Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ
Η βραβευμένη από τους κριτικούς (ΠΕΚΚ) ταινία «Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη» του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου έδειξε πως, όταν το ντοκιμαντέρ αναμειγνύεται με μυθοπλασία, βαδίζει σ' έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα, πρωτότυπο για τα ελληνικά δεδομένα δρόμο (είδος που έδειξε με λαμπρό τρόπο στο «Κλιμτ» του ο Ραούλ Ρουίζ). Την ιδια στιγμή άλλα ντοκιμαντέρ που είδαμε στο φεστιβάλ, όπως τα «Πάρβας, άγονη γραμμή» του Γεράσιμου Ρήγα, «Θέμις» του Μάρκου Γκαστίν και «Μακρόνησος» του Ηλία Γιαννακάκη, έδειξαν πως το ντοκιμαντέρ γενικότερα εξακολουθεί να βρίσκεται σε άνθηση.
Δεν μπορούμε όμως να παραγνωρίσουμε τις ταινίες μυθοπλασίας με απλουστευμένα και απλοϊκά συμπεράσματα πως ο ελληνικός κινηματογράφος βρίσκεται στο σημείο μηδέν και πως όλη η παραγωγή της χρονιάς ήταν απογοητευτική. Σίγουρα υπήρχαν ταινίες -αρκετές μάλιστα- που ήταν απογοητευτικές υπήρχαν όμως άλλες -έστω και περιορισμένες- από σκηνοθέτες με ταλέντο και ενθουσιασμό, που αγωνίζονται να εκφραστούν όσο καλύτερα μπορούν. Είναι πάντως γεγονός πως εκείνοι που βασικά έσωσαν την εικόνα του κινηματογράφου μας ήταν οι παλιότεροι, καθιερωμένοι σκηνοθέτες.
Επικεφαλής, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τη «Σκόνη του χρόνου». Εδειξε πως μ' ένα στιλ, με το οποίο κατάφερε να επιβληθεί από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του, εξακολουθεί να φτιάχνει ταινίες με θέματα και ιστορίες που προβληματίζουν και συγκινούν, ενώ ταυτόχρονα συνθέτει εικόνες που συναρπάζουν και καθηλώνουν.
Ακολουθούν σκηνοθέτες όπως ο Νίκος Παναγιωτόπουλος που με την, άδικα υποτιμημένη, ταινία του «Αθήνα-Κωνσταντινούπολη» δείχνει πως ξέρει να φτιάχνει εικόνες πέρα για πέρα κινηματογραφικές, με μια γραφή που παραμένει πάντα μοντέρνα (ο Γκοντάρ δεν βρίσκεται μακριά) και μια αφήγηση που ξέρει να σε αγγίξει. Είναι και από τους λίγους που καταφέρνουν να καθοδηγήσουν με τόση μαεστρία τους ηθοποιούς του. Στους παλιότερους ανήκει και ο Θόδωρος Μαραγκός που με τους «Ισοβίτες» έδειξε πως δεν έχασε το χλευαστικό, ανατρεπτικό χιούμορ του. Ενώ ακόμη και ο Νίκος Περάκης στην ταινία του «Ψυχραιμία» έδειξε πως μπορεί να φτιάξει μια διασκεδαστική και καλόγουστη λαϊκή κωμωδία.
Σίγουρα περιμέναμε πολύ περισσότερα από ταινίες όπως «Ο αρσιβαρίστας και ο Αγγελος» της Ελένης Αλεξανδράκη, «Σκλάβοι στα δεσμά τους» του Τώνη Λυκουρέση, «Τρεις στιγμές» του Πέτρου Σεβαστίκογλου, «Καλά κρυμμένα μυστικά - Αθανασία» του Πάνου Καρκανεβάτου, «Το βουνό μπροστά» του Βασίλη Ντούρου ή «Κάτω από το μακιγιάζ σου» του Βαγγέλη Σεϊτανίδη. Είναι όμως μια νέα γενιά σκηνοθετών με ενδιαφέρουσες ταινίες, που παρά τις διάφορες αδυναμίες τους -ιδιαίτερα στο σενάριο, συχνά και στο ρυθμό- έδειξε και ταλέντο και πρωτοτυπία.
