, που έχει και τις αρετές του. Είναι ρετιρέ με θέα στον Λυκαβηττό (στην περιοχή Γκύζη, οδός Ι. Σούτσου). Το μόνο που χρειάζεται είναι να συμπληρώσει κανείς ένα σχετικό κουπόνι που θα προμηθεύεται από τον κινηματογράφο όπου θα προβάλλεται η ταινία, προκειμένου να συμμετάσχει στην κλήρωση.
Ολα αυτά δεν είναι καθόλου άσχετα με την ταινία. Συνδέονται με το θέμα της, που είναι εμπνευσμένο από τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζει η γενιά των 700 ευρώ, ένας όρος που έχει πλέον κατοχυρωθεί. Ολο γι' αυτήν ακούμε και συχνά γι' αυτήν γράφουμε. Να όμως που ο Στράτος Τζίτζης των «Σώσε με» και «Η αγάπη είναι ελέφαντας», της αφιέρωσε τη νέα του ταινία που, όπως λέει ο ίδιος, «ανήκει στο λαϊκό σινεμά».
Τα «45 τετραγωνικά» έχουν ηρωίδα την 23χρονη Χριστίνα -την υποδύεται η πρωτοεμφανιζόμενη στο σινεμά Εφη Λογγίνου- η οποία κάνει τα αδύνατα δυνατά να νοικιάσει ένα σπιτάκι στην Αχαρνών και να ανεξαρτητοποιηθεί από την εποπτεία της μητέρας της (Ράνια Οικονομίδου). Δεν μιλάμε δηλαδή για φοβερές φιλοδοξίες, αλλά για τις αυτονόητες που μπορεί να έχει ένας νέος άνθρωπος.
Η Χριστίνα τα καταφέρνει, με μεγάλο βέβαια κόστος, και, όπως λέει ο σκηνοθέτης γελώντας, «χωρίς λαχείο, όπως γίνεται στον διαγωνισμό». Φέρνει τα πάνω κάτω στη ζωή της, πιάνει δεύτερη δουλειά (πωλήτρια και σερβιτόρα) και φτάνει στο σημείο να κοιμάται στο πάτωμα με ένα σλίπινγκ μπαγκ. Αυτό και μόνο όμως, το ότι κοιμάται στο δικό της σπίτι, την κάνει ευτυχισμένη.
Το θέμα του Τζίτζη δεν είναι απλώς η επιβίωση, πώς δηλαδή τα βγάζει πέρα με πενιχρό μισθό μια νεαρή κοπέλα. Είναι πιο σύνθετο. «Νέοι άλλων εποχών έχουν αντιμετωπίσει και πιο δύσκολες καταστάσεις», λέει. Και εξηγεί: «Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι ότι, όταν οι νέοι είναι στριμωγμένοι, δεν μπορούν να εκφραστούν και να γίνουν δημιουργικοί. Η πνευματική ελευθερία είναι συνυφασμένη με την ανεξαρτητοποίηση.
Οταν μένεις με τους γονείς σου, σου πιπιλάνε το μυαλό με δικές τους ανησυχίες, όπως το να βολευτείς, να παντρευτείς, να κάνεις παιδιά, κ.τ.λ. Ενας νέος, όμως, χρειάζεται το χρόνο να σκεφτεί τι θέλει ο ίδιος από τη ζωή».
Είναι χαρακτηριστική μια ατάκα της Χριστίνας. Λέει κάποια στιγμή: «Θέλω να ανησυχώ εγώ για τον εαυτό μου και όχι για τη μάνα μου που ανησυχεί για μένα». Το πρόβλημά της δεν είναι μόνο η μητέρα της, αλλά και το ευρύτερο περιβάλλον και οι φίλοι της, που πια δεν την ικανοποιούν.
Μεγαλωμένη στα δυτικά προάστια ακολουθεί τις συνήθειες των κοριτσιών της εποχής της: ακούει λαϊκοπόπ, βάφει τα νύχια της, πίνει καφέδες με τις παρέες της, παθιάζεται με τη Γιουροβίζιον και ξοδεύει το χαρτζιλίκι της στα λούσα. «Φαίνεται μια κωλοπετσωμένη κοπέλα γιατί είναι τσαμπουκάς αλλά κρύβει μέσα της ευαισθησίες και μια εύθραυστη πλευρά. Οταν μένει μόνη της, ανοίγεται μπροστά της ένας άλλος κόσμος. «Εκεί που άκουγε ντιριντάχτα, ανακαλύπτει τον Λέοναρντ Κοέν», εξηγεί ο Τζίτζης.
Τυχαία συμβαίνει. Στην πραγματικότητα βρίσκει στο νέο της σπίτι διάφορα αντικείμενα του προηγούμενου ενοικιαστή που έχουν ξεμείνει σε κούτες. Ανάμεσά τους είναι ένα cd με τη διασκευή του Βασίλη Βασιλικού των «Raining Pleasure» του τραγουδιού «Famous blue raincoat» του Λέοναρντ Κοέν. Βρίσκει και βιβλία του Κωνσταντίνου Καβάφη αλλά και πίνακες ζωγραφικής. Με λίγα λόγια, κάνει παράλληλα και την πολιτιστική της επανάσταση.
Ο Στράτος Τζίτζης δεν έγραψε το σενάριο εκ του πονηρού, για να κάνει μια επίκαιρη ταινία με την οποία να μπορούν να ταυτιστούν πολλοί. Η ηρωίδα του είχε διαμορφωθεί πριν από την οικονομική κρίση. Μάλλον διάφορες τηλεοπτικές σειρές έβαλαν το χεράκι τους. Δηλαδή; «Ηθελα να ασχοληθώ με μια γενιά που δεν είχε εκφραστεί στο σινεμά ή την τηλεόραση. Τα σίριαλ με πρωταγωνιστές νέους ανθρώπους είναι εξωπραγματικά. Οι φοιτητές ζουν σε ντιζαϊνάτα ντεκόρ και κολωνακιώτικα σπίτια. Για παράδειγμα, στα σίριαλ του Χριστόφορου Παπακαλιάτη δεν έβλεπα καμία εικόνα που να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα και τη λαχτάρα των νέων να εξελιχθούν. Ολα ήταν καλλιτεχνικές ακρότητες ή ψευδεπίγραφες παρουσιάσεις μιας γενιάς που δεν είχε εικόνα του εαυτού της...».
*Στα «45 τετραγωνικά» παίζουν ακόμα: Αλεξάνδρα Παλαιολόγου, Αντίνοος Αλμπάνης, Γιώργος Γιαννόπουλος, Ειρήνη Αντύπα.*

No comments: