Κατακλυσμός: Προσοχή στο Εβερεστ!

• Εφτασε το πρώτο τσουνάμι χολιγουντιανής εσχατολογίας με το «2012» του Ρόναλντ Εμεριχ

• Ακολουθεί η δυστοπία του «Δρόμου»

• Του Δημητρη Mπουρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 08/11/2009
  

Σε δύο από τις πολυδιαφημισμένες εσχατολογικές περιπέτειες της χρονιάς, στο «2012» και στο «Δρόμο», το Χόλιγουντ αναζητά οξυγόνο στο υπερ-θέαμα και στο οικογενειακό δράμα. Και στις δύο η αναπαράσταση ενός ανεξέλεγκτου φυσικού φαινομένου και η μετάθεσή του στη σφαίρα του κοινωνικού συνδέεται άμεσα με τις τεράστιες τεχνικές δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας. Το απίθανο και το παράδοξο, που έτσι κι αλλιώς συναρπάζουν, παραμένουν μια διαχρονική αξία για τα στούντιο ιδιαίτερα στην αυγή της τρισδιάστατης εποχής του real D. Είναι μια πρόκληση για μια πιο αποτελεσματική χημεία ανάμεσα στο θέαμα και το ρεαλισμό, που κάνει το απίστευτο πιστευτό.

Αν θέλει κανείς μια «ρεαλιστική» απεικόνιση της συντέλειας του κόσμου μέσα σε 158 λεπτά της ώρας δεν έχει παρά να πληρώσει ένα εισιτήριο για το απόλυτο b movie της νέας εποχής. Το «2012» δεν διαφέρει ουσιαστικά ούτε από τις εμβληματικές ταινίες καταστροφής της δεκαετίας του ’70, ούτε από το δευτεροκλασάτο θέαμα επιστημονικής φαντασίας των δεκαετιών του ’50 και του ’60. Για όσους προτιμούν ένα μελόδραμα με συντεταγμένες το «Μαντ Μαξ» και τη βιβλική παραβολή και με θέμα την πίστη στη ζωή και στην αξία της οικογένειας, τότε ο «Δρόμος» είναι μονόδρομος. Εδώ, ο πήχυς τοποθετήθηκε πολύ ψηλά, χάρη στο μπεστ σέλερ του Κόρμακ Μακάρθι, όμως ο σκηνοθέτης Τζον Χίλκοουτ απεδείχθη κατώτερος των περιστάσεων.

Κιβωτός του Νώε

Ολα είναι σινεμά και στο σινεμά όλα μπορούν να συμβούν, λέει αυτοσαρκαστικά ο γκουρού των σύγχρονων ταινιών καταστροφής Ρόναλντ Εμεριχ, υπογράφοντας την πιο εντυπωσιακή ταινία της καριέρας του. Στο «2012» η υδρόγειος ζει μια βιβλική καταστροφή. Ενα μπαράζ ηλιακών εκρήξεων προκαλεί μια σεισμική διέγερση που ο ρυθμός της και η έντασή της αυξάνουν με γεωμετρική πρόοδο. Η αντίστροφη μέτρηση για τον πλανήτη κορυφώνεται στις 21/12/2012 για να μηδενιστεί το χρονόμετρο μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα: ακριβώς όπως το πρόβλεψαν οι Μάγιας πριν από αιώνες, όταν έφτιαχναν το ηλιακό τους ημερολόγιο.

Ο Αρμαγεδδών έρχεται, όμως οι καταστροφές του δεν προοιωνίζονται το οριστικό τέλος του κόσμου. Οι πλάκες στα έγκατα της γης μετακινούνται, αλλάζοντας βίαια όλα τα δεδομένα στην επιφάνειά της. Οι μητροπόλεις γκρεμίζονται και οσονούπω βυθίζονται στον αγριεμένο ωκεανό. Οι ήπειροι εξαφανίζονται σαν τη χαμένη Ατλαντίδα σε μια πλημμύρα. Μόνον η κορυφή του Εβερεστ μένει στεγνή. Ο πλανητάρχης παραμένει όρθιος στο τιμόνι της Αμερικής που βουλιάζει, ενώ οι λίγοι και εκλεκτοί (που επιλέχτηκαν αντιπροσωπευτικά με γνώμονα τη διαιώνιση του ανθρώπινου είδους) επιβιβάζονται σε ατσαλένιες hitech κιβωτούς που κατασκευάστηκαν σε χρόνο ρεκόρ στην Κίνα.

