Εικαστικές... εξεγέρσεις χωρίς διέξοδο

• Στη δεύτερη ταινία του ο ζωγράφος Κυριάκος Κατζουράκης χάνει τον στόχο και την ίδια την ιστορία του λόγω υπερβολικής ποίησης και ξένων επιδράσεων (από Μπέργκμαν μέχρι Φελίνι)

Η Κάτια Γέρου ερμηνεύει στις «Μικρές εξεγέρσεις» του Κυριάκου Κατζουράκη μια ώριμη, παντρεμένη γυναίκα, που ερωτεύεται νεότερό της άνδρα με τραγικά αποτελέσματα

Πρώτη ελληνική παρουσία στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 50ού φεστιβάλ με τις «Μικρές εξεγέρσεις» του Κυριάκου Κατζουράκη. Ηδη, με την προηγούμενη ταινία του, «Γλυκιά μνήμη», ο ζωγράφος-σκηνοθέτης είχε δείξει τις εικαστικές του ικανότητες. Στοιχείο που κυριαρχεί και στη νέα του ταινία. Η ιστορία της στρέφεται γύρω από τη σχέση ανάμεσα σε μια παντρεμένη, παραμερισμένη από τον άντρα της, ώριμη γυναίκα μ' έναν νεότερό της άντρα, σχέση που θα οδηγήσει σε τραγωδία. Γνωστή, χιλιοειπωμένη ιστορία που ο Κατζουράκης προσπαθεί ν' ανανεώσει μέσα από τη δική του, ξεχωριστή εικαστική ματιά.

Ο σκηνοθέτης τοποθετεί την ιστορία του σε μια μικρή πόλη της Βόρειας Ελλάδας, που του επιτρέπει να μετατρέψει το σύζυγο της ηρωίδας του σε πρόσωπο με βρώμικες δουλειές -κάνει λαθρεμπόριο και φέρνει γυναίκες από την Αλβανία που τις πουλάει σε μαγαζιά και πορνεία. Αντίθετα, ο νεαρός εραστής είναι ζωγράφος-ερευνητής βυζαντινών εικόνων (ανακαλύπτει εικόνες του Πανσέληνου σε βράχους), ενώ η γυναίκα, καταπιεσμένη από τον σύζυγο, είχε κακοποιηθεί στην εφηβεία της από έναν πατέρα που τώρα βρίσκεται ημιανάπηρος σε οίκο ευγηρίας.

Τελικά σε μια ταινία όπου ο στόχος δεν είναι ξεκάθαρος, ο Κατζουράκης στρέφεται σ' ένα ποιητικό κινηματογράφο για ν' αφηγηθεί την ιστορία του, μπλέκοντας διάφορες δευτερεύουσες ιστορίες, χωρίς όμως πάντα να έχουν το ίδιο ενδιαφέρον - ο «κυνηγός» σύζυγος, ο νεαρός και η φιλία του με έναν μοναχό, η σχέση της γυναίκας με μια φίλη, οι θεατρικές πρόβες που επανέρχονται στο τέλος με επίκεντρο, στο δεύτερο μέρος, την ερωτική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στη γυναίκα και τον νέο, η οποία καταλήγει σε δράμα. Η ταινία ξεκινά με τη γυναίκα να εκφράζει την προσωπική της κατάσταση μέσα από τις πρόβες μιας ερασιτεχνικής παράστασης, θυμίζοντας κάπως τον «Θίασο» του Αγγελόπουλου. Στη συνέχεια, με τα προσωπικά και άλλα άγχη της γυναίκας, η ταινία περνάει μέσα από μπεργκμανικές καταστάσεις, για να στραφεί και σε λίγο Φελίνι με μια σκηνή όπου ο πατέρας, με στεφάνι ελιάς στο κεφάλι, μοιάζοντας με τον Χριστό, έχει καταφύγει στο δάσος μαζί μ' έναν άλλο ασθενή - η σκηνή μοιάζει με όνειρο, αλλά ανακαλύπτουμε πως είναι αληθινή. Αυτές οι επιδράσεις δεν δένουν πάντα με την αφήγηση κι ελπίζω πως σύντομα ο σκηνοθέτης θα μπορέσει να τις ξεπεράσει, για να μας δώσει μια πιο προσωπική και ολοκληρωμένη ταινία.

* Τιμητική -έστω και με μιάμιση ώρα καθυστέρηση- της Αγγλίδας ηθοποιού Τζέιν Μπέρκιν, η προχτεσινή βραδιά. Προβλήθηκε η ταινία «36 vues du pic Saintloup» σκηνοθετημένη από τον παλαίμαχο Γάλλο σκηνοθέτη Ζακ Ριβέτ, ένα από τα «τρομερά παιδιά» της Νουβέλ Βαγκ, που πρωτοεμφανίστηκε πριν από 50 χρόνια, δίνοντας μια νέα, ανανεωτική πνοή στο γαλλικό σινεμά. Η ταινία αναφέρεται στη σχέση ανάμεσα στην τέχνη και τη ζωή, μέσα από την ιστορία της σχέσης μιας γυναίκας (Τζέιν Μπέρκιν), διευθύντριας ενός μικρού τσίρκου, που περιοδεύει στη Νότια Γαλλία κι ενός Ιταλού (Σέρτζιο Καστελίτο), που συναντά στον δρόμο της. Ενας Ριβέτ δοσμένος με φαντασία και λεπτό χιούμορ.

• Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ, Ελευθεροτυπία, Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2009

Η Τζέιν Μπίρκιν με τον Γιώργο Χωραφά και τον Χρυσό Αλέξανδρο. Εξομολογήθηκε, όμως, ότι τέρμα γι' αυτήν η υποκριτική, θα το γυρίσει στη σκηνοθεσία