50ό Φεστιβάλ: βραβεία, αυλαία και απολογισμός

• Πρωτιά για τα «Σταυροδρόμια της ζωής»

• Του Παναγιωτη Παναγοπουλου, Η Καθημερινή, 24/11/2009
  

ΦΕΣΤΙΒΑΛ. Την τάση της Μόστρας της Βενετίας ακολούθησε το 50ό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, απονέμοντας το μεγάλο του βραβείο, τον Χρυσό Αλέξανδρο, στα «Σταυροδρόμια της ζωής», μια ισραηλινή ταινία των Σκαντάρ Κόπτι και Γιαρόν Σάνι. Οπως ο «Λίβανος» του Σαμιουέλ Μαόζ, που κέρδισε στη Μόστρα, έτσι και τα «Σταυροδρόμια της ζωής» ασχολούνται με την πολυετή κρίση στις σχέσεις Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Επίκεντρο, η γειτονιά Ατζαμί της Τζάφα, σημείο σύγκρουσης μεταξύ Εβραίων, Μουσουλμάνων και Χριστιανών. Το βραβείο, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 40.000 ευρώ, απένειμε ο Βέρνερ Χέρτσογκ, τιμώμενο πρόσωπο της φετινής διοργάνωσης.

Τον Αργυρό Αλέξανδρο και τα 25.000 ευρώ που τον συνοδεύουν, απένειμε η κριτική επιτροπή με πρόεδρο τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, στη ρουμάνικη ταινία «Μετάλλιο τιμής», που σκηνοθέτησε ο Κάλιν Πέτερ Νέτσερ. Η ίδια ταινία τιμήθηκε με το βραβείο αντρικής ερμηνείας, μοιράστηκε το βραβείο σεναρίου με τα «Σταυροδρόμια της ζωής», ενώ κέρδισε επίσης το βραβείο της ένωσης κριτικών Fipresci, καθώς και το βραβείο τεχνικής αρτιότητας, το οποίο απονέμει η Ενωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης.

Το βραβείο γυναικείας ερμηνείας απονεμήθηκε στη Ρουθ Νίρερε για τον ρόλο της στην ταινία από το Βέλγιο «Η μέρα που ο Θεός έφυγε ταξίδι». Ειδική μνεία απονεμήθηκε στην Καταρίνα Σούτλερ για την ερμηνεία της στη γερμανική ταινία «Θα ’ρθει η μέρα», καθώς και στα «Αγόρια από το Μπαϊκάλ» από τις Φιλιππίνες. Ακόμη, βραβείο καλλιτεχνικής επίτευξης απονεμήθηκε στον Κορεάτη «Αγνοούμενο».

Από τις ελάχιστες ελληνικές ταινίες του φετινού προγράμματος, η Fipresci προτίμησε τον «Διαχειριστή» του Περικλή Χούρσογλου. Το βραβείο «Ανθρώπινες αξίες» και 15.000 ευρώ απένειμε η Βουλή των Ελλήνων στον «Λίβανο», που προβλήθηκε εκτός συναγωνισμού, στο τμήμα «Ημέρες ανεξαρτησίας», ενώ ο δήμος Θεσσαλονίκης απένειμε το δικό του βραβείο, «Σινεμά και πόλη», καθώς και 15.000 ευρώ, στην ταινία του Χόρχε Νάβας «Αίμα και βροχή».

Τα βραβεία κοινού και έπαθλο 3.000 ευρώ κέρδισαν οι ταινίες: «Το τελευταίο τραγούδι του Ελβις» του Βασίλη Ραΐση, η «Μπιλόμπα» της Σοφίας Παπαχρήστου και τα «Σταυροδρόμια της ζωής» από το διεθνές διαγωνιστικό τμήμα. Τέλος, η Ενωση κριτικών ΠΕΚΚ, αποφάσισε για ακόμη μια φορά να μην απονείμει βραβείο σε ελληνική ταινία, αλλά συμβολικά να βραβεύσει τον εξώστη β΄, χώρο έκφρασης αντιδράσεων κατά τα παλαιότερα χρόνια του φεστιβάλ, τον οποίο η ανακοίνωση της ΠΕΚΚ χαρακτηρίζει «όαση ελευθερίας και αναζήτησης αξιών σε καιρούς δύσκολους, πριν εκφυλιστεί και παρεκτραπεί».

Η φετινή διοργάνωση χαρακτηρίστηκε από την απουσία της πλειοψηφίας των Ελλήνων σκηνοθετών, που δίνουν τον χαρακτηριστικό τόνο και διαφοροποιούν το φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης από τις υπόλοιπες, περιφερειακές των μεγάλων, κινηματογραφικές διοργανώσεις. Το δεύτερο σημείο που χαρακτήρισε το φετινό 50ό φεστιβάλ ήταν η αδυναμία του να τιμήσει ουσιαστικά την ιστορία του θεσμού, μένοντας σε μια έκδοση και σε μια εκδήλωση με μάλλον τυχαίες βραβεύσεις, που σχολιάστηκαν ακόμη και από τους τιμώμενους.

Στην ομιλία της η διευθύντρια της διοργάνωσης Δέσποινα Μουζάκη, αναφέρθηκε στην απουσία των Ελλήνων σκηνοθετών αυτή τη χρονιά. «Καταλαβαίνω την αγωνία των φίλων που δεν βρίσκονται μαζί μας και απέχουν από το φετινό Φεστιβάλ, είναι η αγωνία που έχουμε όλοι. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου ενώνει τη φωνή του με τις φωνές των συναδέλφων που επέλεξαν από άλλη θέση να διεκδικήσουν τα ίδια πράγματα. Διεκδικούμε έναν νέο νόμο για τον κινηματογράφο και αναμένουμε από την πολιτεία να τηρήσει την υπόσχεσή της».