Ο ΤΑΚΕΣΙ ΚΙΤΑΝΟ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: «Η σκηνοθεσία είναι σαν το ποδόσφαιρο»

Αποστολή: Παύλος Θ. Κάγιος, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2008

Ως «τριλογία καλλιτεχνικής αυτοκτονίας» χαρακτήρισε τις τρεις τελευταίες ταινίες του- το φινάλε, τον «Αχιλλέα και τη χελώνα», το είδαμε στη Θεσσαλονίκη- ο Ιάπωνας σκηνοθέτης και ηθοποιός (ακόμη και σε σαπουνόπερες) Τακέσι Κιτάνο. «Οι παραγωγοί με θεωρούσαν κάθαρμα, επειδή θα τους κατέστρεφα οικονομικά, αλλά εγώ ήθελα να κάνω αυτό που πίστευα, να ξεφύγω από την εικόνα του σταρ»!

• Είναι, δηλαδή, δύσκολη προσωπικότητα ένας καλλιτέχνης;

«Ο καλλιτέχνης έχει και μια πλευρά σκοτεινή, επικίνδυνη, τρομακτική, σατανική θα έλεγα, που μπορεί να είναι καταστροφική για τους ανθρώπους γύρω του. Κι εγώ νιώθω τύψεις για τους δικούς μου ανθρώπους, καθώς δεν τους έδωσα τη σημασία που έπρεπε».

Ήρωας της νέας ταινίας του, «Ο Αχιλλέας και η χελώνα», είναι ένας ερασιτέχνης ζωγράφος που όλη τη ζωή του την περνάει ζωγραφίζοντας μανιωδώς χωρίς ποτέ να αναγνωριστεί το ταλέντο του- μάλιστα τα έργα είναι του ίδιου του Τακέσι Κιτάνο: «Ξέρω ότι είμαι κακός ζωγράφος, αλλά μετά την ταινία διάφοροι έμποροι τέχνης και πλούσιοι στην Ιαπωνία ζητούν έργα μου»...

• Γιατί αφιερώνεται κανείς ψυχή τε και σώματι στην τέχνη;

«Στην τέχνη ή αφιερώνεσαι ολόψυχα ή όχι. Δεν έχει νόημα να αναζητείς την καλλιτεχνική και την εμπορική επιτυχία. Αν εμπλακείς βαθιά με την καλλιτεχνική δημιουργία, η ενασχόλησή σου γίνεται τέχνη από μόνη της και αυτό πρέπει να αρκεί».

Το γεγονός ότι γεννήθηκε πριν από 61 χρόνια σε μια κακόφημη γειτονιά του Τόκιο- «είδα μπροστά μου δολοφονούνται άνθρωποι από τη Γιάκουζα»- στάθηκε ένας από τους κύριους λόγους που εισχωρεί ωμήβία στις ταινίες του, στις οποίες επί δεκαετίες οι Ιάπωνες- κοινό και κριτικοί- είχαν γυρισμένη την πλάτη... Όταν όμως τα «Πυροτεχνήματά» του κέρδισαν το 1997 το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας «με υποδέχθηκαν σαν μετρ της σκηνοθεσίας», όπως είπε...

• Τι διδάσκετε στη Σχολή Σκηνοθεσίας στο Τόκιο;

«Η σκηνοθεσία δεν διδάσκεται»- ο ίδιος είναι αυτοδίδακτος - «την έχεις ή δεν την έχεις μέσα σου. Απλώς με την εξάσκηση αξιοποιείς τα εκφραστικά σου μέσα. Έτσι και εγώ με τους φοιτητές μου προτιμώ να πίνουμε, να διασκεδάζουμε, να μιλάμε, παρά να τους κάνω τον δάσκαλο».

• Τι είναι τελικά η σκηνοθεσία;

«Η σκηνοθεσία, λίγο-πολύ, είναι σαν το ποδόσφαιρο. Οποιοσδήποτε γνωρίζει τους κανόνες μπορεί να παίξει μπάλα, είτε είναι από τη Βραζιλία είτε από την Ιαπωνία είτε από τις ΗΠΑ. Είναι μια διεθνής γλώσσα».

• Η εμπειρία σας όμως στο Χόλιγουντ ως ηθοποιού στο «Johnny mnemonic» και ως σκηνοθέτη στο «Βrother» ήταν «τραυματική»...

«Ο σκηνοθέτης στο Χολιγουντιανό σύστημα είναι απλώς ένας από τους διευθυντές ενός μεγάλου εργοστασίου. Παίζει, απλώς, έναν από τους πολυπληθείς ρόλους ενός τεράστιου συστήματος, ενώ την Ιαπωνία η σκηνοθεσία είναι “χειροποίητη”, σαν ένα εργαστήρι χειροτεχνημάτων, όπου ο διευθυντής είναι ο αρχηγός της ομάδας».