Υπερήρωες και ερωτήματα. Η δυστοπία του κόμικς των Αλαν Μουρ και Ντέιβ Γκίμπονς μεταφέρεται στην οθόνη

• ΚΡΙΤΙΚΗ
• ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΥΡΑΣ
  
• Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 12/03/2009

Watchmen ***ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ. Σκηνοθεσία: Ζακ Σνάιντερ. Ερμηνεία: Μπίλι Κράνταπ, Τζάκι Ερλ Χέιλι, Τζέφρι Ντιν Μόργκαν, Μάθιου Γκουντ, Κάρλα Γκουτζίνο.

• Το 1964, ο Μπομπ Ντίλαν κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Τhe Times They Are A-Changin». Το ομώνυμο τραγούδι έγινε διάσημο και θεωρήθηκε χαρακτηριστικό αποτύπωμα της ταραγμένης πολιτικά και κοινωνικά δεκαετίας του ’60. Με αυτό το τραγούδι ξεκινάει το «Watchmen», για να βυθιστεί στη συνέχεια στους εφιάλτες της Αμερικής του ’80, μ’ έναν παράδοξο και μη πολιτικά ορθό τρόπο. Το φιλμ του Ζακ Σνάιντερ («300») αρχίζει με μια αυθαιρεσία και κατόπιν παίρνει τη μορφή δίνης. Οι Αμερικανοί έχουν γυρίσει νικητές απ’ το Βιετνάμ και ο Νίξον παραμένει στη θέση του. Ο κόσμος όμως δεν άλλαξε προς το καλύτερο. Αντιθέτα, σαπίζει από την εγκληματικότητα που ξεπερνάει κάθε όριο και κατατρύχεται από τον φόβο της πυρηνικής καταστροφής που πλησιάζει.

• Η πλοκή της ταινίας διαδραματίζεται σε μια Νέα Υόρκη που άλλοτε θυμίζει φουτουριστικό σκηνικό κι άλλοτε μοιάζει να ’χει βγει από τη φαντασία ενός νουάρ μυθιστοριογράφου. Με όλα αυτά ως φόντο, ο Σνάιντερ αρχίζει να μας συστήνει τους χαρακτήρες του ομότιτλου βιβλίου κόμικς των Αλαν Μουρ («V for Vendetta») και Ντέιβ Γκίμπονς. Πρόκειται για υπερήρωες – κυβερνητικούς πράκτορες που έχουν βγάλει τις μάσκες και έχουν κρεμάσει τις στολές μετά από έναν νόμο του κράτους που τους αφαιρεί το προνόμιο του σωτήρα. Μόνον ένας απ’ αυτούς δεν υπάκουσε…

Χάος και αποδόμηση

• Λίγο πριν από το τέλος του κόσμου, οι παροπλισμένοι χάρτινοι υπερήρωες του «Watchmen» (θύματα του πολιτικώς ορθού;) ξαναμπαίνουν σε τροχιά γύρω από την Αμερική που βρίσκεται στο κέντρο μιας δίνης και γύρω από τον εαυτό τους. Στο πρώτο μέρος της ταινίας, που είναι και το πιο φιλόδοξο, ο Σνάιντερ ξεφυλλίζει το κόμικς των Μουρ και Γκίμπονς σαν να θέλει να αποδομήσει τους υπερήρωες για να τους ξαναστήσει στα πόδια τους.

• Το «Watchmen» είναι μια χαοτική ταινία σε ό, τι αφορά το περιεχόμενό της αλλά κι ένα επίτευγμα αισθητικής σε ό, τι αφορά το κομμάτι της φόρμας της, όπου τα δάνεια είναι δεκάδες (από το φιλμ νουάρ και το σπλάτερ μέχρι τον Κιούμπρικ και τον Κόπολα). Στο Βιετνάμ, η Αμερική σώθηκε (;) χάρη στον υπερήρωα Δρα Μανχάταν (μια φιγούρα της επιστημονικής φαντασίας που παραπέμπει στον νιτσεϊκό υπεράνθρωπο κι επεμβαίνει σωτήρια για τους Αμερικανούς στο Βιετνάμ σε μια σκηνή εμπνευσμένη από το «Αποκάλυψη τώρα»). Στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου θα σωθεί (;) ο κόσμος. Ο Σνάιντερ προσγειώνεται ομαλά στον σαρκασμό του Μουρ (ο συγγραφέας του κόμικς) μετά μια ελλειπτική τροχιά πάνω από μια αμερικανική δυστοπία.

• Το κινηματογραφικό «Watchmen» μοιάζει με τον εφιάλτη ενός Φόρεστ Γκαμπ που διαβάζει το ημερολόγιο του σκληρού Ρόρσαχ, του μοναδικού υπερήρωα από την παρέα των Watchmen που δεν παρέδωσε τα όπλα. Η ιστορία, σύμφωνα με το ημερολόγιο, αρχίζει τη βραδιά της 12ης Οκτωβρίου του 1985, όταν δολοφονήθηκε ο Κωμικός της παρέας…