Ζουμ στον Εμφύλιο

• Φαίνεται πως ησύχασαν τα πνεύματα στο φετινό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης μετά τις περσινές «εμφύλιες» αναταραχές στο χώρο του ελληνικού ντοκιμαντέρ - τότε που δυσαρεστημένοι ντοκιμαντερίστες θεώρησαν πως αποκλείστηκαν άδικα από το φεστιβάλ. Φέτος δεν πρέπει να έχουν παράπονο.

• Μερικοί από τους πιο ταλαντούχους έλληνες ντοκιμαντερίστες αλλά και πολλά νέα ονόματα θα μας δείξουν τη νέα δουλειά τους στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (που ξεκίνησε προχθές σε πολλές αίθουσες της πόλης και θα συνεχιστεί έως την ερχόμενη Κυριακή): από την Εύα Στεφανή, τον Γιώργο Ζέρβα, την Καλλιόπη Λεγάκη και την Λουκία Ρικάκη, μέχρι τον Απόστολο Καρακάση, την Αλίντα Δημητρίου, τον Ηλία Γιαννακάκη και τον Σταύρο Ψυλλάκη.
  

ΕΛΕΟΝΩΡΑ ΦΙΩΡΟΥ: «ΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΕΓΚΛΟΥΒΗΣ»

Μαρτυρίες από την εξορία

• Δεκαεπτά ελληνικές ταινίες συμμετέχουν φέτος στο επίσημο πρόγραμμα - συν βέβαια τις δεκάδες άλλες στα τμήματα Ελληνικό Πανόραμα, Ελληνική Τηλεόραση, αλλά και στο πλαίσιο αφιερωμάτων όπως αυτό στον Φώτο Λαμπρινό. Ολα επιλογές του καλλιτεχνικού διευθυντή του φεστιβάλ Δημήτρη Εϊπίδη.

• * Φέτος, πάντως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον, θεματικά τουλάχιστον, έχουν τα ιστορικά ντοκιμαντέρ. Ο δε Εμφύλιος έχει μεγάλο σουξέ: Η Αλίντα Δημητρίου, που πέρυσι βραβεύτηκε για την ταινία της «Πουλιά στο βάλτο» με θέμα τις γυναίκες στην Αντίσταση, ξαναχτυπά με τη «Ζωή στους βράχους»: αυτή τη φορά καταγράφει μαρτυρίες γυναικών που διώχθηκαν μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και είτε βρήκαν καταφύγιο στον Δημοκρατικό Στρατό, είτε φυλακίστηκαν, είτε εξορίστηκαν.

• * Ο Σταύρος Ψυλλάκης («Αλλος δρόμος δεν υπήρχε») καταγράφει ένα άγνωστο περιστατικό στην Κρήτη, όπου ένα τμήμα του Δημοκρατικού Στρατού επιβίωσε ακόμα κι όταν ο Εμφύλιος τέλειωσε: έξι άντρες και δύο γυναίκες, παράνομοι και επικηρυγμένοι, κρύβονταν για τέσσερα χρόνια στο νομό Χανίων ανασυγκροτώντας παράνομες οργανώσεις. Οι τρεις ζουν ακόμα...

• * Μια απρόσμενη μεταστροφή καταγράφει ο Φώτος Λαμπρινός, τιμώμενο πρόσωπο του φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, στη νέα του ταινία «Ο Καπετάν Κεμάλ, ο Σύντροφος»: ένας Τούρκος, ο Μιχρί Μπελί, γνωστή πολιτική προσωπικότητα στην Τουρκία, ένθερμος εθνικιστής και φανατικός εχθρός των Ελλήνων μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, το 1947 αποφασίζει να πολεμήσει στον ελληνικό Εμφύλιο στο πλευρό των ελλήνων ανταρτών!

• * Και μια και ο λόγος για τους Τούρκους, η Μαριάννα Οικονόμου (φέτος επισημαίνουμε την παρουσία πολλών σκηνοθετριών στο φεστιβάλ) μας δίνει το «Bells, threads & miracles»: κάθε χρόνο, στη νήσο Πρίγκιπο, στη Μονή του Αγίου Γεωργίου Κουδούνα, εκτός από τους χριστιανούς προστρέχουν και χιλιάδες μουσουλμάνοι. Οταν προσβλέπεις σε ένα θαύμα, ενίοτε καταλήγεις να λατρεύεις και τον ίδιο Αγιο...
• * Οι βιογραφίες και η μουσική ωστόσο μοιάζουν να κυριαρχούν θεματικά. Θα δούμε ταινίες για τη ζωή του Καζαντζάκη, του Ιάνη Ξενάκη, του Ζυλ Ντασσέν, του Μίκη Θεοδωράκη και του Ανδρέα Εμπειρίκου (για τον τελευταίο μάλιστα ο Ηλίας Γιαννακάκης ξεθάβει ένα πλήθος φωτογραφιών και κινηματογραφικών αποσπασπάτων που τράβηξε ο ίδιος ο ποιητής), θα μυηθούμε στον τρόπο δουλειάς του Θόδωρου Αγγελόπουλου μέσα από τα γυρίσματα της «Σκόνης του χρόνου», θα συμμετάσχουμε στη συνάντηση του διάσημου διευθυντή φωτογραφίας του «Ζορμπά» Ουόλτερ Λάσαλι με τον φημισμένο καθηγητή Σκοτ Γκάρντινερ και θα μπούμε στο μυαλό του Γκούναρ Στόλεσεν, του γνωστότερου συγγραφέα της Νορβηγίας.

Και χιπ-χοπ

• * Το δε χιπ χοπ έχει την τιμητική του: στο «Kreuzberg 36» της Αγγελικής Αριστομενοπούλου, η σκηνοθέτρια παρακολουθεί τον τρόπο με τον οποίο αυτή η μουσική συμβάλλει στη μείωση της αστικής βίας στις γειτονιές του Βερολίνου. Το ντοκιμαντέρ του Νίκου Σκαρέντζου («Ρυθμοί και ρίμες») είναι μια καταγραφή της ελληνικής χιπ χοπ σκηνής. Και το «Bombing» των Α. Αθανασόπουλου και Δ. Νικολόπουλου αποτυπώνει στιγμές από την καθημερινή ζωή τεσσάρων ελλήνων πιστών του είδους και καλλιτεχνών γκράφιτι.

• * Στο παράλληλο πρόγραμμα συναντούμε και ένα ντοκιμαντέρ του Κωνσταντίνου Γιάνναρη: πρόκειται για το «Gender pop», γυρισμένο στο κλαμπ «Bios» όπου ο γνωστός σκηνοθέτης κατέγραψε ένα τριήμερο καλλιτεχνικών δρώμενων πάνω σε θέματα ρόλων φύλου και ταυτότητας.

• * Οσο για τον ταλαντούχο Απόστολο Καρακάση, επί ένα χρόνο είχε σχεδόν κατασκηνώσει στον Εθνικό Κήπο. Στο ομώνυμο ντοκιμαντέρ του παρακολουθούμε μαζί του θαμώνες, περαστικούς, εργαζόμενους και περιστασιακούς επισκέπτες της αθηναϊκής αυτής όασης. Χαρακτηριστικός, τέλος, είναι ο τίτλος της επίκαιρης ταινίας του Γιώργου Χρ. Ζέρβα: «Οδύνη: μικρές ιστορίες ανεργίας».

• Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 15/03/2009