Αγγελος Σπάρταλης: Η τρομοκράτισσα και οι 7 νάνοι

Κάτω από την κουκούλα... ο σκηνοθέτης Αγγελος Σπάρταλης.

Ο πραγματικός αρχηγός της 17Ν ζει ελεύθερος ανάμεσά μας και σχεδιάζει το επόμενο χτύπημα. Η τελευταία εκτελέστρια της οργάνωσης ερωτεύεται τον μυστικό πράκτορα που την καταδιώκει. Οχι, δεν πρόκειται για αστυνομικό δελτίο, αλλά για το σενάριο της ταινίας «Το σύνδρομο της Χιονάτης» του ζωγράφου και σκηνοθέτη Αγγελου Σπάρταλη, που κέρδισε τον «Ψηφιακό Αλέξανδρο» (α' βραβείο) του τμήματος «Digital Wave» του τελευταίου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το βραβείο κοινού «Fischer». Θα προβληθεί στον «Μικρόκοσμο» από Πέμπτη έως Κυριακή.

• Το «γκανγκστερικό», όπως το χαρακτηρίζει ο σκηνοθέτης του, σενάριο έχει αφετηρία την εξέγερση της 17ης Νοεμβρίου στο Πολυτεχνείο. Μια ανύπαντρη κοπέλα γεννάει την ημέρα εκείνη δίδυμα, ένα κορίτσι και ένα αγόρι. Η μητέρα της νεαρής αφήνει το αγόρι σε ορφανοτροφείο. Τα δύο αδέρφια θα συναντηθούν πολλά χρόνια αργότερα, όταν το κορίτσι θα είναι τρομοκράτισσα και το αγόρι πράκτορας της Αντιτρομοκρατικής. Χωρίς να το γνωρίζουν θα ερωτευτούν...

Τα νανάκια καρτούν

Η ιστορία εξελίσσεται με τη μορφή ενός βιβλίου που ξεφυλλίζεται άναρχα και μας πηγαίνει μπρος-πίσω. Στην κινηματογραφική αφήγηση του Σπάρταλη μπλέκονται οι ηθοποιοί με το κόμικς -οι διάλογοι των ηρώων γίνονται μέσα σε «συννεφάκια»- και το φανταστικό με το πολιτικό.

• «Αυτοί οι άνθρωποι που είναι στη φυλακή, τα μέλη της 17Ν, δεν είναι εγκληματίες, αλλά πολιτικοί κρατούμενοι. Δεν τους αντιμετωπίζουν όμως ως τέτοιους. Τους δίκασαν για κοινά ποινικά εγκλήματα. Αφού λοιπόν δεν έχουν συλλάβει πολιτικούς κρατούμενους... δεν έχουν συλλάβει κανέναν από τη 17Ν», υποστηρίζει ο Αγγελος Σπάρταλης.

• Θα μπορούσε να είχε βαφτίσει την οργάνωση της ταινίας του «Επαναστατική Παράταξη». Αλλά όχι. «Πρέπει να λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους», εξηγεί. Ο παραπάνω συμβολισμός εξυπηρετεί το σενάριο. Και δεν είναι ο μόνος. Δεν επέλεξε τυχαία ο Αγγελος Σπάρταλης για πρωταγωνιστές μία τρομοκράτισσα και έναν αστυνομικό που είναι μάλιστα δίδυμοι. «Θεωρώ ότι αυτά που αντιπροσωπεύουν, δηλαδή η τρομοκρατία και η καταστολή, ξεκινούν από την ίδια πηγή. Στην Ελλάδα δεν ζούμε σε καθεστώς καταστολής, αλλά ήπιας καταστολής. Και αυτό είναι χειρότερο γιατί νομίζουμε ότι είμαστε ελεύθεροι, ενώ στην πραγματικότητα δεν είμαστε», λέει.

• Προσοχή όμως. «Δεν είναι το "Σύνδρομο της Χιονάτης" μια κουλτουριάρικη ταινία γεμάτη συμβολισμούς», προειδοποιεί ο Αγγελος Σπάρταλης. Τι σχέση, όμως, έχει το γνωστό παραμύθι με τρομοκρατίες και καταστολές; Για τον σκηνοθέτη της ταινίας έχει μεγάλη. Η ηρωίδα της έχει εμμονή με τη Χιονάτη και μάλιστα... κληρονομική. Την ίδια αδυναμία είχε και η μητέρα και η γιαγιά της. «Η ηρωίδα πάσχει από το σύνδρομο της Χιονάτης, δηλαδή αναζητά τον πρίγκιπα και περιμένει από αυτόν τη σωτηρία», εξηγεί.