Ανάμεσά τους και ο Αλέξανδρος Αβρανάς, που με την ανεξάρτητη ταινία του «Without», γυρισμένη χωρίς κρατική ενίσχυση, κατάφερε να δώσει με ειλικρίνεια και δύναμη την κρίση των σχέσεων ενός ζευγαριού και την αποξένωση, δημιουργώντας με ένα σωστά επιλεγμένο στιλ μια εφιαλτική, καφκική ατμόσφαιρα.
Το στιλ είναι αυτό που ξεχώρισε -αν και με περισσότερες αδυναμίες, ιδιαίτερα στο ρυθμό- και στην ταινία «Ιστορία 52» του Αλέξη Αλεξίου, γύρω από τον κόσμο και την πραγματικότητα όπως τη βλέπει, ή τη φαντάζεται, ένας σχιζοφρενής.
Τέλος, ο Χρήστος Γεωργίου στο «Μικρό έγκλημα» έφτιαξε μια καλόγουστη, με αρκετά ευρήματα κωμωδία, που μπορεί να τραβήξει το ενδιαφέρον ενός πλατύτερου κοινού, δείχνοντας τον δρόμο σε άλλους σκηνοθέτες λαϊκών κωμωδιών που συνήθως καταφεύγουν σε χυδαιότητες. Ακόμη και μια μπερδεμένη ταινία, όπως το «Προς το παρόν» του Αντώνη Καλογιάννη, έδειξε πως ο σκηνοθέτης της έχει ταλέντο και φαντασία και με καλύτερο σενάριο και μεγαλύτερο έλεγχο στο υλικό του μπορεί να προσφέρει ταινίες πρωτότυπες.
Το πρόβλημα βέβαια είναι αυτό που σημειώνουμε εδώ και αρκετά χρόνια: σωστό, καλογραμμένο, με ολοκληρωμένους χαρακτήρες και σωστά αναπτυγμένες καταστάσεις σενάριο, ρυθμός (μαζί και εσωτερικός), διεύθυνση των ηθοποιών, γνώση τού μοντάζ -τι να πετάς και τι να κρατάς- και γενικά ό,τι αφορά τη σκηνοθεσία. Είναι πρόβλημα ουσιαστικά παιδείας, κινηματογραφικής αλλά και γενικότερης, που μπορεί να λυθεί όχι μόνο με τη δημιουργία μιας Ανώτατης Σχολής Κινηματογράφου κατάλληλα εξοπλισμένης (και όχι μόνο τεχνικά), με την παράλληλη εισαγωγή του μαθήματος του κινηματογράφου στα σχολεία, αλλά και με τη δημιουργία ενός Εθνικού Αρχείου στο οποίο ο σπουδαστής αλλά και ο φίλος του κινηματογράφου θα μπορούν να έρχονται σ' επαφή 365 μέρες τον χρόνο όχι μόνο με την εθνική κινηματογραφική κληρονομιά, αλλά και με την παγκόσμια. Κάτι που πρέπει να εξασφαλιστεί με την αναμόρφωση του κινηματογραφικού νόμου, που εδώ και δεκαετίες υπόσχονται, χωρίς ποτέ να υλοποιούν, οι διάφοροι υπουργοί Πολιτισμού. *
 Η «Ιστορία 52» του Αλέξη Αλεξίου ήταν μια ταινία με ιδιαίτερο στιλ. Στη φωτογραφία η Σεραφίτα Γρηγοριάδου |
Ακολουθούν σκηνοθέτες όπως ο Νίκος Παναγιωτόπουλος που με την, άδικα υποτιμημένη, ταινία του «Αθήνα-Κωνσταντινούπολη» δείχνει πως ξέρει να φτιάχνει εικόνες πέρα για πέρα κινηματογραφικές, με μια γραφή που παραμένει πάντα μοντέρνα (ο Γκοντάρ δεν βρίσκεται μακριά) και μια αφήγηση που ξέρει να σε αγγίξει. Είναι και από τους λίγους που καταφέρνουν να καθοδηγήσουν με τόση μαεστρία τους ηθοποιούς του. Στους παλιότερους ανήκει και ο Θόδωρος Μαραγκός που με τους «Ισοβίτες» έδειξε πως δεν έχασε το χλευαστικό, ανατρεπτικό χιούμορ του. Ενώ ακόμη και ο Νίκος Περάκης στην ταινία του «Ψυχραιμία» έδειξε πως μπορεί να φτιάξει μια διασκεδαστική και καλόγουστη λαϊκή κωμωδία.
