Αθεος ιερέας και αστυνόμος με συνείδηση

• Η διαθήκη ενός άθεου Καθολικού ιερέα του 17ου αιώνα στάθηκε η βάση για την πολύ ενδιαφέρουσα ταινία «Η διαθήκη του ιερέα Ιωάννη Μελιέ» του Δημήτρη Κολλάτου, που είδαμε στο ελληνικό τμήμα του φεστιβάλ.

Ο Δημήτρης Κολλάτος με τη «Διαθήκη του ιερέα Ιωάννη Μελιέ» υπογράφει την πιο συγκροτημένη ταινία του εδώ και χρόνια

Η διαθήκη αυτή αρνείται την κόλαση και τον παράδεισο και χαρακτηρίζει την ιστορία του Ιησού παραμύθι, που κρατάει τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους από οποιαδήποτε αντίδραση ή εξέγερση προς όφελος της Εκκλησίας (και όχι μόνο της καθολικής) και των πλουσίων. Την ανακαλύπτει ο πατέρας Ιωάννης, ένας νέος καθολικός ιερέας στην Τήνο, κι αρχίζει να την εφαρμόζει στα ανατρεπτικά του κηρύγματα.

Ο Κολλάτος παρουσιάζει το αντιθρησκευτικό αυτό μανιφέστο του μέσα από την πορεία του νεαρού ιερέα του, ενώ, παράλληλα, σε μια σειρά φλας-μπακ (γυρισμένα σε μαυρόασπρο, εικαστικά αυστηρό φιλμ που θυμίζει ταινίες του Μπρεσόν), καταγράφει την πορεία του ίδιου του πατέρα Μελιέ (τον ερμηνεύει πολύ συγκρατημένα ο Κολλάτος), στο χωριό του οποίου κάποια στιγμή ταξιδεύει και ο πατήρ Ιωάννης. Το σενάριο στηρίζεται ουσιαστικά στα γραφτά από τη διαθήκη του Μελιέ (και το βιβλίο που έγραψε ο ίδιος ο Κολλάτος), διαθήκη που επηρέασε τον Ντιντερό (πιθανόν και τον Βολταίρο) και πολλούς άλλους. Η ταινία, αναπόφευκτα, φέρνει στον νου τον «Γαλαξία» του Λουίς Μπουνιουέλ. Εκείνο όμως που πιστεύω ότι της λείπει είναι το χιούμορ και κάποιος σουρεαλισμός, που θα την απογείωναν. Πάντως, όπως έχει, παραμένει η πιο συγκροτημένη και σοβαρή δουλειά, εδώ και πολλά χρόνια, του σκηνοθέτη της.

Για όσους θέλουν να δουν μερικές πράγματι εξαιρετικές ταινίες, πρέπει να ψάξουν στο αφιέρωμα στον φιλιππινέζικο κινηματογράφο στο τμήμα «Μέρες ανεξαρτησίας». Ιδιαίτερα τις ταινίες των Μπριγιάντι Μεντόζα, Λαβ Ντίαζ και Ράγια Μαρτίν. Ο Μεντόζα είναι αναμφισβήτητα ο πιο σημαντικός και ο πιο γνωστός στο δυτικό κοινό σκηνοθέτης. Το αφιέρωμα προβάλλει τρεις ταινίες του («Λόλα», «Tirador» και «Kinatay»). Σε όλες κάνει μια έντονη κριτική ενός διεφθαρμένου κοινωνικού και πολιτικού συστήματος. Αναμφισβήτητα, η πιο συγκλονιστική, η πιο σκληρή είναι το «Kinatay» (σίγουρα όχι για όσους δεν έχουν γερά νεύρα), βουτηγμένη σε μια κατάμαυρη ατμόσφαιρα, από τις πιο σημαντικές του φεστιβάλ.

Πρωταγωνιστής της ταινίας, που βασίζεται σε πραγματικό γεγονός, είναι νεαρός μαθητευόμενος αστυνομικός που, για να βγάλει μερικά έξτρα χρήματα, αποφασίζει να συμμετάσχει σε μια περίεργη «επιχείρηση» που του προτείνει διεφθαρμένος αστυνομικός: την απαγωγή, την κακοποίηση και την άγρια δολοφονία μιας πόρνης.

Ευκαιρία για τον Μεντόζα να κάνει ένα καυστικό σχόλιο πάνω στις αστυνομικές μεθόδους αλλά και τη διαφθορά στον χώρο της αστυνομίας και σε μια κοινωνία που την αποδέχεται. Η ταινία είναι δοσμένη μέσα από συνεχή νυχτερινά τράβελινγκ, που δημιουργούν ένα είδος κατάδυσης στην κόλαση. Φτάνει στις πιο άγριες στιγμές της με τον ακρωτηριασμό του πτώματος του κοριτσιού. *

Ο Δημήτρης Κολλάτος ερμηνεύει ο ίδιος, τον πατέρα Μελιέ, που η διαθήκη του επηρέασε τον Ντιντερό

• Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ, Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2009