Οι τεκτονικές πλάκες συγκλίνουν ξαναφτιάχνοντας την εικόνα του παγκόσμιου γεωγραφικού άτλαντα. Η καταστροφή της γνώριμης εικόνας του κόσμου είναι ταυτόχρονα και η λύτρωση από τις πληγές του παρελθόντος και η ελπίδα για το μέλλον. Οι κυβερνήσεις γίνονται μια μεγάλη οικογένεια, το ίδιο συμβαίνει και με τους λαούς. Σε μικρότερη κλίμακα, εκεί που χτίζεται η υποτυπώδης μυθοπλασία του «2012», ένας αποτυχημένος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, σαν καρικατούρα Ιντιάνα Τζόουνς, ξανασμίγει με τη γυναίκα του και τα παιδιά του.

Ερημη χώρα

Στον «Δρόμο» ο Βίγκο Μόρτενσεν μοιάζει άλλοτε σαν ένας Οδυσσέας χωρίς την Πηνελόπη του κι άλλοτε σαν ένας βιβλικός πατέρας που περιπλανιέται μαζί με τον μικρό γιο του σε μια γκρίζα ζώνη. Η περιπέτειά του εκτυλίσσεται πέρα από τον παράδεισο του υλικού πολιτισμού και της υπερκατανάλωσης, σε μια ισοπεδωμένη χώρα (η Αμερική) που η εικόνα της παραπέμπει σε μελλοντολογική δυστοπία. Η μνήμη του είναι αποσπασματική και ανήμπορη να ανασυνθέσει μια σαφή εικόνα για το παρελθόν. Δεν θα μάθουμε ποτέ το όνομά του, ούτε το όνομα του μικρού παιδιού του. Δεν θα μάθουμε επίσης την αιτία της καταστροφής.

Στο «Δρόμο» η γη καλύπτεται από ένα λεπτό στρώμα στάχτης. Σε αυτό το μουντό σκηνικό συνεχίζεται η αιώνια σύγκρουση ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Οι καλοί, που μοιάζουν με θηράματα, προσπαθούν να φτάσουν μέχρι τη θάλασσα. Οι κακοί, οι περιπλανώμενες συμμορίες καννιβάλων που παγιδεύουν τους δρόμους, τους βλέπουν ως τροφή. Ο Χίλκοουτ διαχειρίζεται το υλικό του με τα κλισέ του μελοδράματος, προσφεύγοντας στον Μαντ Μαξ, αλλά και στα ζόμπι.

• Δείτε

2012

Η απόλυτη ταινία καταστροφής. Το χαρμάνι του Ρόναλντ Εμεριχ περιλαμβάνει τα πάντα από τον «Σεισμό» του 1973 μέχρι τον «Τιτανικό» και τον «Ιντιάνα Τζόουνς». Ενας διαζευγμένος άντρας, συγγραφέας ενός αποτυχημένου βιβλίου επιστημονικής φαντασίας, πετυχαίνει επιδόσεις υπερήρωα σε μια περιπέτεια στην οποία κανείς, ούτε ο πλανητάρχης, δεν μπορεί να σώσει τον κόσμο. Το χρονόμετρο μηδενίζεται στις 21/12/2012 σύμφωνα με μια προφητεία των Μάγια και οι κυβερνήσεις, υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ, κατασκευάζουν μυστικά μια κιβωτό για να σωθούν όσοι έχουν επιλεγεί (με αντικειμενικά κριτήρια!) για να διαιωνιστεί το ανθρώπινο είδος. Η ιστορία είναι αφελής και προβλέψιμη, ακόμη και στις σκηνές όπου η σύγχρονη Κιβωτός του Νώε κινδυνεύει να γίνει Τιτανικός, αλλά το θέαμα είναι χορταστικό. Το «2012» εκτός από εφέ έχει και χιούμορ. Με Τζον Κιούζακ, Ολιβερ Πλατ, Αμάντα Πιτ, Γούντι Χάρελσον, Ντάνι Γκλόβερ. (Στις αίθουσες από 12/11)

Ο δρόμος

Η οδύσσεια μιας οικογένειας μετά την καταστροφή του κόσμου. Η μητέρα αυτοκτονεί (;) και η οικογένεια μένει χωρίς ρίζες. Ο πατέρας, αίολος, περιπλανιέται σαν τριτοκοσμικός πρόσφυγας μαζί με το παιδί του σε μια έρημη χώρα (η Αμερική), όπου το home sweet home έχει γίνει άντρο κανιβάλων. Ο Τζον Χίλκοουτ χάνει τον μπούσουλα σε ένα μετα-αποκαλυπτικό δράμα, επιχειρώντας να μεταφέρει στην οθόνη το ομότιτλο βιβλίο του Κόρμακ Μακάρθι (συγγραφέα και του «Καμιά προσευχή για τους μελλοθάνατους»). Με Βίγκο Μόρτενσεν, Κόντι Σμιτ - Μακάφι, Σαρλίζ Θερόν, Ρόμπερτ Ντιβάλ. (Στις αίθουσες στις 4/2/2010)