Σίγουρα περιμέναμε πολύ περισσότερα από ταινίες όπως «Ο αρσιβαρίστας και ο Αγγελος» της Ελένης Αλεξανδράκη, «Σκλάβοι στα δεσμά τους» του Τώνη Λυκουρέση, «Τρεις στιγμές» του Πέτρου Σεβαστίκογλου, «Καλά κρυμμένα μυστικά - Αθανασία» του Πάνου Καρκανεβάτου, «Το βουνό μπροστά» του Βασίλη Ντούρου ή «Κάτω από το μακιγιάζ σου» του Βαγγέλη Σεϊτανίδη. Είναι όμως μια νέα γενιά σκηνοθετών με ενδιαφέρουσες ταινίες, που παρά τις διάφορες αδυναμίες τους -ιδιαίτερα στο σενάριο, συχνά και στο ρυθμό- έδειξε και ταλέντο και πρωτοτυπία.
Ανάμεσά τους και ο Αλέξανδρος Αβρανάς, που με την ανεξάρτητη ταινία του «Without», γυρισμένη χωρίς κρατική ενίσχυση, κατάφερε να δώσει με ειλικρίνεια και δύναμη την κρίση των σχέσεων ενός ζευγαριού και την αποξένωση, δημιουργώντας με ένα σωστά επιλεγμένο στιλ μια εφιαλτική, καφκική ατμόσφαιρα.
Το στιλ είναι αυτό που ξεχώρισε -αν και με περισσότερες αδυναμίες, ιδιαίτερα στο ρυθμό- και στην ταινία «Ιστορία 52» του Αλέξη Αλεξίου, γύρω από τον κόσμο και την πραγματικότητα όπως τη βλέπει, ή τη φαντάζεται, ένας σχιζοφρενής.
 Αρης Σερβετάλης και Βίκυ Παπαδοπούλου, πρωταγωνιστές της καλόγουστης και με ωραία ευρήματα κωμωδίας του Χρήστου Γεωργίου «Μικρό έγκλημα» |
Το πρόβλημα βέβαια είναι αυτό που σημειώνουμε εδώ και αρκετά χρόνια: σωστό, καλογραμμένο, με ολοκληρωμένους χαρακτήρες και σωστά αναπτυγμένες καταστάσεις σενάριο, ρυθμός (μαζί και εσωτερικός), διεύθυνση των ηθοποιών, γνώση τού μοντάζ -τι να πετάς και τι να κρατάς- και γενικά ό,τι αφορά τη σκηνοθεσία. Είναι πρόβλημα ουσιαστικά παιδείας, κινηματογραφικής αλλά και γενικότερης, που μπορεί να λυθεί όχι μόνο με τη δημιουργία μιας Ανώτατης Σχολής Κινηματογράφου κατάλληλα εξοπλισμένης (και όχι μόνο τεχνικά), με την παράλληλη εισαγωγή του μαθήματος του κινηματογράφου στα σχολεία, αλλά και με τη δημιουργία ενός Εθνικού Αρχείου στο οποίο ο σπουδαστής αλλά και ο φίλος του κινηματογράφου θα μπορούν να έρχονται σ' επαφή 365 μέρες τον χρόνο όχι μόνο με την εθνική κινηματογραφική κληρονομιά, αλλά και με την παγκόσμια. Κάτι που πρέπει να εξασφαλιστεί με την αναμόρφωση του κινηματογραφικού νόμου, που εδώ και δεκαετίες υπόσχονται, χωρίς ποτέ να υλοποιούν, οι διάφοροι υπουργοί Πολιτισμού. *
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 25/11/2008
No comments:
Post a Comment