• Το τέλος της ταινίας μοιάζει με το παραμύθι. «Η Χιονάτη δεν πεθαίνει, όπως όλοι νομίζουν. Ερχεται ο πρίγκιπας και την ανασταίνει. Και οι δικοί μου ήρωες ζούνε μετά θάνατον εξαιτίας του έρωτα», μας λέει. Μήπως η λύση της ταινίας μυρίζει μεταφυσική; Καθόλου. «Δεν πιστεύω στη μεταφυσική. Επίσης, το τέλος της δεν έχει σχέση με χριστιανικές ή θρησκευτικές θεωρίες».

• «Το σύνδρομο της Χιονάτης» ξεκινάει με γέννα και τελειώνει με θάνατο. Δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιεί αυτό το σχήμα ο Αγγελος Σπάρταλης. Παραδέχεται ότι είναι το μοτίβο του. Τον ακολουθεί από την πρώτη του μικρού μήκους «Ενας κόσμος φτιαγμένος από δάκρυα». Ενώ το έχει ξαναχρησιμοποιήσει και σε άλλες, στο «Το μήλο μέσα στο κεφάλι σου» και στην «Αρπαγή της Ευρώπης».

• Τον λόγο εξηγεί ο ίδιος: «Βλέπω ταινίες που μου αρέσουν αλλά είναι τρομακτικές. Δεν υπάρχει καμία λύση. Αυτό δεν σημαίνει ότι θέλω να βλέπω χάπι εντ, αλλά τουλάχιστον να υπάρχει μία ελπίδα. Και εγώ κάνω στις ταινίες μου αυτό που έκαναν ο Νικολαΐδης και ο Ταραντίνο. Τους... καθαρίζω όλους. Μετά όμως κάποιος γεννιέται».

• Η επόμενη ταινία του θα λέγεται «Μέσα από τα μάτια της». Ηρωίδα της είναι μια γυναίκα, που ζει στη Ρωσία και κάποια στιγμή τυφλώνεται. «Στην ταινία βλέπουμε πώς φαντάζεται τον κόσμο. Επειδή, λοιπόν, είχε την όρασή της μικρή, όταν τη χάνει διατηρεί εκείνες τις εικόνες. Δηλαδή, φαντάζεται τη μητέρα της πάντοτε νέα και τους ανθρώπους γύρω της παιδιά».

Ο Μάνος Βακούσης σε σκηνή από «Το σύνδρομο της Χιονάτης».

Η ψηφιακή τεχνολογία εκδημοκράτισε το σινεμά

• Πώς σκέφτηκε να μπλέξει ηθοποιούς με animation; Μάλλον λόγω χαμηλού προϋπολογισμού. «Εχουμε με δύο φίλους μια ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής, την "Wish you luck". Η ταινία είναι low budget. Προσπαθήσαμε όμως να είναι άρτια καλλιτεχνικά. Ετσι προέκυψε η ιδέα του καρτούν. Μας γλίτωσε από σκηνικά. Θα σας πω ένα παράδειγμα: Υπάρχει μια σκηνή στην ταινία, όπου οι δύο ερωτευμένοι είναι μπροστά στην πύλη του Βραδεμβούργου και χιονίζει. Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος έχει την ίδια σκηνή στη "Σκόνη του χρόνου". Πήρε άδεια και χιόνισε το τοπίο. Εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα. Δεν μπορούμε να πληρώσουμε την πραγματικότητα. Ετσι δικαιολογείται το καρτούν», εξηγεί.

• Το κόστος, φυσικά, μειώνεται και από την ψηφιακή τεχνολογία που χρησιμοποίησε. Τις digital ταινίες δεν τις βλέπουν όλοι με καλό μάτι. Ο Αγγελος Σπάρταλης έχει την άποψή του: «Είναι ταξικό το ζήτημα. Για να κάνω ταινία θα έπρεπε να πουλήσω το σπίτι μου ή να περιμένω λεφτά από το ΕΚΚ. Με την ψηφιακή μορφή μπαίνουν στο παιχνίδι και νέοι άνθρωποι που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να γυρίσουν ταινία. Πρόκειται για εκδημοκρατισμό του κινηματογράφου», λέει.

• Ο ίδιος πάντως από τη ζωγραφική ζει. Γι' αυτό και όταν σκηνοθετεί, σκέφτεται με εικόνες. «Οταν ξεκινάω μια ταινία, έχω στο μυαλό μου μια εικόνα. Και θέλω να οδηγήσω τους πρωταγωνιστές μου σε αυτή. Σαν να ολοκληρώνω ένα ζωγραφικό πίνακα. Δεν με ενδιαφέρουν τα εργαλεία των κινηματογραφιστών. Εχω ένα σετ εργαλείων από τη ζωγραφική. Αυτό χρησιμοποιώ στο σινεμά».
  
• *Στο «Σύνδρομο της Χιονάτης» παίζουν: Μάνος Βακούσης, Ulli Rot, Πέτρος Πολυκανδριώτης, Ηλίας Φραγκάκης κ.ά. Ο Νίκος Κούνδουρος δανείζει τη φωνή του στον αρχηγό της 17Ν.*

• Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ /2 - 21/03/2009