Θα γίνει, τελικά, το Ινστιτούτο Κινηματογραφικού Σεναρίου;

Της Μαριας Κατσουνακη, Η Καθημερινή, 21/11/2008

Προφανώς, ο υπουργός Πολιτισμού Μιχάλης Λιάπης έχει μια πολύ ασαφή εικόνα για τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο. Η «ανάλαφρη» διέλευσή του από το ΥΠΠΟ δεν του επιτρέπει να αντιληφθεί ότι ο θεμέλιος λίθος μιας ταινίας, το σενάριό της δηλαδή, είναι θρυμματισμένος στην ελληνική παραγωγή. Εάν το γνώριζε, μάλλον θα αντιμετώπιζε με καλύτερη διάθεση το σχετικό άρθρο του νομοσχεδίου που εισηγείται η «επιτροπή Γαβρά», το οποίο αναφέρεται στη δημιουργία Ινστιτούτου Σεναρίου. Πληροφορίες που κυκλοφόρησαν χθες στο Φεστιβάλ έβαλαν τους κινηματογραφιστές σε ανησυχία. Την ερχόμενη Δευτέρα, ο υπουργός, στη διάρκεια της τελετής απονομής των Κρατικών Βραβείων θα ανακοινώσει –λένε– κορυφαία σημεία του νέου νομοσχεδίου το οποίο επεξεργάζεται (έχει προχωρήσει αρκετά) η ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή. Ομως, κατόπιν πιέσεων –λένε– θα εξαιρεθεί η ίδρυση του Ινστιτούτου, που σκοπός του ήταν να ενισχύσει οικονομικά και να στηρίξει, με την επίβλεψη και ξένων δραματουργών, τη συγγραφή σεναρίων. «Ηταν» ή μήπως ακόμη «είναι»; Οι απαντήσεις, τη Δευτέρα. Και ποιος εγκέφαλος, άραγε, απεργάζεται την εξαίρεση; Κάποιος που βλέπει και ενδιαφέρεται για τις ελληνικές ταινίες; Απίθανο φαίνεται...

Η χθεσινή προβολή πάντως της «Αθανασίας» του Παναγιώτη Καρκανεβάτου ανήκει στις εξαιρέσεις: δεν πάσχει στο σενάριο. Προσεκτικά δομημένο και επεξεργασμένο, με χαρακτήρες διαμορφωμένους. Η υπόθεση διαδραματίζεται σε δύο χρόνους, δεκαετία του ’70 και σήμερα, στη Νίσυρο. Ορισμένες σκηνές έχουν γυριστεί και στη Ν. Υόρκη. Τι συμβαίνει όμως σε αυτήν την προσεγμένη παραγωγή, που διαθέτει ατμόσφαιρα εκπέμποντας στιγμές στιγμές συγκίνηση και θυμίζει ατσαλάκωτα ταμπλό εποχής όταν αναφέρεται στο παρελθόν; Οι ήρωες, ντυμένοι με τοπικές ενδυμασίες, τα έρημα ή χωριάτικα σπίτια με την απολύτως σκηνογραφημένη βρώμα ή ακαταστασία, οι προσεκτικά ταλαιπωρημένες τοπικές ενδυμασίες, αποπνέουν ένα καλογυαλισμένο φολκλόρ. Η εντοπιότητα δεν αφομοιώνεται στην εικόνα. Τοπία και σπίτια παίρνουν πόζες...

Ο Παναγιώτης Καρκανεβάτος περιστρέφεται γύρω από θέματα που τον έχουν απασχολήσει και στο παρελθόν: τον έρωτας, το πάθος, την αγάπη, τη θυσία. Στα «Καλά κρυμμένα μυστικά – Αθανασία», επιθυμεί, όπως λέει και ο ίδιος, να «φτάσει στην καρδιά, ακολουθώντας φλέβες που χτυπάνε». Ενας άντρας, δύο αδελφές στη Νίσυρο του ’70. Μια κόρη, στη Ν. Υόρκη, μαθαίνει για τον αληθινό πατέρα της στα τριάντα της... Επιστρέφει στη Νίσυρο για να τον αναζητήσει. Παρελθόν και παρόν κινούνται παράλληλα, σε μια σκηνοθεσία απορροφημένη από το «φαίνεσθαι» κι όχι από το «είναι».